Bhagya

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 19 ਡਿਜੀਟਲ ਉਪਕਰਨ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 19 ਡਿਜੀਟਲ ਉਪਕਰਨ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਡਿਜੀਟਲ ਉਪਕਰਨ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ 126

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ. ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਕੰਪਿਊਟਰ, ਡਿਜੀਟਲ, ਫਰਿੱਜ, ਸੁਖਾਲਾ, ਮਨੋਰੰਜਨ)

(ਉ) ਰੇਡੀਓ · ਸਾਡਾ ………………………………. ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਮਨੋਰੰਜਨ

(ਅ) ………………………………. ਖਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਨੂੰ ਠੰਡਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਫਰਿੱਜ

(ਇ) ……………………………… ਕੈਮਰੇ ਵਿੱਚ ਰੋਲ ਵੀ ਪਵਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ।
ਉੱਤਰ-
ਡਿਜੀਟਲ

(ਸ) ……………………………. ਸਮਾਰਟ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ……………………………………… ਕਰਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਕੰਪਿਊਟਰ, ਸੁਖਾਲਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(ਉ) ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਖੇਤਰ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

• ਗੇਮ ਖੇਡਣਾਂ
• ਗਾਣੇ ਸੁਣਨਾ
• ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨਾ ।

(ਅ) ਗਰਮ ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਸ ਨਾਲ ਹੱਥ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਅੰਗ ਸੜ ਜਾਣ ਦਾ ਡਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ।

EVS Guide for Class 3 PSEB ਡਿਜੀਟਲ ਉਪਕਰਨ Important Questions and Answers

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ :

1. ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਉਪਕਰਨ ਹਨ|
(ਉ) ਫਰਿੱਜ ‘
(ਅ) ਵਾਸ਼ਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ
(ਈ) ਕੰਪਿਊਟਰ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ !
ਉੱਤਰ-
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ !

2. ਵਾਸ਼ਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸ ਕੰਮ ਲਈ , ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
(ੳ) ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਲਈ
(ਅ) ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ
(ਈ) ਗਾਣੇ ਸੁਣਨ ਲਈ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ ।
ਉੱਤਰ-
(ੳ) ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਲਈ

(ii) ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਫਰਿੱਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਸ ਕੰਮ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਭੋਜਨ ਪਦਾਰਥ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪੈਂਸ ਦਾ ਕੀ ਕੰਮ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੈਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੱਪੜੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।

(ii) ਗ਼ਲਤ/ਸਹੀ :

1. ਫਰਿੱਜ ਗਰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਆਂਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

2. ਕੰਪਿਊਟਰ ਇੱਕ ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਉਪਕਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(iv) ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ :

1. ਫਰਿੱਜ	(ਉ) ਗਾਣੇ
2. ਐੱਸ.	(ਅ) ਠੰਡਾ
3. ਕੈਮਰਾ	(ਇ) ਫੋਟੋ
4. ਰੇਡਿਓ	(ਸ) ਗੁਰਮ

ਉੱਤਰ-

1. ਫਰਿੱਜ	(ਅ) ਠੰਡਾ
2. ਐੱਸ.	(ਸ) ਗੁਰਮ
3. ਕੈਮਰਾ	(ਇ) ਫੋਟੋ
4. ਰੇਡਿਓ	(ਉ) ਗਾਣੇ

(v) ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ-

(vi) ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਡਿਜ਼ੀਟਲ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੇ ਕੀ ਲਾਭ ਹਨ ? ਕੁਝ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਅਜਿਹੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਸਮੇਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਬਚਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ਕਤੀ ਵੀ ਬਚਦੀ ਹੈ । ਫਰਿਜ਼, ਵਾਸ਼ਿੰਗ ਮਸ਼ੀਨ, ਮੋਬਾਈਲ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਆਦਿ ਅਜਿਹੇ ਉਪਕਰਨ ਹਨ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 18 ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 18 ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ 119

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਹੀ ਉੱਤਰ `ਤੇ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ੳ) ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੀ.ਵੀ. ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ :
ਕੰਨ
ਨੱਕ ‘
ਅੱਖਾਂ ,
ਦਿਮਾਗ
ਉੱਤਰ-
ਅੱਖਾਂ ।

(ਅ) ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ :
ਡਰੰਮ
ਸੰਦੂਕ
ਭੜੋਲੀਆਂ
ਉੱਤਰ-
ਭੜੋਲੀਆਂ ।

(ੲ) ਖਿਡੌਣੇ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਲਾਲ
ਰੇਤਲੀ
ਚੀਕਣੀ
ਉੱਤਰ-
ਚੀਕਣੀ ।

(ਸ) ਦੀਵਾਲੀ ਦੀ ਰਾਤ ਕਿਸ ਪਦਾਰਥ ਦੇ ਬਣੇ ਦੀਵੇ ਬਾਲਦੇ ਹਾਂ ?
ਸਟੀਲ
ਕੱਚ
ਮਿੱਟੀ
ਉੱਤਰ-
ਮਿੱਟੀ ।

ਕਿਰਿਆ 1.

ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ਘਰੋਂ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਪੇਜ 120

ਕਿਰਿਆ 2.

ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੀਗਰ ਨੂੰ ਘੁਮਿਆਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਜਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਵੱਡੇ ਮੈਂਬਰ ਨਾਲ ਘੁਮਿਆਰ ਦੇ ਘਰ ਜਾਉ ਅਤੇ ਵੇਖੋ ਕਿ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਭਾਂਡੇ ਬਣਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਪਕਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਪੇਜ 121

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਕਾਰੀਗਰ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਘੁਮਿਆਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਖੋਜ ਨਾਲ ਆਦਿ ਮਾਨਵ ਕੱਚਾ ਮਾਸ ਭੁੰਨ ਕੇ ਖਾਣ ਲੱਗਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਅੱਗ ਦੀ ਖੋਜ ਨਾਲ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਪੁਰਾਤਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅਨਾਜ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬਰਤਨ ਦਾ ਨਾਂ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਭੜੋਲੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਘੁਮਿਆਰ ਵੱਲੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਹੀਏ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਚੱਕ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਮਿੱਟੀ, ਪਹੀਏ, ਕੱਚੀ-ਮਿੱਟੀ, ਅੱਗ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ)

(ਉ) ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੀ ਰਾਤ ਅਸੀਂ ਬਨੇਰਿਆਂ ‘ਤੇ ………………………… ਦੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਦੀਵੇ ਬਾਲਦੇ ਹਾਂ ।
ਉੱਤਰ-
ਮਿੱਟੀ

(ਅ) …………………………. ਅਤੇ …………………………. ਦੀ ਖੋਜ ਨਾਲ ਆਦਿ ਮਾਨਵ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸੁਖਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ।
ਉੱਤਰ-
ਪਹੀਏ, ਅੱਗ

(ਇ) ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਦੁਰਲੱਭ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ……………………………. ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਅਜਾਇਬ ਘਰ

(ਸ) ਘੁਮਿਆਰ ……………………………. ਦੇ ਬਰਤਨ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਪਕਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਕੱਚੀ ਮਿੱਟੀ ।

EVS Guide for Class 3 PSEB ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ Important Questions and Answers

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ :

1. ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਚੱਕ ਦੀ ‘
(ਅ) ਪੈਨ ਦੀ
(ਈ ਕਾਗਜ ਦੀ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ ।
ਉੱਤਰ-
(ਉ) ਚੱਕ ਦੀ

2. ਦੀਵਾਲੀ ਵੇਲੇ ਘਰ ਸਜਾਉਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਚੀਜ਼ ਖਰੀਦੋਗੇ ?
(ੳ) ਲੜੀਆਂ
(ਅ) ਤੇ ਪਟਾਖੇ
(ਈ) ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਦੀਵੇ
(ਸ) ਮਠਿਆਈ ।
ਉੱਤਰ-
(ੳ) ਲੜੀਆਂ

(ii) ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪ੍ਰਵੀਨ ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਖਿਡੌਣੇ ਬਣਾਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਘੁਮਿਆਰ ਕੌਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ।

(iii) ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

1. ਘੁਮਿਆਰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ………… ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਚੱਕ,

2. ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ……. ਦੇ ਭਾਂਡੇ ਵਰਤੇ | ਜਾਂਦੇ ਸਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਮਿੱਟੀ ।

(iv) ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ :

1. ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਬਰਤਨ	(ਉ) ਅਜਾਇਬ ਘਰ
2. ਖੁਦਾਈ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਵਸਤਾ	(ਅ) ਘੜਾ

ਉੱਤਰ-

1. ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਬਰਤਨ	(ਅ) ਘੜਾ
2. ਖੁਦਾਈ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਵਸਤਾ	(ਉ) ਅਜਾਇਬ ਘਰ

(v) ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ-

(vi) ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਗੁੰਨ ਕੇ ਚੱਕ ਤੇ ਘੁਮਾਇਆ ਵੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਹੱਥ ਨਾਲ ਬਰਤਨ ਦਾ ਆਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਬਰਤਨ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਵੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਵਿਚ ਪਕਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 17 ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਫ਼ਰਾਕ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 17 ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਫ਼ਰਾਕ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਫ਼ਰਾਕ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ 111

ਕਿਰਿਆ-ਤਸਵੀਰਾਂ ਪਹਿਚਾਣੋ ਅਤੇ ਲਿਖੋ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ-ਕਿਵੇਂ ਪਹਿਨਿਆ ਹੈ ?

ਉੱਤਰ-
1. ਪਗੜੀ
2. ਬੁੱਕਲ (ਚਾਦਰ)
3. ਦੁਪੱਟਾ ।

ਕਿਰਿਆ-ਚਿੱਤਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਪਹਿਚਾਣੋ ਅਤੇ ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ-
1. ਲੂੰਗੀ
2. ਧੋਤੀ।

ਪੇਜ 112

ਕਿਰਿਆ 1.

ਕਾਗਜ਼ ‘ਤੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਲਗਾ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਤਹਿ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਤਹਿ ਖੋਲ੍ਹਣ ਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੇ ਨਮੂਨੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀ ਤਸਵੀਰ ਵੇਖ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਤਿਆਰ ਕਰੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਪੇਜ 113-114

ਕਿਰਿਆ 2.

ਦਿੱਤੇ ਹੋਏ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੇ ਦੋਵੇਂ ਤਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਨਪਸੰਦ ਰੰਗ ਭਰੋ, ਫਿਰ ਤੀਸਰੇ ਤਾਰੇ ਵਿੱਚ ਦੋਵੇਂ ਰੰਗ ਮਿਲਾ ਕੇ ਨਵਾਂ ਰੰਗ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਭਰੋ ।

ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਹੀ ਉੱਤਰ ‘ਤੇ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਪੱਗ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਹੜੇ ਹਿੱਸੇ ਤੇ ਪਹਿਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਸਿਰ
ਹੱਥ
ਗਰਦਨ
ਮੋਢਾ
ਉੱਤਰ-
ਸਿਰ ।

(ਅ) ਫ਼ਰਾਕ ਕੌਣ ਪਹਿਣਦਾ ਹੈ ?
ਮਰਦ
ਔਰਤ
ਲੜਕਾ
ਲੜਕੀ
ਉੱਤਰ-
ਲੜਕੀ ।

(ਇ) ਭਰਾ ਦੇ ਰੱਖੜੀ ਕੌਣ ਬੰਦਾ ਹੈ ?
ਮੰਮੀ
ਭੂਆ
ਭੈਣ
ਚਾਚੀ
ਉੱਤਰ-
ਭੈਣ ।

(ਸ) ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਦਿੱਤੀ ਭੇਟ ਨੂੰ ਕੀ ਆਖਦੇ ਹਨ ?
ਤੋਹਫ਼ਾ
ਇਨਾਮ
ਚੀਜ਼
ਉਧਾਰ
ਉੱਤਰ –
ਤੋਹਫ਼ਾ ।

ਪੇਜ 116

ਕਿਰਿਆ 3.
ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ।

1. ਆਪਣੇ ਮਨਪਸੰਦ ਰੰਗ ਲਵੋ ਜਾਂ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਰੰਗਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਨਵੇਂ ਰੰਗ ਤਿਆਰ ਕਰੋ ।
2. ਆਲੂ ਨੂੰ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੱਟ ਲਵੋ । ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਵੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ।
3. ਸਾਫ਼ ਕੱਪੜੇ ਉੱਪਰ ਆਲੂ ਦੇ ਠੱਪੇ ਅਤੇ ਰੰਗ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਓ ।

4. ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਿੰਡੀ, ਪਹਾੜੀ ਮਿਰਚ ਅਤੇ ਪਿਆਜ਼ ਦੀ ਮਦਦ ਵੀ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਪੇਜ 117

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.

ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(ਉ)	(ਅ)
1. ਰੱਖੜੀ	(ਉ) ਲਾਲ’.
2. ਪੱਗ	(ਅ) ਔਰਤ
3. ਸਾੜੀ	(ਇ) ਕੱਪੜਾ ਰੰਗਣਾ
4. ਲਲਾਰੀ	(ਸ) ਮਠਿਆਈ
5. ਲੱਡੂ	(ਹ) ਗੁੱਟ
6. ਰੰਗ	(ਕ) ਸਿਰ

ਉੱਤਰ-

(ਉ)	(ਅ)
1. ਰੱਖੜੀ	(ਹ) ਗੁੱਟ
2. ਪੱਗ	(ਕ) ਸਿਰ
3. ਸਾੜੀ	(ਅ) ਔਰਤ
4. ਲਲਾਰੀ	(ਇ) ਕੱਪੜਾ ਰੰਗਣਾ
5. ਲੱਡੂ	(ਸ) ਮਠਿਆਈ
6. ਰੰਗ	(ਉ) ਲਾਲ’.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ (ਨਿੰਮ, ਭੱਦੇ, ਲਲਾਰੀ, ਰੱਖੜੀ, ਨਮੂਨੇ)

(ਉ) ਭੈਣ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੇ ਗੁੱਟ ‘ਤੇ …………………………………. ਬੰਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਰੱਖੜੀ

(ਅ) ……………………………………………… ਕੱਪੜਾ ਰੰਗਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਲਲਾਰੀ

(ਈ) ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਸ ਉੱਪਰ ……………………….. ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਨਮੂਨੇ

(ਸ) ਰੰਗ ਉਤਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੱਪੜੇ ………………………………….. ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਭੱਦੇ

(ਹ) ………………………………… ਦੇ ਪੱਤੇ ਸੁਕਾ ਕੇ ਟਰੰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਨਿੰਮ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕੱਪੜੇ ਰੰਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਦਿਸਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਕੱਪੜੇ ਰੰਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਹਣੇ ਦਿਸਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਰੰਗ ਉਤਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੱਪੜੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਦਿਸਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਰੰਗ ਉਤਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੱਪੜੇ ਭੱਦੇ ਦਿਖਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਠੱਪਾ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਠੱਪਾ ਲੱਕੜ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

EVS Guide for Class 3 PSEB ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਫ਼ਰਾਕ Important Questions and Answers

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ :

1. ਕੱਪੜੇ ਜੋ ਅਣਸੀਤੇ ਹੀ ਪਹਿਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਪੱਗ
(ਅ) ਚੁੰਨੀ
(ਇ) ਧੋਤੀ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ ।
ਉੱਤਰ-
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ ।

2. ਲਲਾਰੀ ਕੌਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(ੳ) ਕੱਪੜੇ ਰੰਗਦਾ ਹੈ
(ਅ) ਤੇ ਡਾਕਟਰ
(ਇ) ਸਿਪਾਹੀ
(ਸ) ਫੌਜੀ ।
ਉੱਤਰ-
(ੳ) ਕੱਪੜੇ ਰੰਗਦਾ ਹੈ

(ii) ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕੱਪੜਿਆਂ ਤੇ ਨਮੂਨੇ ਛਾਪਣ ਲਈ ਕੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਲੱਕੜ ਤੋਂ ਬਣੇ ਠੱਪੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਸੇ ਅਣਸੀਤੇ ਪਾਉਣ ਯੋਗ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਸਾੜੀ ।

(iii) ਗਲਤ/ਸਹੀ :

1. ਧੋਤੀ ਅਣਸੀਤਾ ਕੱਪੜਾ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

2. ਲਲਾਰੀ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਸਿਲਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(iv) ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ-

(v) ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਕੋਈ ਚਾਰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਅਣਸੀਤੇ ਹੀ ਪਹਿਨ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ।
ਉੱਤਰ-
ਧੋਤੀ, ਚਾਦਰਾ, ਚੁੰਨੀ, ਸ਼ਾਲ, ਲੋਈ, ਸਾੜੀ, ਪਗੜੀ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 16 ਪੰਖੁੜੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 16 ਪੰਖੁੜੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼

EVS Guide for Class 3 PSEB ਪੰਖੁੜੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ 104

ਕਿਰਿਆ 1.

ਬੱਚਿਓ ! ਡਾਕੀਏ ਕੋਲ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ | ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਚਿੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੱਠੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰੋ ?

ਉੱਤਰ-
1. ਅੰਤਰਦੇਸ਼ੀ ਪੱਤਰ
2. ਪੋਸਟ ਕਾਰਡ
3. ਪਾਰਸਲ
4, ਰਜਿਸਟਰਡ ਪੱਤਰ ।

ਪੇਜ 105-106

ਕਿਰਿਆ 2.

ਹੇਠ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਸੰਚਾਰ ਸਾਧਨਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣੋ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰ ਸਾਹਮਣੇ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ-
1. ਟੀ.ਵੀ.
2. ਉਪਿ
3. ਕੰਪਿਊਟਰ ।

ਕਿਰਿਆ-ਹੇਠਾਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਾਧਨ ਦਾ ਨਾਂ ਭਰੋ ।
(ੳ) ਮੈਨੂੰ …………………………………….. ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਮੇਰੇ ਰਾਹੀਂ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਸੁਨੇਹੇ ਤੁਰੰਤ ਹੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਮੇਰੇ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ । ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਿੱਠੀ ਦੁਆਰਾ ਸੀਮਿਤ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਮੇਰੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਘਟਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।

ਉੱਤਰ-
ਟੈਲੀਫੋਨ ।

(ਅ) ਮੈਨੂੰ …………………………………… ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਮੇਰੇ ਰਾਹੀਂ ਜਦੋਂ ਚਾਹੋ-ਜਿੱਥੇ ਚਾਹੋ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਮੈਂ ਲਿਖਤੀ ਚਿੱਠੀ ਵੀ ਤੁਰੰਤ ਭੇਜ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ । ਚਿੱਠੀ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਜਾਂ ਪੈਂਨ ਦੀ ਲੋੜ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ । ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ੇਬ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ।

ਉੱਤਰ-ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ ।

(ਈ) ਮੈਨੂੰ ……………………………. ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਮੇਰੇ ਰਾਹੀਂ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਪੱਤਰਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ।

ਉੱਤਰ-
ਫੈਕਸ ਮਸ਼ੀਨ ।

(ਸ) ਮੈਂ ……………………………… ਹਾਂ । ਮੈਨੂੰ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਜਾਂ ਪੈਂਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ । ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਨੇਹੇ ਮੇਰੇ ਰਾਹੀਂ ਤੁਰੰਤ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਮੇਰਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਇਲੈੱਕਟ੍ਰੋਨਿਕ ਮੇਲ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਈਮੇਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਮੈਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਉੱਤਰ-ਈ-ਮੇਲ ।

(ਹ) ਮੈਂ ……………………………………… ਹਾਂ । ਮੇਰੀ ਵਰਤੋਂ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਜਲਦੀ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਮਾੜੀ ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਮੰਨਦੇ ਸਨ |

ਉੱਤਰ-
ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ (ਤਾਰ) ।

ਪੇਜ 108

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਫੈਕਸ, ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ (ਤਾਰ), ਦੂਤ, ਖ਼ਤਰਨਾਕ)

(ਉ) ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ | ਸਥਾਨ ਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਲਈ ………………………….. ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਦੂਤ

(ਅ) ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ………………………………. ਦਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣਾ ਮਾੜੀ ਖ਼ਬਰ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ।
ਉੱਤਰ-
ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ (ਤਾਰ)

(ਈ) …………………………….. ਰਾਹੀਂ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਪੱਤਰਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਫੈਕਸ

(ਸ) ਸਕੂਟਰ, ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ ਜਾਂ ਕਾਰ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ……………………………. ਸਿੱਧ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਖ਼ਤਰਨਾਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਹੀ (✓ ) ਜਾਂ ਗਲਤ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ ਨੂੰ ਜ਼ੇਬ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(ਅ) ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਇੱਕ ਸੰਚਾਰ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(ਈ) ਡਾਕੀਆ ਚਿੱਠੀਆਂ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸੰਚਾਰ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸੰਚਾਰ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਲੋਕ ਸੰਚਾਰ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦਿਉ ।
ਉੱਤਰ-
ਰੇਡੀਓ, ਅਖ਼ਬਾਰ, ਰਸਾਲੇ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ, ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਆਦਿ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਈ-ਮੇਲ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ? ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਹ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚਿੱਠੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਟਾਇਪ ਕਰਕੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੁਆਰਾ ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਮੋਬਾਇਲ ਰਾਹੀਂ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਪੇਜ 109

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਟੂਰ Important Questions and Answers

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ :

1. ਸਾਡੇ ਘਰ ਚਿੱਠੀ ਕੋਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਡਾਕਟਰ
(ਅ) ਡਾਕੀਆ
(ੲ) ਪੁਲੀਸ
(ਸ) ਕਿਸਾਨ ।
ਉੱਤਰ-
(ਅ) ਡਾਕੀਆ

2. ਸੰਚਾਰ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ?
(ਉ) ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣਾ
(ਅ) ਸੰਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ
(ੲ) ਉ ਅਤੇ ਅ
(ਸ) ਸਕੂਟਰ!
ਉੱਤਰ-
(ੲ) ਉ ਅਤੇ ਅ

(ii) ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਦਾ ਕੀ ਤਰੀਕਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਸ ਰਾਹੀਂ ਲਿਖੇ ਹੋਏ ਪੱਤਰਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਤੁਰੰਤ ਭੇਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਫੈਕਸ ਰਾਹੀਂ ।

(iii) ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

1. ………………………………… ਸਾਡੇ ਘਰ ਚਿੱਠੀਆਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਡਾਕੀਏ

2. ……………………………………. ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਤਾਰ ।

(iv) ਗ਼ਲਤ/ਸਹੀ :

1. ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

2. ਫੈਕਸ ਨਾਲ ਪੱਤਰਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ | ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(v) ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ :

1. ਕੰਪਿਊਟਰ ਰਾਹੀਂ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਣਾ	(ਉ) ਚਿੱਠੀ
2. ‘ ਲਿਖ ਕੇ ਸੁਨੇਹਾ	(ਅ) ਡਾਕੀਆ ਭੇਜਣਾ
3. ਚਿੱਠੀ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ	(ੲ) ਈਮੇਲ

ਉੱਤਰ-

1. ਕੰਪਿਊਟਰ ਰਾਹੀਂ ਸੁਨੇਹਾ ਭੇਜਣਾ	(ੲ) ਈਮੇਲ
2. ‘ ਲਿਖ ਕੇ ਸੁਨੇਹਾ	(ਉ) ਚਿੱਠੀ
3. ਚਿੱਠੀ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ	(ਅ) ਡਾਕੀਆ ਭੇਜਣਾ

(vi) ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਮੋਬਾਇਲ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦੋ ਕੰਮ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

1. ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ।
2. ਫੋਟੋਆਂ ਵੀ ਭੇਜੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ।
3. ਕੋਈ ਪੱਤਰ ਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿਚ ਕੇ ਵੀ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ।
4. ਵੀਡੀਓ ਕਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 15 ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਟੂਰ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 15 ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਟੂਰ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਟੂਰ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ 94
ਕਿਰਿਆ-ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਥਾਨਾਂ ਉੱਪਰ ਜਾਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਾਧਨ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਆਓ ਆਪਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੀਏ ।

ਉੱਤਰ –
1. ਟਰੈਕਟਰ
2. ਬੈਲਗੱਡੀ
3. ਨਾਵ/ਕਿਸ਼ਤੀ
4. ਸਾਇਕਲ
5. ਬੱਸ
6. ਰੇਲ-ਗੱਡੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਆਪਣੇ ਨਾਨਾ-ਨਾਨੀ. ਜਾਂ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ ਕਿ ਜਦ ਉਹ ਛੋਟੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਲਈ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਟਾਂਗਾ, ਸਾਇਕਲ, ਬੱਸ, ਟਰੱਕ ਆਦਿ ।

ਪੇਜ 95

ਕਿਰਿਆ 1.

ਪੁਰਾਣੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਜਾਂ ਰਸਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਕੱਟ ਕੇ ਇੱਥੇ ਚਿਪਕਾਓ ਅਤੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ, ਆਪਣੀ ਕਾਪੀ ਵਿੱਚ ਚਿਪਕਾਓ ।

ਪੇਜ 99

ਕਿਰਿਆ-ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੁੱਝ ਦੇਖਿਆ ਉਹ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਲਿਖੋ ਅਤੇ ਉਥੇ ਜਾਣ ਲਈ ਜਿਹੜੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਉਹ ਵੀ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ –

ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਸਥਾਨ	ਜਾਣ ਲਈ ਸਾਧਨ
ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ	ਆਟੋ ਰਿਕਸ਼ਾ
ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ਼	ਪੈਦਲ
ਟਾਊਨ ਹਾਲ	ਟਾਂਗਾ
ਸ੍ਰੀ ਦੁਰਗਿਆਣਾ ਮੰਦਰ	ਡਬਲ ਡੈਕਰ ਬੱਸ

ਕਿਰਿਆ 1.

ਬੱਚਿਓ ! ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰ ਨਾਨੀ, ਭੂਆ ਜਾਂ ਮਾਸੀ ਕੋਲ ਗਏ ਹੋਵੋਗੇ । ਉੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੀ-ਕਿਹੜੀ ਜਗਾ ਵੇਖੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ਅਤੇ ਜਿਸ ਸਾਧਨ ਰਾਹੀਂ ਗਏ ਉਹ ਵੀ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ |

ਪੇਜ 101

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਰੇਲ-ਗੱਡੀ, ਝੰਡਾ, ਸ਼ਹੀਦਾਂ, ਵੀਲ ਚੇਅਰ)

(ਉ) ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਲਈ ……………………………………. ਦਾ ਖਾਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਵੀਲ ਚੇਅਰ

(ਅ) ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ (ਵਾਇਆ ਮੋਹਾਲੀ) ……………………………… ਸਵੇਰੇ ਸੱਤ ਵਜੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਰੇਲ-ਗੱਡੀ

(ੲ) ਅਟਾਰੀ ਬਾਰਡਰ ‘ਤੇ ਰੋਜ਼ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ……………………………………… ਉਤਾਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਝੰਡਾ

(ਸ) ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲੇ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ……………………………………… ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਸ਼ਹੀਦਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਲਾਨੀ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ, ਸ੍ਰੀ ਦੁਰਗਿਆਣਾ ਮੰਦਰ, ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ਼, ਵਾਹਗਾ ਬਾਰਡਰ, ਕਿਲ੍ਹਾ ਗੋਬਿੰਦਗੜ੍ਹ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪੈਨੋਰਮਾ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਰਿਕਸ਼ੇ ਕੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਹ ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਚਾਰਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਸ਼ੋਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਪੈਦਲ ਚਲਦੇ ਸਮੇਂ ਅਮਨ ਨੇ ਕੀ ਕੁੱਝ ਵੇਖਿਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਮੰਨ ਨੇ ਡਾ: ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬੁੱਤ ਦੇਖੇ । ਉਸ ਨੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸਕਰੀਨ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਦੇਖੀ ਜਿਸ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਚਲ ਰਹੇ ਕੀਰਤਨ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਦਿਖਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।

ਪੇਜ 102

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠਾਂ ਕੁੱਝ ਚਿੱਤਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਆਪਣੇ ਵੱਡਿਆਂ ਜਾਂ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਖੋ ਅਤੇ ਰੰਗ ਭਰੋ

ਉੱਤਰ-
1. ਟਾਂਗਾ
2. ਊਠ
3. ਹਾਥੀ
4. ਪਾਲਕੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਬੁਝਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੁੱਝੋ ਅਤੇ ਚਿੱਤਰ ਨਾਲ ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ-

(ਉ) ਛੱਕ-ਛੱਕ ਦਾ ਰਾਗ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਮਟਕ ਮਟਕ ਇਹ ਤੁਰਦੀ ਜਾਂਦੀ ।

(ਅ) ਉੱਚੇ ਅਸਮਾਨੀ ਉੱਡਦਾ ਜਾਵੇ, ਝੱਟ ਪਹੁੰਚਾਵੇ ਦੇਰ ਨਾ ਲਾਵੇ ।

() ਇਹ ਹੈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਵਾਰੀ, ਘੱਟ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੂਰ ਬਿਮਾਰੀ ।

ਉੱਤਰ-
1. (ਇ) ਸਾਇਕਲ
2. ਜਹਾਜ਼
3. (ੳ) ਰੇਲ ਗੱਡੀ ।

ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ-

EVS Guide for Class 3 PSEB ਸ੍ਰੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਟੂਰ Important Questions and Answers

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ :

1. ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ?
(ਉ) ਸ੍ਰੀ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ
(ਅ) ਦਿੱਲੀ
(ੲ) ਜਲੰਧਰ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਗਲਤ ।
ਉੱਤਰ-
(ਉ) ਸ੍ਰੀ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ

2. ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਬਠਿੰਡੇ ਤੋਂ ਸ਼ਿਮਲੇ ਜਾਣਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਕਿਹੜੇ ਸਾਧਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਾਂਗੇ ?
(ਉ) ਰਿਕਸ਼ਾ
(ਅ) ਰੇਲ ਗੱਡੀ
(ਇ) ਦੋਵੇਂ
(ਸ) ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ।
ਉੱਤਰ-
(ਅ) ਰੇਲ ਗੱਡੀ

(ii) ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮੋਹਾਲੀ ਤੋਂ ਸ਼੍ਰੀ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਲਗਭਗ 240 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਅਮਨ ਤੇ ਸਾਥੀ ਕਿਹੜੀ ਬਸ ਵਿਚ ਦੁਰਗਿਆਨਾ ਮੰਦਿਰ ਗਏ ।
ਉੱਤਰ-
ਸਪੈਸ਼ਲ ਟੂਰਿਸਟ ਬਸ ਡਬਲ ਡੈਕਰ ਵਿੱਚ ।

(ii) ਗਲਤ/ਸਹੀ :

1. ਅਮਨ ਦੀ ਕਲਾਸ ਲੁਧਿਆਣੇ ਗਈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

2. ਬਸ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਸਾਰੇ ਅਟਾਰੀ ਬਾਰਡਰ ਤੇ ਗਏ ।
ਉੱਤਰ-
✓

3. ਲੰਗਰ ਘਰ ਵਿਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲੰਗਰ ਛੱਕਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(iv) ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ :

1. ਅਮਨ	(ੳ) ਮੈਡਮ
2. ਸੁਖਵਿੰਦਰ ‘	(ਈ) ਦੋਸਤ
3. ਰਿਸ਼ਮਾ	(ਅ) ਬਿਮਾਰ

ਉੱਤਰ-

1. ਅਮਨ	(ਅ) ਦੋਸਤ
2. ਸੁਖਵਿੰਦਰ ‘	(ਈ) ਬਿਮਾਰ
3. ਰਿਸ਼ਮਾ	(ੳ) ਮੈਡਮ

(v) ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਕੋਈ ਇੱਕ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

1. ਸਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਚਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ
2. ਹੈਲਮਟ ਪਾ ਕੇ ਸਕੂਟਰ ਚਲਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
3. ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਫੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 14 ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੋਤ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 14 ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੋਤ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੋਤ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ 86-87

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਧਰਤੀ ਹੇਠੋਂ ਪਾਣੀ ਕਿਵੇਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਧਰਤੀ ਹੇਠੋਂ ਪਾਣੀ ਟਿਊਬਵੈੱਲ ਰਾਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੋਮਾ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੋਮਾ ਵਰਖਾ ਹੈ ।

ਪੇਜ 88

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਦਰਿਆ ਲੰਘਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਸਤਲੁਜ, ਬਿਆਸ ਅਤੇ ਰਾਵੀ ਦਰਿਆ ਲੰਘਦੇ ਹਨ ।

ਪੇਜ 90

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਰੰਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਰੰਗ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਭੂ-ਜਲ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਹੇਠਾਂ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਲਗਦੇ ਹਨ | ਇਸ ਲਈ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।

ਪੇਜ 91-92

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਵਾਟਰ-ਵਰਕਸ, ਮੱਛੀਆਂ, ਵਰਖਾ, ਸਮੁੰਦਰ, ਸੱਤ) ,

(ਉ) ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੋਤ …………………………… ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਵਰਖਾ

(ਅ) ਸਾਡੇ ਘਰਾਂ ਦੀਆਂ ਟੂਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ……………………….. ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਵਾਟਰ-ਵਰਕਸ

(ਇ) ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਵਿੱਚ ……………………………………. ਰੰਗ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਸੱਤ

(ਸ) ਦਰਿਆ ਆਖਿਰ ਰਿਆ ਆਖਿਰ ……………………………. ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਸਮੁੰਦਰ

(ਹ) ਤਲਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ……………………………… ਵੀ ਪਾਲੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਮੱਛੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਸਹੀ (✓) ਜਾਂ ਗਲਤ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(ਅ) ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(ਇ) ਧਰਤੀ ਹੇਠਲਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਵਰਖਾ ਦਾ ਪਾਣੀ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(ਸ) ਭੂ-ਜਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਕਰਨੀ
ਉੱਤਰ-
✓

(ਹ) ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਵੇਖਣ ’ਤੇ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.

ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਕਾਲੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਕਾਲੇ ਰੋੜ, ……………………………… ਵਰਸਾ ਦੇ ਜ਼ੋਰੋ-ਜ਼ੋਰ ।
ਫੁੱਲ
ਮੀਂਹ
ਬਰਫ਼
ਉੱਤਰ-
ਮੀਂਹ ।

(ਅ) ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਰੰਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ?
ਲਾਲ ਪੀਲਾ ,
ਗੁਲਾਬੀ
ਉੱਤਰ-
ਗੁਲਾਬੀ ।.

(ਇ) ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਮੁੱਖ ਨਦੀ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਗੰਗਾ
ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ‘
ਨਰਮਦਾ
ਉੱਤਰ-
ਗੰਗਾ ।

(ਸ) ਧਰਤੀ ਹੇਠਾਂ ਪਾਣੀ ਜਮਾਂ ਹੋਣ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਸਾਲ ਲਗਦੇ ਹਨ ?
10 ਸਾਲ
100 ਸਾਲ
ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ
ਉੱਤਰ-
ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ॥

(ਹ) ਕਿਹੜਾ ਦਰਿਆ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ ਲੰਘਦਾ ?
ਜਮੁਨਾ
ਰਾਵੀ .
ਬਿਆਸ
ਉੱਤਰ-
ਜਮੁਨਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾ ਕੇ ਸਹੀ ਤਰਤੀਬ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਭਰੋ-

ਉੱਤਰ-

EVS Guide for Class 3 PSEB ਪਾਣੀ ਦੇ ਸੋਤ Important Questions and Answers

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ :

1. ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਹਨ ।
(ਉ) ਵਰਖਾ
(ਈ) ਨਲਕਾ
(ਅ) ਨਦੀ
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ ।
ਉੱਤਰ-
(ਸ) ਸਾਰੇ ਠੀਕ ।

2. ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਦੇਖਣੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਕਿਹੜੇ ਪਾਸੇ ਦੇਖਣਾ ਪਵੇਗਾ ? .
(ੳ) ਸੂਰਜ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ
(ਅ) ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਉਲਟੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ
(ਇ) ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ
(ਸ) ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ।
ਉੱਤਰ-
(ਅ) ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਉਲਟੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ

(ii) ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਟੂਟੀ ਖੁਲ੍ਹੀ ਛੱਡ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ
ਉੱਤਰ-
ਨਹੀਂ, ਇਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਗੰਗਾ, ਜਮੁਨਾ, ਸਤਲੁਜ, ਵਿਆਸ ॥

(iii) ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ :

1. ਵਰਖਾ	(ਉ) ਨਦੀ
2. ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੋਮਾ	(ਅ) ਤੇ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼
3. ਪਾਣੀ.	(ਇ) ਛੱਤਰੀ ॥

ਉੱਤਰ-

1. ਵਰਖਾ	(ਇ) ਛੱਤਰੀ
2. ਪਾਣੀ ਦਾ ਸੋਮਾ	(ਉ) ਨਦੀ
3. ਪਾਣੀ.	(ਅ) ਤੇ ਕੀਮਤੀ ਚੀਜ਼

(iv) ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ-

(v) ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਨਦੀ ਜਾਂ ਦਰਿਆ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਰਖਾ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਦਾ ਪਿਘਲਿਆ ਪਾਣੀ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੇਠਾਂ ਵਲ ਨੂੰ ਵੱਗਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਨਦੀ ਜਾਂ ਦਰਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 13 ਪਾਣੀ-ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 13 ਪਾਣੀ-ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਪਾਣੀ-ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ 82

ਕਿਰਿਆ 1.

ਨੋਟ ਕਰੋ, ਤੁਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਿੰਨੇ ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਹੋ ?
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਕਿਰਿਆ 2.

ਅਸੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾ ਬੱਚਿਓ ! ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਸੀਂ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ?

ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ :

ਪੇਜ 83-84

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ : (ਪਿਆਸ, ਪਾਣੀ, ਜੀਵਨ, ਜਿਊਂਦੇ, ਬਿਜਲੀ)

(ੳ) ਪਾਣੀ ਹੀ …………………………… ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਜੀਵਨ

(ਅ) ਪਾਣੀ ਹੀ ਸਾਡੀ ……………………………. ਬੁਝਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਪਿਆਸ

(ੲ) ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਸੀਂ …………………………….. ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ।
ਉੱਤਰ-
ਜਿਊਂਦੇ

(ਸ) ਪਾਣੀ ਤੋਂ ………………………………… ਵੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਬਿਜਲੀ

(ਹ) ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤਾ ਭਾਗ …………………………………… ਹੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਅੱਗੇ ( ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ ):

(ਉ) ਪਿਆਸ ਲੱਗਣ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਪੀਦੇ ਹਾਂ?
ਦੁੱਧ
ਚਾਹ,
ਪਾਣੀ
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ।

(ਅ) ਪੌਦੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠੋਂ ਪਾਣੀ ਕਿਵੇਂ ਚੂਸਦੇ ਹਨ ?
ਜੜ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ
ਪੱਤਿਆਂ ਰਾਹੀਂ
ਟਾਹਣੀਆਂ ਰਾਹੀਂ
ਉੱਤਰ-
ਜੜ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ।

(ਇ) ਟਿਊਬਵੈੱਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪਾਣੀ ਕਿੱਥੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ
ਸਮੁੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ
ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ
ਉੱਤਰ-
ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ।

(ਸ) ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਦੀਆਂ ਉੱਤੇ ਕੀ ਬਣਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਕਾਰਖਾਨੇ
ਡੈਮ
ਬਿਜਲੀ-ਘਰ
ਉੱਤਰ-
ਡੈਮ ॥

(ਹ) ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਕਿਸਨੂੰ ਹੈ ?
ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ
ਧੁ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਨੂੰ
ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ
ਉੱਤਰ-
ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਹੀ (✓) ਜਾਂ ਗਲਤ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(ਅ) ਜੰਗਲੀ-ਜਾਨਵਰ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਰਹਿ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(ਇ) ਪਾਣੀ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਪਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

ਪੇਜ 85

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰ ਪਾਣੀ ਕਿੱਥੋਂ ਪੀਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਿਸੇ ਛੱਪੜ ਜਾਂ ਨਦੀ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਮੱਝਾਂ ਤੇ ਗਾਂਵਾਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ
ਉੱਤਰ-
ਕਈ-ਕਈ ਬਾਲਟੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਪਾਣੀ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜਿਊਂਦੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ।

EVS Guide for Class 3 PSEB ਪਾਣੀ-ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ Important Questions and Answers

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ :

1. ਅਧਿਆਪਕ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਕਿਸ ਨੇ ਮੰਗੀ ? .
(ਉ) ਸੁਰਿੰਦਰ
(ਅ) ਮੋਹਣ
(ਇ) ਟੀਨਾ
(ਸ) ਰਜਨੀ ।
ਉੱਤਰ-
(ਉ) ਸੁਰਿੰਦਰ

2. ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਕਿਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਹੈ ?
(ਉ) ਮਨੁੱਖ
(ਅ) ਪੌਦਾ
(ਇ) ਗਾਂ
(ਸ) ਕੁਰਸੀ ॥
ਉੱਤਰ-
(ਸ) ਕੁਰਸੀ ॥

(ii) ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਲਿਖੋ।
ਉੱਤਰ-
ਨਹਾਉਣਾ, ਕਪੜੇ ਧੋਣਾ ਆਦਿ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪਾਣੀ ਧਰਤੀ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੂਲ-ਆਧਾਰ ॥

(iii) ਗਲਤ/ਸਹੀ :

1. ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਖ਼ਾਨਿਆਂ ਵਿਚ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

2.ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(iv) ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ :

1. ਗਾਂ	(ਉ) ਕਟੋਰੀ ਪਾਣੀ
2. ਬਿੱਲੀ	(ੲ) ਪਾਣੀ
3. ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ	(ਅ) ਬਾਲਟੀ ਪਾਣੀ

ਉੱਤਰ-

1. ਗਾਂ	(ੲ) ਪਾਣੀ
2. ਬਿੱਲੀ	(ਉ) ਕਟੋਰੀ ਪਾਣੀ
3. ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ	(ਅ) ਬਾਲਟੀ ਪਾਣੀ

(v) ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ-

(vi) ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਅਸੀਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ? ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-

1. ਪਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
2. ਪਾਣੀ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਸਿੰਜਾਈ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
3. ਅਸੀਂ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੇ ਵੀ ਹਾਂ ।
4. ਸਬਜ਼ੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੀ ਪਾਣੀ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 12 ਸਾਡਾ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 12 ਸਾਡਾ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਸਾਡਾ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ Textbook Questions and Answers

ਪੇਜ 74

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਗੁਆਂਢ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਜੋ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਉਹ ਸਾਡਾ ਗੁਆਂਢ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਕਿਰਿਆ 1.

ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਥਾਨਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਪੇਜ 75

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ? ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਚਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ – ਪੂਰਬ, ਪੱਛਮ, ਉੱਤਰ, ਦੱਖਣ ।

ਪੇਜ 76

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

(ਉ) ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਨਾਮ ……………………………. ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ

(ਅ) ਸਾਡੀ ਤਹਿਸੀਲ ਦਾ ਨਾਮ ……………………………….. ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ

(ੲ) ਸਾਡੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਨਾਮ …………………………. ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ

(ਸ) ਸਾਡੇ ਰਾਜ ਦਾ ਨਾਮ ……………………….. ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਪੰਜਾਬ

(ਹ) ਸਾਡੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ …………………………………… ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ

(ਕ) ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ………………………….. ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਭਾਰਤ

(ਖ) ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ………………………… ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਦਿੱਲੀ ॥

ਪੇਜ 77

ਕਿਰਿਆ 2.

ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਨਾਲ ਲਗਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਪਿੰਡਾਂ ਜਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਕਿਰਿਆ 3.

ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਚਾਰੋ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀ-ਕੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ? ਇਸਦੀ ਵੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਓ
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਕਿਰਿਆ 4.

ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼-ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਦਤ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਟੀਮਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਸੌਂਪੀਆਂ ਜਾਣ ।
ਉੱਤਰ-
ਆਪ ਕਰੋ ।

ਪੇਜ 78

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.

ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਸਾਹਮਣੇ (✓), ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ਉ) ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਦੋ
ਚਾਰ
ਪੰਜ
ਉੱਤਰ-
ਚਾਰ ।

(ਅ) ਸੂਰਜ ਕਿਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ,
ਦੱਖਣ
ਪੂਰਬ,
ਉੱਤਰ-
ਪੂਰਬ ।

(ੲ) ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਕਿਹੜੀ ਦਿਸ਼ਾ ਹੈ ?
ਪੂਰਬ ‘
ਉੱਤਰ
ਪੱਛਮ
ਉੱਤਰ-
ਉੱਤਰ ।

(ਸ) ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਤਹਿਸੀਲ ਬਣਦੀ ਹੈ ?
ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ
ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨੂੰ
ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਧੋ
ਉੱਤਰ-
ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ।

(ਹ) ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰਕ ਪੱਖੋਂ ਕਿਵੇਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ?
ਤੰਦਰੁਸਤ
ਬਿਮਾਰ
ਉਦਾਸ
ਉੱਤਰ-
ਤੰਦਰੁਸਤ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਹੀ (✓) ਜਾਂ ਗਲਤ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਗਾਓ :

(ੳ) ਸੂਰਜ ਸਾਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(ਅ) ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਤਹਿਸੀਲ ਬਣਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(ੲ) ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਸਫ਼ਾਈ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✓

(ਸ) ਸੂਰਜ ਦੱਖਣ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

(ਹ) ਗੁਆਂਢ ਸਾਡੇ ਘਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
✗

ਪੇਜ 79

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੋ ।

ਉੱਤਰ-

ਨੋਟ-ਕਾਪੀ-ਕਿਤਾਬ ਵਿਚ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਸਦਾ ਇਸੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦਰਸਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਤੁਸੀਂ ਜਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਉੱਥੇ ਪੂਰਵ ਇਸ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :.. (ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ, ਪੱਛਮ, ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ, ਪਰਿਵਾਰ, ਰਾਜਾਂ)

(ਉ) ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ………………………………… ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਪਰਿਵਾਰ

(ਅ) ਕਈ ………………………. ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਬਣਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਰਾਜਾਂ

(ਇ) ਕਈ ………………………………. ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਰਾਜ ਬਣਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ

(ਸ) ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ …………………………………… ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ

(ਹ) ਸੂਰਜ …………………………………. ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਛਿਪਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਪੱਛਮ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਸਹੀ ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

(ਉ)	(ਅ)
1. ਭਾਰਤ	(ਉ) ਰਾਜ
2. ਪੰਜਾਬ	(ਅ) ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
3. ਪਟਿਆਲਾ	(ਬ) ਦੇਸ਼

ਉੱਤਰ-

(ਉ)	(ਅ)
1. ਭਾਰਤ	(ਬ) ਦੇਸ਼
2. ਪੰਜਾਬ	(ਉ) ਰਾਜ
3. ਪਟਿਆਲਾ	(ਅ) ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ

ਪੇਜ 80

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਮਿਲਾਨ ਕਰੋ :

1. ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ,	(ਉ) ਸੁਰੱਖਿਆ
2. ਹਸਪਤਾਲ	(ਅ) ਚਿੱਠੀ-ਪੱਤਰ
3. ਸਕੂਲ	(ਬ) ਇਲਾਜ
4. ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ	(ਸ) ਸਿੱਖਿਆ
5. ਬੈਂਕ,	(ਹ) ਪਿੰਡ ਦੇ ਮਸਲੇ
6. ਪੰਚਾਇਤ ਘਰ	(ਕ) ਪੈਸੇ ਦਾ ਲੈਣ ਦੇਣ ‘

ਉੱਤਰ-

1. ਡਾਕਖ਼ਾਨਾ	(ਅ) ਚਿੱਠੀ-ਪੱਤਰ
2. ਹਸਪਤਾਲ	(ਬ) ਇਲਾਜ
3. ਸਕੂਲ	(ਸ) ਸਿੱਖਿਆ
4. ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ	(ਉ) ਸੁਰੱਖਿਆ
5. ਬੈਂਕ,	(ਕ) ਪੈਸੇ ਦਾ ਲੈਣ ਦੇਣ |
6. ਪੰਚਾਇਤ ਘਰ	(ਹ) ਪਿੰਡ ਦੇ ਮਸਲੇ

EVS Guide for Class 3 PSEB ਸਾਡਾ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ Important Questions and Answers

(i) ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਚੋਣ :

1. ਸੂਰਜ ਕਿਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਪੂਰਵ
(ਅ) ਪੱਛਮ
(ਈ) ਉੱਤਰ
(ਸ) ਦੱਖਣ ॥
ਉੱਤਰ-
(ਉ) ਪੂਰਵ

2. ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਲਾਜ ਲਈ ਕਿੱਥੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਉਗੇ ?
(ੳ) ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ
(ਅ) ਤੇ ਪੰਚਾਇਤ ਘਰ
(ਇ) ਹਸਪਤਾਲ
(ਸ) ਡਾਕਖਾਨੇ ।
ਉੱਤਰ-
(ਇ) ਹਸਪਤਾਲ

(ii) ਇੱਕ ਵਾਕ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਲਾ-ਦੁਆਲਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਰਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਫ਼-ਸੁਥਰਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਜੇਕਰ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਤੁਸੀਂ ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਖੜੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿੱਛੇ ਕਿਹੜੀ ਦਿਸ਼ਾ ਹੋਵੇਗੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਡੇ ਪਿੱਛੇ ਪੱਛਮ ਦਿਸ਼ਾ ਹੋਵੇਗੀ ।

(iii) ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ :

ਉੱਤਰ-

(iv) ਵੱਡੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਤਹਿਸੀਲ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲਾ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਕਈ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਤਹਿਸੀਲ ਬਣਦੀ ਹੈ ਤੇ ਕਈ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 2 जब दादा जी जवान थे Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 2 जब दादा जी जवान थे

EVS Guide for Class 3 PSEB जब दादा जी जवान थे Textbook Questions and Answers

पृष्ठ 8

प्रश्न 1.
आप अपने परिवार के बड़े-बूढ़ों के लिए क्या करते हो ?
उत्तर-
पानी पिलाते हैं, भोजन खिलाते हैं, समाचार पत्र पढ़ के सुनाते हैं।

प्रश्न 2.
परिवार के बड़े-बूढ़े तुम्हारे लिए क्या करते हैं ?
उत्तर-
दादा जी मुझे स्कूल छोड़ कर आते हैं तथा ले कर आते हैं। दादी जी मेरे लिए मनपसंद भोजन बनाती हैं तथा मुझे कई बार कहानी भी सुनाते हैं।

प्रश्न 3.
बड़े-बूढ़ों को हमारी सहायता की जरूरत क्यों पड़ती है ?
उत्तर-
बुजुर्गों की नज़र कमज़ोर हो जाती है। सुनने की शक्ति, बोलने की शक्ति, याद शक्ति तथा शरीर आदि भी कमज़ोर हो जाता है। इसलिए उनको हमारी सहायता की आवश्यकता पड़ती है।

पृष्ठ 9

क्रिया 1.

एक बच्चे की आँखों पर पट्टी बाँध दें। बाकी बच्चे एक-एक करके उसे छूएँगे। वह पट्टी वाला बच्चा इन बच्चों को छू कर पहचानेगा। देखना वह बहुत सारे बच्चों को पहचान लेगा। उसे छूते समय बच्चे हँसेंगे या कुछ न कुछ बोलेंगे और इस तरह आसानी से पहचाने जाएँगे। बच्चे जानेंगे कि बिना देखे, छूने से या आवाज़ सुनने से भी हम दूसरों को पहचान सकते हैं।
उत्तर-
स्वयं करें।

पष्ट 10

प्रश्न 4.
स्पर्श करके पढ़ी जाने वाली लिपि को क्या कहते हैं ?
उत्तर-
ब्रेल लिपि।

प्रश्न 5.
ब्रेल लिपि को किसने बनाया ?
उत्तर-
लुई ब्रेल।

क्रिया 2.

हम बिना बोलं. इशारों द्वारा आपनी बात समझा सकते हैं। नीचे दिये गये चित्रों को पहचानो व लिखो – (हम जीत गए, रुक जाओ, चुप हो जाओ)

उत्तर-
1. रुक जाओ
2. चुप करो
3. हम जीत गए। पष्ट ।

पष्ट 11

क्रिया 3.

बच्चो, अब आप नीचे लिखें कामों के बारे ; बिना बोले इशारा करके कैसे समझाओगे ?
1. मैं पानी पीना चाहता हूँ।
2. मुझे कुछ खाने को चाहिए।
3. चले जाओ।
4. खड़े हो जाओ।
5. यहाँ आओ।
उत्तर-
स्वयं करें।

प्रश्न 6.
रिक्त स्थान भरो : (देखभाल, स्पर्श, पढ़ना, कहानियाँ)

(क) आँखों की रोशनी कम होने पर ……………… मुश्किल हो जाता है।
उत्तर-
पढ़ना

(ख) दादा-दादी हमें ……………… सुनाते हैं।
उत्तर-
कहानियाँ

(ग) अभ्यास से वस्तुओं को …… कर पहचान सकते हैं।
उत्तर-
स्पर्श

(घ) हमें बड़े-बूढ़ों की हम बड़-बूढ़ी की ……………… करनी चाहिए।
उत्तर-
देखभाल।

प्रश्न 7.
सही (✓) या गलत (✗) का निशान लगाए :

(क) हमें अपने बड़े-बूढ़ों का आदर करना चाहिए।
उत्तर-
✓

(ख) जो बच्चे बोल या सुन नहीं सकते, उनकी नक्ल नहीं करनी चाहिए।
उत्तर-
✓

(ग) हमें आँखें बंद करके खेलना चाहिए।
उत्तर-
✗

(घ) ना बोल सकने वाले कुछ लोग इशारों की भाषा में बात कर सकते हैं।
उत्तर-
✓

पृष्ठ 12

प्रश्न 8.
मिलान करें :

1. लुई ब्रेल	(क) संकेत भाषा
2. कमज़ोर शरीर	(ख) ब्रेल लिपि
3. इशारों से बातचीत	(ग) बुढ़ापा।

उत्तर-

1. लुई ब्रेल	(ख) ब्रेल लिपि
2. कमज़ोर शरीर	(ग) बुढ़ापा।
3. इशारों से बातचीत	(क) संकेत भाषा

Punjab State Board PSEB 3rd Class EVS Book Solutions Chapter 1 परिवार तथा रिश्ते Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 EVS Chapter 1 परिवार तथा रिश्ते

EVS Guide for Class 3 PSEB परिवार तथा रिश्ते Textbook Questions and Answers

पृष्ठ 3

क्रिया 1.
आपके घर में कौन-कौन है ? उनके नाम लिखो और बताएं आपका उनके साथ क्या रिश्ता है?

नाम	रिश्ता
1. ………………………………..	………………………………..
2. ………………………………..	………………………………..
3. ………………………………..	………………………………..
4. ………………………………..	………………………………..।

उत्तर-

नाम	रिश्ता
1.रवी	पिता जी
2. मोनिका	माता जी
3. सरुचि	मैं स्वय
4. अतुल	भाई।

नोट-बच्चों को अपने परिवार के सदस्यों के नाम तथा उनका अपने साथ संबंध भी लिखना चाहिए।

क्रिया 2.
अपने घर के किसी बड़े बुजुर्ग से पूछे कि क्या वह अपने बचपन में इसी परिवार के सदस्य थे ?
उत्तर-
स्वयं करें।

प्रश्न 1.
रानी को स्कूल जाना चाहिए या घर पर रह कर छोटे भाईयों की देखभाल करनी चाहिए ?
उत्तर-
उसे स्कूल जाना चाहिए।

पृष्ठ 5

प्रश्न 2.
तुम्हारी शक्ल परिवार के किस सदस्य से मिलती है ?
उत्तर-
मेरी शक्ल मेरी माता जी से मिलती है।

पृष्ठ 6

प्रश्न 3.
रिक्त स्थान भरो: (ज्यादा, स्थान, कीटाणु, नाना-नानी, छोटा)

(क) गंदे हाथों में ……………… होते हैं।
उत्तर-
कीटाणु

(ख) बच्चे के जन्म के बाद परिवार के सदस्यों की संख्या ……………… हो जाती है।
उत्तर-
ज्यादा

(ग) वस्तुओं को प्रयोग करने के बाद उनको उनके ……………… पर रखना चाहिए।
उत्तर-
स्थान

(घ) किरण का परिवार ……………… .
उत्तर-
छोटा

(ङ) आपके माता जी आपके ………………………….. की बेटी है।
उत्तर-
नाना-नानी।

प्रश्न 4.
सही मिलान करें :

1. माता	(क) फूफा
2. मामा	(ख) मासड़
3. बुआ	(ग) पिता
4. ताऊ	(घ) मामी
5. मासी	(ङ) ताई

उत्तर-

1. माता	(ग) पिता
2. मामा	(घ) मामी
3. बुआ	(क) फूफा
4. ताऊ	(ङ) ताई
5. मासी	(ख) मासड़

प्रश्न 5.
नीचे दिए गए वाक्यों के आगे (✓) का चिन्ह लगाएं:

(क) तुम्हारे दादा जी के पिता जी तुम्हारे क्या लगते हैं ?
चाचा जी
पड़दादा जी
नाना जी
उत्तर-
पड़दादा जी।

(ख) तुम्हारी दादी तुम्हारी माता जी की क्या लगती है ?
बुआ
मामी
सास
उत्तर-
सास।

(ग) तुम्हारे पिता जी की बहन तुम्हारी क्या लगती है ?
मासी
बुआ
बहन
उत्तर-
फूफी।

(घ) तुम्हारी माता जी की बहन तुम्हारी क्या लगती है ?
बुआ
मासी
चाची
उत्तर-
मासी।