Bhagya

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Revision Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Revision Exercise

ਦੁਹਰਾਈ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰੋ :

(a)

ਹੱਲ:

(b)

ਹੱਲ:

(c)

ਹੱਲ:

(d)

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ :
(a) 15 + 26 = 26 + ___
ਹੱਲ:
15

(b) 18 + 0 = ___
ਹੱਲ:
18

(c) 13 × 1 = ___
ਹੱਲ:
13

(d) 25 × 0 = ___
ਹੱਲ:
0

(e) 32 – 0 = ___
ਹੱਲ:
32

(f) 9 ÷ 9 = ___
ਹੱਲ:
1

(g) 28 ÷ 4 = ___
ਹੱਲ:
7

(h) 87 + 5 = __
ਹੱਲ:
92

(i) 54 ÷ 9 = ___
ਹੱਲ:
6

(j) 16 ÷ 1 = ___
ਹੱਲ:
16

(k) 18 – 18 = ___
ਹੱਲ:
0

(l) 6 × 9 = __
ਹੱਲ:
54

(m) 0 ÷ 3 = ___
ਹੱਲ:
0

(n) 83. ÷ 83 = ___
ਹੱਲ:
1.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਆਓ ਕਰੀਏ :
(a) ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਬੱਸ ਵਿੱਚ 32 ਲੜਕੇ ਅਤੇ 16 ਲੜਕੀਆਂ ਹਨ । ਦੱਸੋ ਬੱਸ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਬੱਚੇ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਲੜਕੇ = 32
ਲੜਕੀਆਂ = + 16
ਬੱਸ ਵਿਚ ਕੁੱਲ ਬੱਚੇ = 48

(b) ਨਿਰਮਲ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ 93 ਅੰਕ ਅਤੇ ਗਣਿਤ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ 98 ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ । ਨਿਰਮਲ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਕਿੰਨੇ ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ?
ਹੱਲ:
ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਅੰਕ = 93
ਗਣਿਤ ਵਿਚ ਅੰਕ = + 98
ਦੋਵਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿਚ ਕੁੱਲ ਅੰਕ = 191

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਕਰੋ :
(a) ਕਮਲ ਨੇ 50 ਗੈਸ ਵਾਲੇ ਗੁਬਾਰੇ ਖ਼ਰੀਦੇ । ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 19 ਗੁਬਾਰੇ ਉੱਡ ਗਏ । ਬਾਕੀ ਕਿੰਨੇ ਗੁਬਾਰੇ ਬਚੇ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਕੁੱਲ ਗੁਬਾਰੇ = 50
‘ਜਿੰਨੇ ਗੁਬਾਰੇ ਉੱਡ ਗਏ = -19
ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਗੁਬਾਰੇ = 31

(b) ਮਨਕਰਨ ਕੋਲ 350 ਅੰਬ ਸਨ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਹਰਕੀਰਤ ਨੂੰ 145 ਅੰਬ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਅੰਬ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਰਮੇਸ਼ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ । ਰਮੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਅੰਬ ਮਿਲੇ ?
ਹੱਲ:
ਮਨਕਰਨ ਕੋਲ ਕੁੱਲ ਅੰਬ = 350
ਜਿੰਨੇ ਅੰਬ ਹਰਕੀਰਤ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ = – 145
ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਅੰਬ = 205

ਰਮੇਸ਼ ਨੂੰ ਜਿੰਨੇ ਅੰਬ ਮਿਲੇ = 205

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰੋ :
(a) ਇੱਕ ਪੈਕਟ ਵਿੱਚ 58 ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਹਨ | ਦੱਸੋ ਅਜਿਹੇ 16 ਪੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ , ਕਿੰਨੀਆਂ ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ?
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਪੈਕਟ ਵਿੱਚ ਟਾਫ਼ੀਆਂ = 58
ਅਜਿਹੇ 16 ਪੈਕਟਾਂ ਵਿਚ ਟਾਫ਼ੀਆਂ = 58 × 16
= 928

(b) ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 7 ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਦੱਸੋ 52 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹੋਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਦਿਨ = 7
52 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਦਿਨ = 52 × 7
= 364

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਸਮਝੋ ਅਤੇ ਕਰੋ :
(a) ਇੱਕ ਕਾਰ ਵਿੱਚ 5 ਆਦਮੀ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ਹਨ । 20 ਆਦਮੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ ?
ਹੱਲ:
5 ਆਦਮੀ ਬੈਠਦੇ ਹਨ = 1 ਕਾਰ ਵਿਚ
1 ਆਦਮੀ ਬੈਠਦਾ ਹੈ = \(\frac{1}{5}\) ਕਾਰ ਵਿਚ
20 ਆਦਮੀਆਂ ਲਈ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ = \(\frac{1}{5}\) × 20 = 4

(b) ਜੇਕਰ 8 ਟਰੱਕਾਂ ਵਿੱਚ 368 ਸੀਮਿੰਟ ਦੇ ਥੈਲੇ ਹੋਣ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਟਰੱਕ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਸੀਮਿੰਟ ਦੇ ਥੈਲੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਦੱਸੋ ਇੱਕ ਟਰੱਕ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਸੀਮਿੰਟ ਦੇ ਥੈਲੇ ਹੋਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
8 ਟਰੱਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀਮੇਂਟ ਦੇ ਥੈਲੇ = 368
1 ਟਰੱਕ ਵਿਚ ਸੀਮੇਂਟ ਦੇ ਥੈਲੇ = 368 ÷ 8 = 46

ਇੱਕ ਟਰੱਕ ਵਿੱਚ ਥੈਲੇ ਹੋਣਗੇ = 46.

ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ‘ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਬਹੁਵਿਕਲਪਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਹੇਠ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸ਼ਬਦ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਸਮਝ ਕੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਚਾਰ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇੱਕ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ 55 ਬੱਚੇ ਹਨ । 5 ਹੋਰ ਬੱਚੇ ਉੱਥੇ ਆ ਗਏ । ਹੁਣ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :
a) 55 – 5
(b) 55 + 5
(c) 55 ÷ 5
(d) 55 × 5.
ਹੱਲ:
(b) 55 + 5.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਜੇਕਰ ਹਰੇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ 5 ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣ ਤਾਂ 35 ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :
(a) 35 – 5
(b) 35 + 5
(c) 35 ÷ 5
(d) 35 × 5.
ਹੱਲ:
(d) 35 × 5.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੋ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਜੋੜ 120 ਹੈ । ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਸੰਖਿਆ 40 ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਜੀ ਸੰਖਿਆ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :
(a) 120 – 40
(b) 120 × 40
(c) 120 ÷ 40
(d) 120 + 40.
ਹੱਲ:
(a) 120 – 40.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
8 ਬਕਸਿਆਂ ਵਿੱਚ 264 ਕਿਤਾਬਾਂ ਬਰਾਬਰ ਬਰਾਬਰ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ | ਹਰ ਬਕਸੇ ਵਿੱਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :
(a) 264 – 8
(b) 264 ÷ 8.
(c) 264 × 8
(d) 264 + 8.
ਹੱਲ:
(b) 264 ÷ 8.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਢੇਰੀ ਵਿਚ 500 ਇੱਟਾਂ ਹਨ । 200 ਇੱਟਾਂ ਵੇਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਚੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :
(a) 500 – 200
(b) 500 × 200
(c) 500 ÷ 200
(d) 500 + 200.
ਹੱਲ:
(a) 500 – 200.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
10 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ 480 ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਗਏ । ਜੇਕਰ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਬਰਾਬਰ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਤਾਂ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰੋ :
(a) 480 – 10
(b) 480 ÷ 10
(c) 480 × 10
(d) 480 ÷ 10.
ਹੱਲ:
(b) 480 ÷ 10

2.2.3. ਸੰਖਿਆ ਰੇਖਾ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਜੋੜ ਅਤੇ ਘਟਾਓ :
ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਂ ਸੰਖਿਆ ਰੇਖਾ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ ।

• ਸੰਖਿਆ ਰੇਖਾ : ਉਹ ਰੇਖਾ ਹੈ ਜਿਸ ਉੱਪਰ : ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ, ਵੱਧਦੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 3 ਬਾਰਾਂਮਾਹਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 3 ਬਾਰਾਂਮਾਹਾ (1st Language)

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

I. ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਯੋਗ ਗੱਲਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
“ਬਾਰਾਂਮਾਹ’ ਪਾਠ ਵਿਚਲੀਆਂ ਪੰਜ | ਅਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਲਿਖੋ, ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਯੋਗ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
1. ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ 12 ਮਹੀਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
2. ਲੋਹੜੀ ਪੋਹ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅਖੀਰਲੇ ਦਿਨ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
3. ਮਾਘੀ ਦਾ ਮੇਲਾ ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਲਗਦਾ ਹੈ ।
4. ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਚੇਤ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਫੱਗਣ ਅਖ਼ੀਰਲਾ ਮਹੀਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

II. ਜ਼ਬਾਨੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਿਸਾਖੀ ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿਸਾਖ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬਾਰਾਂਮਾਹਾ ਦਾ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਰਾਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂਵਾਂ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਲਿਖੀ ਬਾਣੀ/ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ‘ਬਾਰਾਂਮਾਹਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਫੱਗਣ ਮਹੀਨਾ ਸਭ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿਉਂਕਿ ਫੱਗਣ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਹਰ ਪਾਸੇ ਫੁੱਲ ਖਿੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਗਾ ਕੇ ਸੁਣਾਓ ।
ਉੱਤਰ:
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਹੀ ਗਾਉਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ਪਜਾਬੀ (ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ).

III. ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਵਿਤਾ ਵਿਚੋਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :
ਉੱਤਰ:
ਅੱਸੂ ਮਾਹ ਨਿਰਾਲਾ ਹੈ,
ਨਾ ਗਰਮੀ ਹੈ ਨਾ ਪਾਲਾ ਹੈ ।
ਕੱਤਕ ਵੰਡੇ ਚਾਨਣੀਆਂ,
ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਬਹਿ ਮਾਨਣੀਆਂ ।
‘ਮੱਘਰ ਨੂੰ ਗਲ ਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ,
ਕੋਟ ਸਵੈਟਰ ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ।
ਪੋਹ ਵਿਚ ਪਾਲਾ’ ਖੇਸੀ ਦਾ,
ਧੂਣੀਆਂ ਲਾ-ਲਾ ਸੇਕੀ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ

1. ਅੱਸੂ ਮਹੀਨੇ ਮੌਸਮ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
2. ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਚਾਨਣੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਅਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਹਾਂ ?
3. ਕੋਟ-ਸਵੈਟਰ ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
4. ਪੋਹ ਵਿਚ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀ ਠੰਢ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?

ਉੱਤਰ:

1. ਅੱਸੂ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਨਾ ਬਹੁਤਾ ਪਾਲਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਬਹੁਤੀ ਗਰਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
2. ਅਸੀਂ ਕੱਤਕ ਵਿਚ ਚਾਨਣੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਅਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਹਾਂ ।
3. ਕੋਟ-ਸਵੈਟਰ ਮੱਘਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
4. ਪੋਹ ਵਿਚ ਠੰਢ ਇੰਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉੱਪਰ ਖੇਸੀ ਲੈਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ :
ਉੱਤਰ:

1. ਚੇਤ
2. ਵਿਸਾਖ
3. ਜੇਠ
4. ਹਾੜ੍ਹ
5. ਸਾਵਣ
6. ਭਾਦੋਂ
7. ਅੱਸੂ
8. ਕੱਤਕ
9. ਮੱਘਰ
10. ਪੋਹ
11. ਮਾਘ
12. ਫੱਗਣ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਤਰਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰੋ :
1. ਵਿਸਾਖ, ਵਿਸਾਖੀ ਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ,
……………………….
2. ਭਾਦੋਂ ਧੁੱਪਾਂ ਕਹਿਰ ਦੀਆਂ,
……………………….
3. ਪੋਹ ਵਿਚ ਪਾਲਾ ਖੇਸੀ ਦਾ,
……………………….
4. ਫੱਗਣ ਫੁੱਲ ਖਿੜਾਉਂਦਾ ਹੈ,
………………………
ਉੱਤਰ- .
1. ਵਿਸਾਖ, ਵਿਸਾਖੀ ਨਾਉਂਦੇ ਹਾਂ,
ਦਾਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਾਂ ।

2. ਭਾਦੋਂ ਧੁੱਪਾਂ ਕਹਿਰ ਦੀਆਂ,
ਝੜੀਆਂ ਕਈ ਕਈ ਪਹਿਰ ਦੀਆਂ ।

3. ਪੋਹ ਵਿਚ ਪਾਲਾ ਖੇਸੀ ਦਾ,
ਧੂਣੀਆਂ ਲਾ-ਲਾ ਸੇਕੀ ਦਾ ।

4. ਫੱਗਣ ਫੁੱਲ ਖਿੜਾਉਂਦਾ ਹੈ,
ਸਭ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

IV. ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਬਾਰਾਂਮਾਹਾ’ ਕਵਿਤਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਾਂ ਦੇਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੇਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਕਿਸੇ ਦੋ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਚੇਤ, ਵਿਸਾਖ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਣਕਾਂ ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਪੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੇਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਧੁੱਪਾਂ ਵੀ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਝੜੀਆਂ ਵੀ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਭਾਦੋਂ ਵਿਚ ।

V. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ/ਵਸਤੂਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਬਾਰਾਂਮਾਹ ਕਵਿਤਾ ਕਿਸ ਕਵੀ ਦੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਾਨੂੰਪੁਰੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਵਿਤਾ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ? .
ਉੱਤਰ:
ਬਾਰਾਂਮਾਹ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਇਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਮਹੀਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਬਾਰਾਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਕਣਕੀ ਸੋਨਾ ਮੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਕਣਕਾਂ ਪਕਦੀਆਂ ਹਨ ? ..
ਜਾਂ
ਪਹਿਲਾ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਾ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੇਤ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਵਿਸਾਖੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਲੋਕ ਵਿਸਾਖੀ ਨਹਾਉਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿਸਾਖ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਲੂਆਂ ਵਗਣ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਖੂਹਾਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਵੀ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਜੇਠ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਕਿਹੜਾ ਮਹੀਨਾ ਬਹੁਤ ਤਪਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਹਾੜ੍ਹ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਬੱਦਲ ਵਰਦੇ ਹਨ ?
ਜਾਂ
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਅੰਬ ਤੇ ਜਾਮਣਾਂ ਪੱਕਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਾਵਣ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਕਹਿਰ ਦੀਆਂ ਧੁੱਪਾਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਜਾਂ
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਕਈ-ਕਈ ਪਹਿਰਾਂ ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਝੜੀਆਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਭਾਦੋਂ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਨਾ ਗਰਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਪਾਲਾ ?
ਜਾਂ
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਨਿਰਾਲਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਅੱਸੂ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਚਾਨਣੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਿਹੜਾ ਮਹੀਨਾ ਰਾਤ ਨੂੰ ਚਾਨਣੀਆਂ ਵੰਡਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੱਤਕ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਕੋਟ ਸਵੈਟਰ ਪਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਮੱਘਰ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਕਿਹੜੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਖੇਸੀ ਦਾ ਪਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਕਿਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਧੂਣੀਆਂ ਬਾਲ ਕੇ ਸੇਕੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਪੋਹ ਵਿਚ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
‘ਬਾਰਾਂਮਾਹ’ ਕਵਿਤਾ ਕਿਹੜੇ ਛੰਦ ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੌਪਈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਚੇਤ ਮਹੀਨਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ,
ਕਣਕੀ ਸੋਨਾ ……………. । .
ਉੱਤਰ:
ਮੜ੍ਹਦਾ ਹੈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਵਿਸਾਖ ਵਿਸਾਖੀ ਕਹਾਉਂਦਾ ਹਾਂ,
ਦਾਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ………………..
ਉੱਤਰ:
ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਾਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਜੇਠ ਮਹੀਨਾ ਲੂਆਂ ਦਾ,
ਪਾਣੀ ਸੁੱਕਦਾ …………………… ।
ਉੱਤਰ:
ਖੂਹਾਂ ਦਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
ਹਾੜ੍ਹ ਮਹੀਨਾ ਤਪਦਾ ਹੈ,
ਸਾਨੂੰ ਅੰਦਰੇ ………………… ।
ਉੱਤਰ:
ਰੱਖਦਾ ਹੈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19.
ਸਾਵਣ ਬੱਦਲ ਵਸਦੇ ਨੇ,
……………….. ਰਸਦੇ ਨੇ ।
ਉੱਤਰ:
ਅੰਬ-ਜਮੋਏ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20.
ਭਾਦੋਂ ਧੁੱਪਾਂ ਕਹਿਰ ਦੀਆਂ,
………………… ਕਈ ਕਈ ਪਹਿਰ ਦੀਆਂ ।
ਉੱਤਰ:
ਝੜੀਆਂ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21.
ਅੱਸੂ ਮਾਹ ਨਿਰਾਲਾ ਹੈ,
ਨਾ ਗਰਮੀ ਹੈ, ……………. ।
ਉੱਤਰ:
ਨਾ ਪਾਲਾ ਹੈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 22.
ਕੱਤਕ ਵੰਡੇ ਚਾਨਣੀਆਂ,
………………… ਬਹਿ ਮਾਣਨੀਆਂ ।
ਉੱਤਰ:
ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 23.
ਮੱਘਰ ਨੂੰ ਗਲ ਲਾਉਂਦੇ ਹਾਂ,
…………………. ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ,
ਉੱਤਰ:
ਕੋਟ ਸਵੈਟਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 24.
ਪੋਹ ਵਿਚ ਪਾਲਾ ਖੇਸੀ ।
ਧੂਣੀਆਂ ਲਾ ਲਾ ………………….. ।
ਉੱਤਰ:
ਸੇਕੀ ਦਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 25.
ਮਾਘ ਨਜ਼ਾਰੇ ਧੁੱਪਾਂ ਦੇ
……………………… ।
ਉੱਤਰ:
ਪੱਤੇ ਝੜਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 26.
……………………. ।
ਸਭ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
ਫੱਗਣ ਫੁੱਲ ਖਿੜਾਉਂਦਾ ਹੈ । (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 27.
ਬਾਰਾਂ-ਮਾਹ ਪੜ੍ਹਦੇ ਜੋ
…………………… ।
ਉੱਤਰ:
ਗੱਲ ਸਿਆਣੀ ਕਰਦੇ ਉਹ (✓) ।
(ਨੋਟ – ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦੇਣ ਲਈ ਸਾਰੀ ਕਵਿਤਾ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਕਰੋ )

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 28.
ਤੇ ਤੁਕਾਂਤ ਤੋਂ ਕਾਵਿ-ਸਤਰਾਂ ਬਣਾਓ :
(ਉ)
…………………….. ਧੁੱਪਾਂ ਦੇ
……………………… ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ

(ਅ) …………….. ਖਿੜਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
…………………. ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਮਾਘ ਨਜ਼ਾਰੇ ਧੁੱਪਾਂ ਦੇ ।
ਪੱਤੇ-ਝਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਦੇ ।

(ਅ) ਫੱਗਣ-ਫੁਲ ਖਿੜਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
ਸਭ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

VI. ਵਿਆਕਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਬੋਲ-ਲਿਖਤ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇ :
ਚੜਦਾ
ਬੱਦਲ
ਕਹਿਰ
ਨਾਉਂਦੇ
ਅੰਬ
ਨਿਰਾਲਾ
ਸੁੱਕਦਾ
ਪੜ੍ਹਦਾ
ਧੁੱਪਾਂ ।
ਉੱਤਰ:
ਨੋਟ – ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਇਕਦੂਜੇ ਨੂੰ ਬੋਲ ਕੇ ਲਿਖਾਉਣ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸ਼ੁੱਧ ਸ਼ਬਦਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ✓ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਉੱਤਰ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਚੜ੍ਹਦਾ ਦਾ ਲਹਿੰਦਾ ਨਾਲ ਜੋ ਸੰਬੰਧ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ‘ਧੁੱਪ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਕਿਸ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ ?
(ਉ) ਛਾਂ
(ਅ) ਚਾਨਣ
(ੲ) ਰੋਸ਼ਨੀ
(ਸ) ਲੋ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਛਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਿਹੜਾ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜ ਸਹੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਨਹਾਉਂਦੇ
(ਅ) ਨੌਵੇਂ
(ੲ) ਨਾਉਂਦੇ
(ਸ) ਨਾਹੁੰਦੇ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਨਹਾਉਂਦੇ ।
ਨੋਟ – ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ੁੱਧ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜ ਯਾਦ ਕਰੋ-
ਅਸ਼ੁੱਧ – ਸ਼ੁੱਧ
ਹਾੜ – ਹਾੜ੍ਹ
ਪੈਰ – ਪਹਿਰ
ਵੰਢੇ – ਵੰਡੇ
ਸਾਬਨ – ਸਾਵਣ
ਚਾਣਨੀ – ਚਾਨਣੀ
ਕੈਹਰ – ਕਹਿਰ
ਲੈਂਦੇ – ਲਾਉਦੇ
ਧੂਨੀਆ – ਧੂਣੀਆਂ
ਨਜਾਰਾ – ਨਜ਼ਾਰਾ
ਸੈਟਰ – ਸਵੈਟਰ
ਖਿੜੌਦਾ – ਖਿੜਾਉਂਦਾ
ਸਿਆਨੀ – ਸਿਆਣੀ

VII. ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਦੱਸ ਕੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋ :

ਲੂਆਂ, ਕਹਿਰ, ਨਿਰਾਲਾ, ਭਾਉਣਾ, ਜਮੋਏ, ਝੜੀ, ਕਹਿਰ, ਧੂਣੀ, ਚੇਤ, ਦਾਣੇ, ਬੱਦਲ, ਗਰਮੀ, ਬਾਰਾਂਮਾਹ ।
ਉੱਤਰ:

1.  ਲੂਆਂ ਤੱਤੀ ਹਵਾ)-ਜੇਠ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਲੂਆਂ ਚਲਦੀਆਂ ਹਨ ।
2. ਕਹਿਰ (ਬਿਪਤਾ, ਜੁਲਮ)-ਹਾੜ੍ਹ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਕਹਿਰ ਦੀ ਗਰਮੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ।
3. ਨਿਰਾਲਾ ਵੱਖਰਾ, ਅਨੋਖਾ, ਨਿਵੇਕਲਾ)-“ਮੱਘਰ ਮਾਹ ਨਿਰਾਲਾ, ਦਿਨੇ ਧੁੱਪ ਤੇ ਰਾਤੀਂ ਪਾਲਾ ।
4. ਭਾਉਣਾ (ਮਨ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਣਾ-ਇਸ ਬਾਗ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਮੇਰੇ ਮਨ ਨੂੰ ਭਾ ਗਈ ।
5. ਜਮੋਏ ਜਾਮਣ ਦਾ ਫਲ)-ਸਾਵਣ ਵਿਚ ਜਾਣਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗੇ ਜਮੋਏ ਰਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
6. ਝੜੀ ਲਗਾਤਾਰ ਮੀਂਹ ਪੈਣਾ-ਸਾਵਣ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਖੂਬ ਝੜੀਆਂ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ ।
7. ਕਹਿਰ (ਭੈਭੀਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਜ਼ੁਲਮ)ਨਾਦਰਸ਼ਾਹ ਨੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਕਹਿਰ ਵਰਤਾ ਦਿੱਤਾ ।
8. ਧੂਣੀ , (ਘਾਹ-ਫੂਸ ਤੇ ਲੱਕੜਾਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰ ਕੇ ਲਾਈ ਅੱਗ)-ਪੋਹ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਲੋਕ ਧੂਣੀਆਂ ਲਾ ਕੇ ਅੱਗ ਸੇਕਦੇ ਹਨ ।
9. ਚੇਤ ਇਕ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ)-ਚੇਤ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿਚ ਸਰਦੀ ਬਹੁਤ ਘਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
10. ਦਾਣੇ ਬੀਜ, ਅਨਾਜ ਦੀ ਇਕ ਇਕਾਈ)ਕੁੱਕੜੀ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਖਿੱਲਰੇ ਕਣਕ ਦੇ ਦਾਣੇ ਚੁਗ ਰਹੀ ਹੈ ।
11. ਬੱਦਲ (ਮੇਘ, ਅਸਮਾਨ ਵਿਚ ਇਕੱਠੀ ਹੋਈ ਸੰਘਣੀ ਭਾਫ਼)-ਅੱਜ ਅਸਮਾਨ ਉੱਤੇ ਬੱਦਲ ਛਾਏ ਹੋਏ ਹਨ,
12. ਗਰਮੀ (ਸੇਕ, ਤਪਸ਼, ਹੁਨਾਲ)-ਅੱਜ ਬਹੁਤ ਗਰਮੀ ਹੈ ।
13. ਬਾਰਾਂਮਾਹ (ਬਾਰਾਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਨੂੰ ਅਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਰਚੀ ਹੋਈ ਕਵਿਤਾ)-ਹਰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿਚ ਸੰਗਰਾਂਦ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਬਾਰਾਂਮਾਹੇ ਦਾ ਪਾਠ ਸੁਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਿਲਾਣ ਕਰੋ :

ਉੱਤਰ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਦੇਸੀ ਮਹੀਨਾ ‘ਮੱਘਰ ਕਿਹੜੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਮਾਰਚ-ਅਪਰੈਲ
(ਅ) ਨਵੰਬਰ-ਦਸੰਬਰ
(ੲ) ਅਗਸਤ-ਸਤੰਬਰ
(ਸ) ਮਈ-ਜੂਨ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਨਵੰਬਰ-ਦਸੰਬਰ ।
(ਨੋਟ – ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੇ ਉੱਤਰ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਯਾਦ ਕਰੋ । )

VIII. ਸਮਝ ਆਧਾਰਿਤ ਰਚਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰੁੱਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ (ਸਮਝ ਆਧਾਰਿਤ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਪਰਖ) :

ਉੱਤਰ:

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਚੇਤ – ਪਹਿਲੇ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਅੱਧ ਅਪਰੈਲ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਮੜ੍ਹਦਾ – ਉੱਪਰ ਸੋਨਾ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਣਕਾਂ ਦੇ ਪੱਕਣ ਨਾਲ ਸੋਨੇ-ਰੰਗੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਵਿਸਾਖ – ਦੂਜੇ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਅਪਰੈਲ ਤੋਂ ਅੱਧ ਮਈ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਵਿਸਾਖੀ – ਪਹਿਲੀ ਵਿਸਾਖ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਰੁੱਤ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਤਿਉਹਾਰ ।
ਜੇਠ – ਤੀਜੇ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਮਈ ਤੋਂ ਅੱਧ ਜੂਨ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਲੂਆਂ – ਗਰਮ ਪੌਣਾਂ ।
ਹਾੜ੍ਹ – ਚੌਥੇ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਜੂਨ ਤੋਂ ਅੱਧ ਜੁਲਾਈ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਸਾਵਣ – ਪੰਜਵੇਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਅੱਧ ਅਗਸਤ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਵਸਦੇ – ਵਦੇ ।
ਜਮੋਏ – ਜਾਮਣਾਂ ।
ਰਸਦੇ – ਰਸ ਭਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਭਾਦੋਂ – ਛੇਵੇਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਅਗਸਤ ਤੋਂ ਅੱਧ ਸਤੰਬਰ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਝੜੀ – ਲਗਾਤਾਰ ਕਈ ਦਿਨ ਮੀਂਹ ਦਾ ਵਰੁਨਾ ।
ਪਹਿਰ – ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ।
ਅੱਸੂ – ਸੱਤਵੇਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ ਅੱਧ ਅਕਤੂਬਰ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਮਾਹਮਹੀਨਾ ।
ਨਿਰਾਲਾ – ਅਨੋਖਾ, ਵੱਖਰੇ ਗੁਣਾਂ ਵਾਲਾ ।
ਕੱਤਕ – ਅੱਠਵੇਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਅੱਧ ਨਵੰਬਰ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਚਾਨਣੀਆਂ – ਚੰਦ ਚਾਨਣੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ।
ਮੱਘਰ – ਨੌਵੇਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਅੱਧ ਦਸੰਬਰ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਪੋਹ – ਦਸਵੇਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਦਸੰਬਰ ਤੋਂ ਅੱਧ ਜਨਵਰੀ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਖੇਸੀ – ਮੋਟੀ ਸੂਤੀ ਚਾਦਰ ।
ਮਾਘ – ਗਿਆਰਵੇਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ ਜੋ ਅੱਧ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਅੱਧ ਫ਼ਰਵਰੀ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਫੱਗਣ – ਬਾਰਵੇਂ ਦੇਸੀ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਨਾਂ, ਜੋ ਅੱਧ ਫ਼ਰਵਰੀ ਤੋਂ ਅੱਧ ਮਾਰਚ ਤਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਭਾਉਂਦਾ – ਚੰਗਾ ਲਗਦਾ ।

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ MCQ Questions and Answers.

PSEB 4th Class Maths Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ MCQ Questions

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
573 + 227 = ___
(a) 798
(b) 799
(c) 800
(d) 801.
ਉੱਤਰ:
(c) 800

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
___ + 336 = 868
(a) 632
(b) 528
(c) 532
(d) 1204.
ਉੱਤਰ:
(c) 532

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
700 – 125 = ___
(a) 475
(b) 575
(c) 675
(d) 825.
ਉੱਤਰ:
(b) 575

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
801 – ___ = 602
a) 201
(b) 1403
(c) 100
(d) 199.
ਉੱਤਰ:
(d) 199.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
53 × 8 = 8 × ___
(a) 3
(b) 53
(c) 40
(d) 159.
ਉੱਤਰ:
(b) 53

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
716 × ___ = 716
(a) 0
(b) 1
(c) 716
(d) 2.
ਉੱਤਰ:
(b) 1

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
573 × 0 = ____
(a) 573
(b) 1
(c) 0.
(d) 57.
ਉੱਤਰ:
(c) 0.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
___ × 1 = 600
(a) 1
(b) 200
(c) 600
(d) 300.
ਉੱਤਰ:
(c) 600

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
7 × 1000 = ___
(a) 7
(b) 1000
(c) 7000
(d) 700
ਉੱਤਰ:
(c) 7000

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
53 × 30 = ___
(a) 159
(b) 1590
(c) 83
(d) 1690.
ਉੱਤਰ:
(b) 1590

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
128 ÷ 16 = ___
(a) 9
(b) 10
(c) 12
(d) 8.
ਉੱਤਰ:
(d) 8.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
126 ÷ 14 = 9 ਵਿੱਚ ਕਿਹੜਾ ਭਾਜਕ ਹੈ ?
(a) 14
(b) 9
(c) 126
(d) 0.
ਉੱਤਰ:
(a) 14

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
15 × 12 + 8 = ___
(a) 168
(b) 198
(c) 178
(d) 188.
ਉੱਤਰ:
(d) 188.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
1509 ÷ 1 = ___
(a) 1
(b) 1509
(c) 3
(d) 0.
ਉੱਤਰ:
(b) 1509

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਿੱਚ 22, ਦੂਜੀ ਵਿੱਚ 25, ਤੀਜੀ ਵਿੱਚ 23, ਚੌਥੀ ਵਿੱਚ 27 ਅਤੇ ਪੰਜਵੀਂ ਵਿੱਚ 23 ਬੱਚੇ ਹਨ । ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਕਿੰਨੇ ਬੱਚੇ ਹਨ ?
(a) 120
(b) 130
(c) 145
(d) 160.
ਉੱਤਰ:
(a) 120

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
779 ਵਿੱਚ ਕੀ ਜੋੜੀਏ ਕਿ ਇਹ 4 ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਛੋਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਸੰਖਿਆ ਬਣ ਜਾਵੇ ।
(a) 231
(b) 220
(c) 321
(d) 221.
ਉੱਤਰ:
(d) 221.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਘੰਟੇ ਹੋਣਗੇ ?
(a) 31
(b) 744
(c) 24
(d) 720.
ਉੱਤਰ:
(b) 744

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
2, 0, 4, 6 ਅੰਕਾਂ ਤੋਂ ਬਣੀ ਚਾਰ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਸੰਖਿਆ ਦਾ ਅੰਤਰ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
(a) 3747
(b) 6174
(c) 2046
(d) 4374.
ਉੱਤਰ:
(d) 4374.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19.
ਤਿੰਨ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਛੋਟੀ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਦੋ ਅੰਕਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੰਖਿਆ ਦਾ ਗੁਣਨਫਲ ਦੱਸੋ ।
(a) 990
(b) 10,000
(c) 290
(d) 97OO.
ਉੱਤਰ:
(a) 990

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20.
178 ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਨੂੰ 15 ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਬਰਾਬਰ ਵੰਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਬਚੀਆਂ ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੱਸੋ ।
(a) 13
(b) 14
(c) 12
(d) 11.
ਉੱਤਰ:
(a) 13

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21.
19 × 30 = ___
(a) 57000
(b) 5700
(c) 2200
(d) 319.
ਉੱਤਰ:
(b) 5700

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 22.
225 × __ = 2250
(a) 1
(b) 10
(c) 100
(d) 0.
ਉੱਤਰ:
(b) 10

ਦਿਮਾਗੀ ਕਸਰਤ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
? ਵਾਲੇ ਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਭਰੋ ।

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.

ਹੱਲ:

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.9 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.9

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਸਵੇਰ ਦੀ ਸਭਾ ਵਿੱਚ 161 ਬੱਚੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ 7 ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ-ਬਰਾਬਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ । ਹਰ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਬੱਚੇ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਕੁੱਲ ਬੱਚੇ = 161
ਕਤਾਰਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ = 7
ਹਰੇਕ ਕਤਾਰ ਵਿਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ।
= 161 ÷ 7
= 23

ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਲਈ ਹਰ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ 23 ਬੱਚੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮੇਰੇ ਕੋਲ 72 ਸੇਬ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 3 ਟੋਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ-ਬਰਾਬਰ ਰੱਖਣਾ ਹੈ । ਹਰੇਕ ਟੋਕਰੀ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਸੇਬ ਹੋਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
ਕੁੱਲ ਸੇਬ = 72
ਟੋਕਰੀਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ = 3
ਹਰੇਕ ਟੋਕਰੀ ਵਿਚ ਸੇਬ = 72 ÷ 3

ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਲਈ ਹਰੇਕ ਟੋਕਰੀ ਵਿੱਚ 24 ਸੇਬ ਹੋਣਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ 4250 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਕਣਕ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹੋਈ । ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਬੋਰੀ ਵਿੱਚ 50 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਕਣਕ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ, ਸਾਰੀ ਕਣਕ ਨੂੰ ਬੋਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰਨ ਲਈ ਕਿੰਨੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ ?
ਹੱਲ:
ਕਣਕ ਦੀ ਕੁੱਲ ਪੈਦਾਵਾਰ = 4250 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ
ਹਰੇਕ ਬੋਰੀ ਵਿੱਚ ਕਣਕ = 50 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ
ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ = 4250 ÷ 50
= 85

ਉੱਤਰ:
ਸਾਰੀ ਕਣਕ ਨੂੰ ਭਰਣ ਲਈ 85 ਬੋਰੀਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸੰਖਿਆ 25 ਨੂੰ ਕਿਸ ਨਾਲ ਗੁਣਾ ਕਰੀਏ ਕਿ ਗੁਣਨਫਲ 625 ਬਣ ਜਾਵੇ ?
ਹੱਲ:
ਦੋ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਗੁਣਨਫਲ= 625
ਇੱਕ ਸੰਖਿਆ = 25 ਦੂਜੀ ਸੰਖਿਆ = 625 ÷ 25
= 25

ਉੱਤਰ:
25 ਨੂੰ 25 ਨਾਲ ਗੁਣਾ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਗੁਣਨਫਲ 625 ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਮਾਲੀ ਕੋਲ 120 ਫੁੱਲ ਹਨ, ਉਸਨੇ 24 ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨੀ ਹੈ । 120 ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਮਾਲਾ ਤਿਆਰ ਹੋਣਗੀਆਂ ?
ਹੱਲ:
ਮਾਲੀ ਕੋਲ ਕੁੱਲ ਫੁੱਲ ਹਨ = 120
ਇਕ ਮਾਲਾ ਵਿਚ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ = 24
ਮਾਲਾਵਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ = 120 ÷ 24
= 5

ਉੱਤਰ:
5 ਮਾਲਾਵਾਂ ਤਿਆਰ ਹੋਣਗੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਕਮ ਵਿੱਚ 50-50 ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਨੋਟ ਹੋਣਗੇ ?
ਹੱਲ :
ਕੁੱਲ ਰਕਮ = ₹ 2000
ਇਕ ਨੋਟ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 50
ਨੋਟਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ = ₹ 2000 ÷ ₹ 50
= 40.

ਉੱਤਰ:
ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਦੀ ਰਕਮ ਵਿੱਚ ਹੈ 50-50 ਦੇ 40 ਨੋਟ ਹੋਣਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਮੈਨੂੰ ਦੇ 500 ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ; ਮੈਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕਿੰਨੇ-ਕਿੰਨੇ ਨੋਟ ਮਿਲਣਗੇ ?
(a) ₹ 100 ਦੇ ਨੋਟ ………….
(b) ₹ 50 ਦੇ ਨੋਟ ………..
(c) ₹ 10 ਦੇ ਨੋਟ …………..
ਹੱਲ:
ਕੁੱਲ ਰਕਮ = ₹ 500
(a) ₹ 100 ਦੇ ਨੋਟ = ₹ 500 ÷ ₹ 100
= 5
₹ 100 ਦੇ 5 ਨੋਟ ਮਿਲਣਗੇ

(b) ₹ 50 ਦੇ ਨੋਟ = ₹ 500 ÷ ₹ 50
= 10
₹ 50 ₹ 10 ਨੋਟ ਮਿਲਣਗੇ

(c) ₹ 10 ਦੇ ਨੋਟ = ₹ 500 ÷ ₹ 10
= 50
₹ 10 ਦੇ 50 ਨੋਟ ਮਿਲਣਗੇ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਇੱਕ ਮਜ਼ਦੂਰ ਇੱਕ ਗੇੜੇ ਵਿੱਚ 20 ਇੱਟਾਂ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ । 1000 ਇੱਟਾਂ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਉਸਦੇ ਕਿੰਨੇ ਗੇੜੇ ਲੱਗਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
ਕੱਲ ਇੱਟਾਂ = 1000
ਇੱਕ ਗੇੜੇ ਵਿੱਚ ਇੱਟਾਂ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ = 20
ਗੇੜਿਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ = 1000 ÷ 20
= 50

ਉੱਤਰ:
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਸਦੇ 50 ਗੇੜੇ ਲੱਗਣਗੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੀ ਇੱਕ ਟਿਕਟ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 24 ਹੈ । ਪਲਕ ਨੇ ਟਿਕਟਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ₹ 576 ਦਿੱਤੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਟਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ ?
ਹੱਲ:
ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੀ ਇਕ ਟਿਕਟ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 24
ਟਿਕਟਾਂ ਲੈਣ ਲਈ ਕੁੱਲ ਰਕਮ ਦਿੱਤੀ = ₹ 576
ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ = ₹ 576 ÷ ₹ 24
= 24

ਉੱਤਰ:
ਪਲਕ ਨੇ 24 ਟਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਕਾਸ਼ਵੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ‘ਤੇ ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੈਕਟ ਲਿਆਂਦਾ । ਉਸ ਵਿੱਚ 175 , ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ 35 ਬੱਚੇ ਹਨ । ਹਰੇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀਆਂ-ਕਿੰਨੀਆਂ ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ?
ਹੱਲ:
ਕੁੱਲ ਟਾਫ਼ੀਆਂ = 175
ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ = 35
ਹਰੇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ = 175 ÷ 35
= 5

ਉੱਤਰ:
ਹਰੇਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ 5 ਟਾਫ਼ੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 2 ਗਤਕਾ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 2 ਗਤਕਾ (1st Language)

ਪਾਠ-ਅਭਿਆਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਉੱਤਰ

I. ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਯੋਗ ਗੱਲਾਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
“ਗਤਕਾ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਪੰਜ – ਗੱਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਯੋਗ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:

1. ਗਤਕੇ ਦਾ ਆਰੰਭ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ‘ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਇਆ ।
2. ਪਹਿਲਾਂ-ਪਹਿਲਾਂ ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਗਤਕੇ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਸਨ ।
3. ਗਤਕਾ ਆਤਮ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਲੋੜ ਵਿਚੋਂ ਉਪਜਿਆ ।
4. ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ‘ਸਿੰਗ ਨੂੰ ਗਤਕੇ ਦਾ ਹੀ ਸੁਧਰਿਆ ਹੋਇਆ ਰੂਪ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।

II. ਜ਼ਬਾਨੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਤੁਸੀਂ ਗਤਕਾ ਖੇਡਦਿਆਂ ਕਿਸ ਨੂੰ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਹਿਬ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗਤਕਾ ਖੇਡ ਹੁਣ ਕਿਹੜੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿੱਦਿਅਕ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਤਕਾ ਖੇਡ ਓਲੰਪਿਕ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਦਾ ਸੁਧਰਿਆ ਹੋਇਆ ਰੂਪ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਛੈਸਿੰਗ ਦਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
‘ਖ਼ਤਕਾ ,ਕਿਹੜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਫ਼ਾਰਸੀ ।

III. ਸੰਖੇਪ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਗਤਕਾ ਖੇਡ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਕਿਉਂ ਆਈ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹੁਨਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ ਖੇਡ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਕਾਰਨ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਈ । ਬਾਹਰੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਮਲਾਵਰ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਰਹੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਾਕਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਤਮ-ਸੁਰੱਖਿਆ ਇਕ ਲੋੜ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਖੇਡ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ । ਇਹ ਇਕ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗਤਕਾ ਖੇਡਣ ਸਮੇਂ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਹਥਿਆਰ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ? (ਪ੍ਰੀਖਿਆ 2008)
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ ਖੇਡਣ ਸਮੇਂ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਹੱਥ ਲੰਮਾ ਇਕ ਡੰਡਾ ਤੇ ਛੋਟੀ ਢਾਲ ਵਰਤੋਂ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਡੰਡੇ ਉੱਤੇ ਚੰਮ ਦਾ ਖੋਲ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿਚਕਾ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਛੋਟੀ ਢਾਲ (ਫਰੀ ਨੂੰ ਫੱੜ ਕੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨਾਲ ਗਤਕਾ ਨੂੰ ਖੇਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਤਕਾ-ਉਸਤਾਦ ਗਤਕਾ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਨੂੰ ‘ਭੁਜੰਸੀਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ-ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰ ਕੇ ਗਤਕਾ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਚਾਹਵਾਨ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ‘ਭੁਜੰਗੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੇਕ ਚਾਲ-ਚਲਣ, ਬੱਚੇ, ਬਜ਼ੁਰਗ, ਔਰਤ ਤੇ ਨਿਆਣੇ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਨਾ ਕਰਨ, ਸਾਦੀ ਖ਼ੁਰਾਕ ਖਾਣ ਤੇ ਨਸ਼ਾ ਨਾ ਖਾਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਗਤਕੇ ਦਾ ਉਸਤਾਦ ਗਤਕਾ ਸਿਖਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਖਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ ਸਿਖਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਤਾਦ ਸਿੱਖਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਨੂੰ ਨੇਕ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ, ਬਜ਼ੁਰਗ, ਔਰਤ ਅਤੇ ਨਿਆਣੇ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਢਾਲ ਬਣਨਾ ਹੈ । ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਦੀ ਤੇ ਸ਼ੱਧ ਖ਼ਰਾਕ ਖਾਣ ਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਗਤਕੇ ਦੇ ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਿਡਾਰੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕੇ ਦੇ ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਖਿਡਾਰੀ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਗਰਮਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਡੰਡ ਬੈਠਕਾਂ ਕੱਢਦਾ ਤੇ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਦੌੜਾਂ ਲਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਫਿਰ ਉਹ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰ ਕੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਫੜਦਾ ਤੇ ਗਤਕੇ ਦੇ ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਗਤਕੇ ਦੀ ਖੇਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਕਿਹੜੇ ਰਹੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਗਤਕੇ ਦੀ ਖੇਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਰਹੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਗਤਕੇ ਦੀ ਖੇਡ ਕਿੱਥੇ-ਕਿੱਥੇ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਗਤਕੇ ਦੀ ਖੇਡ ਨਗਰ ਕੀਰਤਨਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਖੇਡ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਕਦੇ-ਕਦੇ ਕੋਈ ਗਤਕਾਬਾਜ਼ ਕਿਸੇ ਪੇਂਡੂ ਮੇਲੇ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਖੇਡ ਦੇ ਜੌਹਰ ਵਿਖਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਉਂਝ ਇਹ ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਠੀਕ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣ ਕੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

ਅਖਾੜੇ, ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ, ਗਦਾ-ਯੁੱਧ, ਔਰਤਾਂ, ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ, ਭੁਜੰਗੀ ।

(ੳ) ਗਤਕਾ ……………… ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਹੈ । .
(ਅ) ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਾਂਗ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿਚ ਵੀ …………… ਚਲਦੀ ਹੈ ।
(ੲ) ਉਸਤਾਦਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ……… ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
(ਸ) ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰ ਕੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ………….. ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ । .
(ਹ) ਹੁਣ ……………. ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ।
(ਕ) …………….. ਦੀ ਇਹ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
(ਉ) ਗਤਕਾ ਗਦਾ-ਯੁੱਧ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਹੈ ।
(ਅ) ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਾਂਗ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿਚ ਵੀ ਉਸਤਾਦੀਸ਼ਗਿਰਦੀ ਚਲਦੀ ਹੈ ।
(ੲ) ਉਸਤਾਦਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਖਾੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । .
(ਸ) ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰ ਕੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਭੁਜੰਗੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
(ਹ) ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ ।
(ਕ) ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਇਹ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਹੈ |

IV. ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਹੜੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਗਤਕਾ ਸਿੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੀ ਖੇਡ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ ।

V. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ/ਵਸਤੂਨਿਸ਼ਠ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
‘ਗਤਕਾ ਲੇਖ ਦਾ ਲੇਖਕ ਕੌਣ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਪ੍ਰਿੰ: ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗਤਕਾ ਪਾਠ ਲੇਖ ਹੈ ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਲੇਖ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਤਕੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਕਿਹੜੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਗਤਕੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੇਂਦਰ ਕਿੱਥੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਗਤਕਾ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਭੁਜੰਗੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਗਤਕੇ ਦੀ ਕਿਸ ਗੱਲ ਲਈ ਲੋੜ ਪਈ ?
ਉੱਤਰ:
ਆਤਮ-ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਓਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਗਤਕੇ ਦਾ ਹੀ ਸੁਧਰਿਆ ਰੂਪ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ;
ਨੈੱਸਿੰਗ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਗਤਕਾ ਖੇਡਦਿਆਂ ਕਿੱਥੇ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
‘ਗਤਕਾ ਖੇਡ ਹੁਣ ਕਿਹੜੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿੱਦਿਅਕ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਕੀ ਸਿੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਕਰਾਟੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ ? ,
ਉੱਤਰ:
ਜਾਪਾਨੀਆਂ ਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਗਦਾ-ਯੁੱਧ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਸਿੱਖਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ?
ਜਾਂ
ਨਿਹੰਗ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰੀ ਖੇਡ ਕਿਹੜੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਗਤਕੇ ਦਾ ਡੰਡਾ ਕਿੰਨਾ ਲੰਮਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਹੱਥ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਗਤਕੇ ਦੇ ਡੰਡੇ ਉੱਤੇ ਕਾਹਦਾ ਖੋਲ੍ਹ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੰਮ ਦਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਗਤਕੇ ਵਿਚ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਕੀ ਫੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਡੰਡਾ (ਗਤਕਾ) (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਗਤਕਾ ਕਿੰਨੇ ਜਣੇ ਖੇਡਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਦੋ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਗਤਕਾ ਸ਼ਬਦ ਕਿਹੜੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਖੂਤਕਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
ਖੂਤਕਾ ਕਿਹੜੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲੀ) ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਫ਼ਾਰਸੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 19.
ਗਤਕੇ ਵਿਚ ਡੰਡੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਫ਼ਾਰਸੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 20.
ਗਤਕੇ ਵਿਚ ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਾਂਗ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਚਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 21.
ਉਸਤਾਦ ਗਤਕਾ ਸਿੱਖਣ ਆਏ ਨੂੰ ਰਸਮਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਕੇ ਕੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਭੁਜੰਗੀ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 22.
ਭੁਜੰਗੀ ਹਥਿਆਰ ਫੜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 23.
ਕਿਹੜੇ ਪੁਰਬ ਮੌਕੇ) ਉੱਤੇ ਗਤਕੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੋਲਾ-ਮਹੱਲਾ (✓) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 24.
ਕਿਹੜਾ ਨੌਜਵਾਨ ਗਤਕੇ ਕਾਰਨ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਜ਼ਰੀਂ ਚੜਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ (✓) ।

VI. ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ :

ਹੁਨਰ, ਅਭਿਆਸ, ਸ਼ੈ-ਰੱਖਿਆ, ਗਦਾ-ਯੁੱਧ, ਖੋਲ, ਕੁਸ਼ਤੀ, ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ, ਅਖਾੜਾ, ਨਿਤਾਣਾ, ਢਾਲ, ਦੌਰ, ਜੁੱਸਾ, ਪੈਂਤੜਾ, ਨਜ਼ਰੀਂ ਚੜ੍ਹਨਾ, ਸਮਾਗਮ, ਦਰਸ਼ਕ, ਪਿਛੋਕੜ, ਭੂਗੋਲਿਕ, ਥਲ, ਹਮਲਾਵਰ ।
ਉੱਤਰ:

1. ਹੁਨਰ (ਕਲਾ)-ਗਤਕਾ ਇਕ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ ਹੈ ।
2. ਅਭਿਆਸ (ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਰ ਕੇ ਸਿੱਖਣਾ)-ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਹਰ ਇਕ ਪਾਠ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਅਭਿਆਸ ਲਈ ਕੁੱਝ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ।..
3. ਸ਼ੈ-ਰੱਖਿਆ (ਆਪੇ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ)-ਗਤਕਾ ਸ਼ੈ| ਰੱਖਿਆ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੈ ।
4. ਗਦਾ-ਯੁੱਧ (ਗੁਰਜ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕਰਨਾ)| ਪੁਰਾਤਨ ਯੋਧੇ ਗੱਦਾ-ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ।
5. ਖੋਲ (ਗਿਲਾਫ਼)-ਗਤਕੇ ਦੇ ਡੰਡੇ ਉੱਤੇ ਚਮੜੇ ਦਾ ਖੋਲ ਚੜ੍ਹਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
6. ਕੁਸ਼ਤੀ ਘੋਲ)-ਦੋਹਾਂ ਸਿੱਧ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੀ ਕੁਸ਼ਤੀ ਦੇਖਣ ਲਈ ਲੋਕ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਗਏ ।
7. ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ (ਗੁਰੂ-ਚੇਲੇ ਦਾ ਸੰਬੰਧਗਤਕੇ ਵਿਚ ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ ਚਲਦੀ ਹੈ ।
8. ਅਖਾੜਾ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੇ ਘੁਲਣ ਦੀ ਥਾਂ)ਪਹਿਲਵਾਨ ਅਖਾੜੇ ਵਿਚ ਘੋਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ।
9. ਨਿਤਾਣਾ (ਕਮਜ਼ੋਰ)-ਗਤਕਾਬਾਜ਼ ਕਦੇ ਨਿਤਾਣੇ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ।
10. ਢਾਲ (ਹਮਲਾਵਰ ਦੇ ਵਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਲਾ ਹਥਿਆਰ)-ਯੋਧੇ ਦੇ ਇਕ ਹੱਥ ਵਿਚ ਤਲਵਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਚ ਢਾਲ ।
11. ਦੌਰ (ਸਮਾਂ)-ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਸਭ ਕੁੱਝ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ ।
12. ਜੁੱਸਾ (ਸਰੀਰ)-ਗਤਕਾ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜੁੱਸਾ ਗਰਮਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
13. ਪੈਂਤੜਾ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚਾਲ)-ਗਤਕੇਬਾਜ਼ ਗਤਕਾ ਖੇਡਦੇ ਹੋਏ ਕਈ ਪੈਂਤੜੇ ਬਦਲਦੇ ਹਨ ।
14. ਨਜ਼ਰੀਂ ਚੜ੍ਹਨਾ (ਨਜ਼ਰੇ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਣਾ)ਗਤਕਾ ਖੇਡਦਾ ਨੌਜੁਆਨ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਜ਼ਰੀਂ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ ।
15. ਸਮਾਗਮ (ਇਕੱਠ, ਮੇਲਾ)-ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਸਲਾਨਾ ਇਨਾਮ ਵੰਡ ਸਮਾਗਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ । .
16. ਦਰਸ਼ਕ (ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ)-ਦਰਸ਼ਕ ਫੁਟਬਾਲ ਦੇ ਮੈਚ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਰਹੇ ਸਨ ।
17. ਪਿਛੋਕੜ (ਪਿੱਛਾ)-ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਬੰਦੇ ਦਾ ਸਾਰਾ ਪਿਛੋਕੜ ਪਤਾ ਹੈ ।
18. ਭੂਗੋਲਿਕ (ਧਰਤੀ ਦਾ ਰੂਪ ਤੇ ਸਥਿਤੀ)-ਪੰਜਾਬ ਆਪਣੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ ਕਰਕੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ।
19. ਬਲ (ਮੈਦਾਨ)-ਧਰਤੀ ਦੇ ਇਸ ਥਲ ਵਿਚ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ ਹਨ ।
20. ਹਮਲਾਵਰ (ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ)-ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਮਲਾਵਰ ਆਏ ਤੇ ਇਸ ਦੀ ਲੁੱਟ-ਮਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ।

VII. ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ

1. ਗਤਕਾ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਇਕ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ ਹੈ । ਇਹਦੇ ਰਾਹੀਂ ਵਿਰੋਧੀ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤਕ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਗਤਕਾ ਸਿੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ । ਜਿਵੇਂ ਜਪਾਨ ਦੀ ਖੇਡ ਕਰਾਟੇ ਸੈ-ਰੱਖਿਆ ਵਾਲੀ ਖੇਡ ਗਿਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਵੇਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਗਤਕਾ ਵੀ ਬਚਾਅ ਵਾਲੀ ਖੇਡ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਹ ਪੈਰਾ ਕਿਹੜੇ ਪਾਠ ਵਿਚੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ! ਹੈ ? ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਚੁਣੋ :
(ਉ) ਗਤਕਾ
(ਅ) ਰੇਸ਼ਮ ਦਾ ਕੀੜਾ
(ੲ) ਫੁਲਕਾਰੀ ਕਲਾ
(ਸ) ਸਤਰੰਗੀ ਤਿਤਲੀ
ਉੱਤਰ:
(ਉ) ਗਤਕਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗਤਕਾ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਕੀ ਹੈ ? .
(ਉ), ਵਰਜ਼ਿਸ਼
(ਅ) ਇਕ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ
(ੲ) ਤਾਕਤ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ
(ਸ) ਮਾਣ ਭਰੀ ਖੇਡ
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਇਕ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਤਕਾ, ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ ਹੈ ?
(ਉ) ਹਿੰਦੀਆਂ ਦਾ
(ਅ) ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ
(ੲ) ਬੰਗਾਲੀਆਂ ਦਾ
(ਸ) ਮਰਾਠੀਆਂ ਦਾ
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਗਤਕੇ ਨਾਲ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਵਿਰੋਧੀ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ।
(ਅ) ਵਿਰੋਧੀ ਦੇ ਵਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦਾ ।
(ੲ) (ਉ) ਤੇ (ਅ) ਦੋਵੇਂ
(ਸ) ਉਪਰੋਕਤ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ।
ਉੱਤਰ:
(ੲ) (ਉ) ਤੇ (ਅ) ਦੋਵੇਂ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਿਹੜੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮੇਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ਗਤਕਾ ਸਿੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ?
(ੳ) ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਜੀ
(ਅ) ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ
(ੲ) ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ
(ਸ) ਗੁਰੂ ਹਰਰਾਇ ਜੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ੲ) ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸੈਨਿਕਾਂ ਲਈ ‘ ਕੀ ਸਿੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ ?
(ਉ) ਕੁਸ਼ਤੀ
(ਅ) ਭੰਗੜਾ
(ੲ) ਗਤਕਾ
(ਸ) ਰੱਸਾ ਖਿੱਚਣਾ ।
ਉੱਤਰ:
(ੲ) ਗਤਕਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਗਤਕਾ, ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਵਰਗੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਖੇਡ ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਰਗੀ
(ਅ) ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਖੇਡ ਕਰਾਟੇ ਵਰਗੀ
(ੲ) ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਵਰਗੀ
(ਸ) ਉਪਰੋਕਤ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਖੇਡ ਕਰਾਟੇ ਵਰਗੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਰਾਟੇ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀ ਖੇਡ ਹੈ ?
(ਉ) ਸ਼ੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੀ
(ਅ) ਹਮਲੇ ਦੀ
(ੲ) ਜ਼ੋਰ ਦੀ
(ਸ) ਚਲਾਕੀ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ਉ) ਸ਼ੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੀ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਕਰਾਟੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ ?
(ਉ) ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ
(ਅ) ਜਪਾਨੀਆਂ ਦੀ
(ੲ) ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ
(ਸ) ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਜਪਾਨੀਆਂ ਦੀ

ਨੌਟ – ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਅਜਿਹੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ-ਇਕ ਠੀਕ ਉੱਤਰ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਬਾਕੀ ਗ਼ਲਤ ਨਹੀਂ । ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਬਾਕੀ ਗ਼ਲਤ ਉੱਤਰ ਛੱਡ ਕੇ ਇੱਕੋ ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਹੀ ਯਾਦ ਕਰ ਕੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਆਮ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਹੁਨਰ, ਸੈਨਿਕ, ਖੇਡ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਖ਼ਾਸ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਜਪਾਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਨੂੰ ਵਚਨ ਬਦਲ ਕੇ ਲਿਖੋ ਇਹਦੇ ਰਾਹੀਂ ਵਿਰੋਧੀ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਵਾਕ ਅੱਗੇ (✓)
ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ
(ੳ) ਗਤਕਾ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਇਕ ਖੇਡ-ਤਮਾਸ਼ਾ ਹੈ ।
(ਅ) ਗਤਕਾ ਜਪਾਨੀਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਕਰਾਟੇ ਵਾਂਗ ਸ਼ੈ-ਰੱਖਿਆ ਦੀ ਖੇਡ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) (✗) ਆਂ (✓) ।

(ਨੋਟ – ਵਾਕ ਨੂੰ ਵਚਨ ਤੇ ਲਿੰਗ ਬਦਲ ਕੇ ਲਿਖਣ ਬਾਰੇ ਵਿਆਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭਾਗ ਵਿਚੋਂ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਪੜੋ ॥)

2. ਜਿਸ ਨੇ ਗਦਾ-ਯੁੱਧ ਦਾ ਮਾਹਰ ਬਣਨਾ ਹੈ, ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਗਤਕਾ ਖੇਡਣਾ ਸਿੱਖੇ । ਗਤਕੇ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਖੇਡ-ਸੋਟੀਆਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਕੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਚਲਾਉਣ ਤੱਕ ਹੈ । ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਖੇਡ ਛੈਸਿੰਗ ਗਤਕੇ ਦਾ ਹੀ ਸੁਧਰਿਆ ਰੂਪ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਹ ਪੈਰਾ ਕਿਸ ਪਾਠ ਵਿੱਚੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗਦਾ-ਯੁੱਧ ਦਾ ਮਾਹਰ ਬਣਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
(ੳ) ਕੁਸ਼ਤੀ
(ਅ) ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ
(ੲ) ਗਤਕਾ
(ਸ) ਰੱਸਾਕਸ਼ੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ੲ) ਗਤਕਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਤਕੇ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਵਿਚ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਹਥਿਆਰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਡੰਡੇ-ਸੋਟੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਤਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਉਲੰਪਿਕ ਵਿਚ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਖੇਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਡੈਂਸਿੰਗ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਗਤਕੇ ਦਾ ਸੁਧਰਿਆ ਰੂਪ ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਹੈ ? .
(ਉ) ਤਲਵਾਰ
(ਆ) ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ
(ੲ) ਡੈਂਸਿੰਗ
(ਸ) ਕੁਸ਼ਤੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ੲ) ਡੈਂਸਿੰਗ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ· ਖਾਸ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ, ਉਲੰਪਿਕ ਖੇਡਾਂ, ਫੈਸਿੰਗ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਪੜਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਜਿਸ, ਉਹ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਆਮ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਤਲਵਾਰਾਂ, ਖੇਡ, ਸੋਟੀਆਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਨੂੰ ਵਚਨ ਬਦਲ ਕੇ ਲਿਖੋ : ਜਿਸ ਨੇ ਗਦਾ ਯੁੱਧ ਦਾ ਮਾਹਰ ਬਣਨਾ ਹੈ, ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਗਤਕਾ ਖੇਡਣਾ ਸਿੱਖੇ ।
ਉੱਤਰ:
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਦਾ-ਯੁੱਧ ਦਾ ਮਾਹਰ ਬਣਨਾ ਹੈ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਗਤਕਾ ਖੇਡਣਾ ਸਿੱਖੋ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਜਿਹੜਾ ਵਾਕ ਸਹੀ ਹੈ ਉਸ ਉੱਤੇ (✓) ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ‘
ਨਿਸ਼ਾਨ ਪਾਓ :
(ਉ) ਜਿਸ ਨੇ ਗਤਕੇ ਦਾ ਮਾਹਰ ਬਣਨਾ ਹੈ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਗਦਾ-ਯੁੱਧ ਸਿੱਖੇ ।
(ਅ) ਕੈਂਸਿੰਗ ਗਤਕੇ ਦਾ ਹੀ ਸੁਧਰਿਆ ਰੂਪ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) (✗)
(ਅ) (✓)

3. ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾ ‘ਖ਼ਤਕਾ ਸ਼ਬਦ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਗਤਕਾ ਬਣਿਆ ਹੈ । ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਾਂਗ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ ਚੱਲਦੀ ਹੈ । ਉਸਤਾਦਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਅਖਾੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗਤਕਾ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਉਸਤਾਦਾਂ ਕੋਲ ਲਿਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰਕੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਭੁਜੰਗੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਭੁਜੰਗੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਨੇਕ ਰੱਖਣਾ ਹੈ । ਬੱਚੇ, ਬਜ਼ੁਰਗ, ਔਰਤ ਤੇ ਨਿਤਾਣੇ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਢਾਲ ਬਣਨਾ ਹੈ । ਸਾਦੀ ਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਖ਼ੁਰਾਕ ਖਾਣੀ ਹੈ । ਕੋਈ ਨਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਹ ਪੈਰਾ ਕਿਹੜੇ ਪਾਠ ਵਿੱਚੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗੱਤਕਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
‘ਗਤਕਾ ਸ਼ਬਦ ਕਿਹੜੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ ?
(ੳ) ਖੂਤਕਾ
(ਅ) ਖ਼ਰਕਾ .
(ੲ) ਖੜਕਾ
(ਸ) ਜੱਟਕਾ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਖ਼ਤਕਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ , ਕਿਹੜੀ-ਕਿਹੜੀ ਖੇਡ ਵਿਚ ਚਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੁਸ਼ਤੀ ਅਤੇ ਗਤਕੇ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਅਖਾੜੇ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) ਪੀਰਾਂ ਦੇ .
(ਅ) ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੇ
(ੲ) ਉਸਤਾਦਾਂ ਦੇ
(ਸ) ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ।
ਉੱਤਰ:
(ੲ) ਉਸਤਾਦਾਂ ਦੇ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਉਸਤਾਦ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਭੁਜੰਗੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਭੁਜੰਗੀ ਨੂੰ ਕਿਸ ਉੱਤੇ ਵਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵਰਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਬੱਚੇ, ਬਜ਼ੁਰਗ ਅਤੇ ਔਰਤ ਉੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਭੁਜੰਗੀ ਨੂੰ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀ ਖੁਰਾਕ ਖਾਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਭੁਜੰਗੀ ਨੂੰ ਸਾਦੀ ਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਖ਼ੁਰਾਕ ਖਾਣ ਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਭੁਜੰਗੀ ਨੂੰ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਨੇਕ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਭੁਜੰਗੀ ਨੂੰ ਕੀ ਨਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਨਸ਼ਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਖ਼ਾਸ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਫ਼ਾਰਸੀ, ਖੂਤਕਾ, ਗਤਕਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਉਪਰੋਕਤ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਆਮ ਨਾਮ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਖੇਡ, ਅਖਾੜੇ, ਔਰਤ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਭਾਵਵਾਚਕ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਚਾਲ-ਚਲਣ, ਨਸ਼ਾ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਵਾਕ ਦੇ ਅੱਗੇ (✓) ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :
(ੳ) ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾ ‘ਗਤਕਾ ਸ਼ਬਦ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮੂੰਹ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ‘ਖ਼ਤਕਾਂ ਬਣਿਆ ਹੈ।
(ਅ) ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ‘ਭੁਜੰਗੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) (✗)
(ਅ) (✓)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਵਿਚਲੇ ਢੁੱਕਵੇਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵਚਨ ਬਦਲ ਕੇ ਸਹੀ ਵਿਕਲਪ ਦੱਸੋ । ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਾਂਗ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿਚ ਵੀ ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ ਚਲਦੀ ਹੈ ।
(ਉ) ਕੁਸ਼ਤੀਆਂ ਵਾਂਗ ਇਸ ਵਿਚ ਵੀ ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ ਚਲਦੀ ਹੈ ।
(ਅ) ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਾਂਗ ਇਸ ਵਿਚ ਵੀ ਉਸਤਾਦੀਆਂ-ਸ਼ਗਿਰਦੀਆਂ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹਨ ।’
(ੲ) ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਾਂਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀ ਚਲਦੀ ਹੈ ।
(ਸ) ਕੁਸ਼ਤੀਆਂ ਵਾਂਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉਸਤਾਦੀਆਂ-ਸ਼ਗਿਰਦੀਆਂ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ:
(ਸ) ਕੁਸ਼ਤੀਆਂ ਵਾਂਗ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉਸਤਾਦੀਆਂ-ਸ਼ਗਿਰਦੀਆਂ ਚੱਲਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਹੜਾ ਵਾਕ ਸਹੀ ਹੈ ?
(ੳ) ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰ ਕੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ‘ਚ ਭੁਜੰਗੀ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।
(ਅ) ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਭੁਜੰਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
(ੲ) ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰ ਭੁਜੰਗ ਹਨ। ਬਣਾਉਂਦੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ।
(ਸ) ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰ ਕੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਭੁਜੰਗੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ:
(ਸ) ਉਸਤਾਦ ਕੁੱਝ ਰਸਮਾਂ ਕਰ ਕੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਭੁਜੰਗੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ।

4. ਪਹਿਲਾਂ-ਪਹਿਲ , ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਗਤਕੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੇਂਦਰ ਸਨ । ਹੋਲੇ-ਮੁਹੱਲੇ ਸਮੇਂ ਗਤਕੇ ਦੇ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ । ਬੀਤੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਸ ਖੇਡ ਦਾ ਇੱਕ ਫ਼ਾਇਦਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਚੰਗੀ ਖੇਡ ਵਿਖਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜੁਆਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਹੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਜਰਨੈਲ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ ਇੰਝ ਹੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਜ਼ਰੀਂ ਚੜਿਆ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇਹ ਪੈਰਾ ਕਿਹੜੇ ਪਾਠ ਵਿੱਚੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕਾ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਗਤਕੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਕੇਂਦਰ ਕਿੱਥੇ: ਸਨ ?
(ਉ) ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ
(ਅ) ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ
(ੲ) ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਿਚ
(ਸ) ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ।
ਉੱਤਰ:
(ਸ) ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਪਾਉਂਟਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਗਤਕੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕਦੋਂ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਹੋਲੇ-ਮੁਹੱਲੇ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਗਤਕੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਦਾ ਕੀ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿਚ ਚੰਗੀ ਖੇਡ ਦਿਖਾਉਣ ਵਾਲੇ ਜੁਆਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਹੀ ਭਰਤੀ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਜਰਨੈਲ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਜ਼ਰੀਂ ਕਿਵੇਂ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਗਤਕੇ ਦੇ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾਉਣ ਕਰਕੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਖ਼ਾਸ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਇਸ ਪੈਰੇ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਆਮ ਨਾਂਵ ਚੁਣੋ ।
ਉੱਤਰ:
ਖੇਡ, ਜੁਆਨਾਂ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਾਕ ਨੂੰ ਵਚਨ ਬਦਲ ਕੇ ਲਿਖੋ : ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਕੁੱਝ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਗਤਕਾ ਖੇਡਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
ਅੱਜ-ਕਲ੍ਹ ਇੱਕ-ਅੱਧੇ ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿਚ ਗਤਕਾ ਖੇਡਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਹੀ ਵਾਕ ਅੱਗੇ (✓) ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਅੱਗੇ (✗) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :
(ੳ) ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉੱਤੇ ਗਤਕੇ ਦੇ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ।
(ਅ) ਜਰਨੈਲ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ ਗਤਕੇ ਦਾ ਮਾਹਿਰ ਸੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) (✗)
(ਅ) (✓)

VIII. ਵਿਆਕਰਨ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚੋਂ ਆਮ ਨਾਂਵ ‘ਤੇ ਗੋਲਾ ਲਾਓ ਅਤੇ ਖਾਸ ਨਾਂਵ ’ਤੇ ਸਹੀ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ :

ਉੱਤਰ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰ ਕੇ ਲਿਖੋ :
ਭੂਗੋਲਕ, ਸਖਲਾਈ, ਓਲੰਪਕ, ਭੁਜੰਗੀ, ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ, ਪਛੋਕੜ ।
ਉੱਤਰ:
ਅਸ਼ੁੱਧ – ਸ਼ੱਧ
ਭੂਗੋਲਕ – ਭੂਗੋਲਿਕ
ਸਖਲਾਈ – ਸਿਖਲਾਈ
ਓਲੰਪਕ – ਓਲੰਪਿਕ
ਭੁਝੰਗੀ – ਭੁਜੰਗੀ
ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ – ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਪਛੋਕੜ – ਪਿਛੋਕੜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੁਣ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ । ਇਸ ਵਾਕ ਵਿਚ ਨਾਂਵ ਸ਼ਬਦ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਹੁਣ
(ਅ) ਔਰਤਾਂ :
(ੲ) ਲਗ
(ਸ) ਵਿਚ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਔਰਤਾਂ |

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
“ਜਿਸਨੇ ਗਦਾ-ਯੁੱਧ ਦਾ ਮਾਹਰ ਬਣਨਾ ਹੈ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਗਤਕਾ ਸਿੱਖੇ । ਇਸ ਵਾਕ ਵਿਚ ਪੜਨਾਂਵ ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(ਉ). ਉਹ
(ਅ) ਮਾਹਰ
(ੲ) ਬਣਨਾ
(ਸ) ਸਿੱਖੇ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ). ਪੜਨਾਂਵ-ਉਹ ।
(ਅ) ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ-ਮਾਹਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
‘ਗਦਾ ਯੁੱਧ , ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਸਕੂਲਾਂ ਕਾਲਜਾਂ , ਡੰਡੇ ਸੋਟਿਆਂ , ਗਤਕਾ ਖੇਡਾਂ , ਉਸਤਾਦੀ ਸ਼ਗਿਰਦੀ , ਇਕੱਲੇ ਇਕੱਲੇ , ‘ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀ, “ਖੇਡ ਸਮਾਗਮ” , “ਆਤਮ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਿਹੜਾ ਵਿਸਰਾਮ ਚਿੰਨ੍ਹ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ?
(ਉ) ਕਾਮਾ (,).
(ਅ) ਬਿੰਦੀ (-)
(ੲ) ਛੱਟ ਮਰੋੜੀ ( ‘)
(ਸ) ਜੋੜਨੀ (-)
ਉੱਤਰ:
(ਸ) ਜੋੜਨੀ (-) ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਿਹੜਾ ਵਾਕ ਬਣਤਰ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਸਹੀ ਹੈ ?
(ਉ) ਗਤਕਾ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਇਕ ਚੰਗੀ ਹੁਨਰ ਹੈ ।
(ਅ) ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਗਤਕਾ ਹੁਨਰ ਇਕ ਜੰਗੀ ਹੈ ।
(ੲ) ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਇਕ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ ਗਤਕਾ ਹੈ ।
(ਸ) , ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ ਇਕ ਗਤਕਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਗਤਕਾ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਇਕ ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸ਼ਬਦ-ਕੋਸ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਹੜਾ ਆਵੇਗਾ ?
(ਉ) ਜਿਵੇਂ
(ਅ) ਜਪਾਨ
(ੲ) ਜਿਸ
(ਸ) ਜਾਂਦੀ ।
ਉੱਤਰ:
(ਅ) ਜਪਾਨ ।

IX. ਸਮਝ ਆਧਾਰਿਤ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਪਰਖ (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਗਤਕੇ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ (ਸਮਝ ਆਧਾਰਿਤ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ) : (ਮਾਈਂਡ ਮੈਪਿੰਗ)

ਉੱਤਰ:

X. ਰਚਨਾਤਮਕ ਕਾਰਜ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਿਸੇ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਵੇਖੀ ਗਈ ਗਤਕੇ ਦੀ ਖੇਡ ਬਾਰੇ ਕੁੱਝ ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ:
(ਨੋਟ – ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਲਿਖਣ ।)

XI. ਅਧਿਆਪਕ ਲਈ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਆਮ ਨਾਂਵ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਨਾਂਵ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
(ਨੋਟ – ਆਮ ਨਾਂਵ ਤੇ ਖ਼ਾਸ ਨਾਂਵ ਸੰਬੰਧੀ ਜਾਣਨ ਲਈ ਦੇਖੋ ਅਗਲੇ ਸਫ਼ਿਆਂ ਵਿਚ “ਵਿਆਕਰਨ ਵਾਲਾ ਭਾਗ । )

ਔਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਅਰਥ

ਜੰਗੀ ਹੁਨਰ – ਜੰਗ ਕਰਨ ਦੀ ਕਲਾ । ਜੰਗ ਵਿਚ ਹਥਿਆਰ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ।
ਅਭਿਆਸ – ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਰ ਕੇ ਸਿੱਖਣਾ ।
ਸੈਨਿਕਾਂ – ਫ਼ੌਜੀਆਂ ।
ਕਰਾਟੇ – ਜਪਾਨ ਦੀ ਇਕ ਖੇਡ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਹਮਲਾਵਰ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਬਚਾਓ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਸ਼ੈ – ਸੁਰੱਖਿਆਆਪਣਾ ਬਚਾਓ ।
ਗਦਾ – ਗੁਰਜ ।
ਪੜਾਅ – ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਲ ਤੁਰਦਿਆਂ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਅਰਾਮ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ।
ਮਾਹਿਰ – ਨਿਪੁੰਨ, ਤਾਕ ।
ਸਿਖਲਾਈ – ਸਿਖਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ।
ਡੌਗ – ਇਕ ਖੇਡ ਦਾ ਨਾਂ ।
ਖੋਲ – ਗਿਲਾਫ਼ ।
ਫਰੀ – ਛੋਟੀ ਢਾਲ ।
ਖ਼ਤਕਾ – ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾ ਇਕ ਸ਼ਬਦ । ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਸ਼ਬਦ “ਗਤਕਾ’ ਇਸੇ ਤੋਂ ਹੀ ਬਣਿਆ ਹੈ ।
ਕੁਸ਼ਤੀ – ਘੋਲ ।
ਉਸਤਾਦੀ-ਸ਼ਗਿਰਦੀਗੁਰੂ – ਚੇਲਾ ਸੰਬੰਧ
ਅਖਾੜਾ – ਘੋਲ ਕਰਨ ਜਾਂ ਗਤਕਾ ਖੇਡਣ ਦੀ ਥਾਂ ।
ਭੁਜੰਗੀ – ਭੁਜੰਗ, ਖੜੱਪਾ ਸੱਪ, ਉਸਤਾਦ ਕੋਲੋਂ ਗਤਕਾ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲਾ ।
ਨਿਤਾਣੇ – ਕਮਜ਼ੋਰ ।
ਅਮਲੀ ਦੌਰ ਵਿਚ – ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ।
ਪੈਂਤੜਾ – ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਚਲਾਕੀ ਭਰੀ ਚਾਲ ਚੱਲਣੀ ।
ਨਜ਼ਰੀਂ ਚੜ੍ਹਿਆਂ – ਨਜ਼ਰ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾ ।
ਹੁਨਰ – ਕਲਾ ।
ਨਗਰ ਕੀਰਤਨ – ਧਾਰਮਿਕ ਜਲੂਸ ।
ਸਮਾਗਮ – ਇਕੱਠ ।
ਜੌਹਰ – ਗੁਣ, ਖੂਬੀ
ਦਰਸ਼ਕ – ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ।
ਪਿਛੋਕੜ – ਪਿੱਛਾ ।
ਭੂਗੋਲਿਕ – ਧਰਤੀ ਦੇ ਰੂਪ, ਤਲ, ਰੁੱਤਾਂ, ਮੌਸਮਾਂ, ਪੈਦਾਵਾਰਾਂ ਤੇ ਵੱਸੋਂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ।
ਹਮਲਾਵਰ – ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ।
ਬੰਲ – ਮੈਦਾਨ ।
ਆਤਮ-ਸੁਰੱਖਿ – ਆਆਪਣੇ ਆਪ ਦਾ ਬਚਾਓ ।

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.8 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.8

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
(a) 7 × 6 = 42 ÷ 6 = 7 42 ÷ 7 = 6
ਹੱਲ:
42 ÷ 6 = 7, 42 ÷ 7 = 6

(b) 9 × 4 = 36 _____ _______
ਹੱਲ:
36 ÷ 9 = 4, 36 ÷ 4 = 9

(c) 6 × 8 = 48 _____ _______
ਹੱਲ:
48 ÷ 6 = 8, 48 ÷ 8 = 6

(d) 10 × 4 = 40 ____ _______
ਹੱਲ:
40 ÷ 10 = 4, 40 ÷ 4 = 10

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
(a) 72 ÷ 8 = 9. 9 × 8 = 72 8 × 9 = 72
ਹੱਲ:
9 × 8 = 72, 8 × 9 = 72

(b) 35 ÷ 7 = 5 ____ _____
ਹੱਲ:
5 × 7 = 35, 7 × 5 = 35

(c) 56 ÷ 8 = 7 ____ _____
ਹੱਲ:
7 × 8 = 56, 8 × 7 = 56

(d) 150 ÷ 10 = 15 ___ ____
ਹੱਲ:
10 × 15 = 150, 15 × 10 = 150

(e) 120 ÷ 10 = 12 ___ ____
ਹੱਲ:
10 × 12 = 120, 12 × 10 = 120

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਭਾਗ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪੜਤਾਲ ਕਰੋ :
(a) 66 ÷ 6.
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 11
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
66 = 11 × 6 + 0

(b) 431 ÷ 7
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 61
ਬਾਕੀ = 4
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
431 = 61 × 7 + 4
431 = 427 + 4
431 = 431 .

(c) 728 ÷ 8.
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 91
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
728 = 91 × 8 + 0
728 = 728

(d) 648 ÷ 9
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 72
ਬਾਕੀ = 0.
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
648 = 72 × 9 + 0
648 = 648

(e) 960 ÷ 5
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫਲ = 192
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
960 = 192 × 5 + 0
960 = 960

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੱਲ ਕਰੋ :
(a) 666 ÷ 6
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 111
ਬਾਕੀ = 0

(b) 655 ÷ 5
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 131
ਬਾਕੀ = 0

(c) 787 ÷ 7
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 112
ਬਾਕੀ = 3

(d) 877 ÷ 7
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 125
ਬਾਕੀ = 2

(e) 598 ÷ 6
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 99
ਬਾਕੀ = 4

(f) 566 ÷ 8
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 70
ਬਾਕੀ = 6

(g) 707 ÷ 7
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 101
ਬਾਕੀ = 0

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਹੱਲ ਕਰੋ :
(a) 2150 ÷ 2
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 1075
ਬਾਕੀ = 0

(b) 4050 ÷ 3
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 1350
ਅਤੇ ਬਾਕੀ = 0

(c) 8048 ÷ 8
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 1006

(d) 5106 ÷ 6
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 851
ਅਤੇ ਬਾਕੀ = 0

(e) 3043 ÷ 3
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 1014
ਬਾਕੀ = 1

(f) 7890 ÷ 7
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 1127
ਬਾਕੀ = 1

(g) 4050 ÷ 5
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 810
ਅਤੇ ਬਾਕੀ = 0

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਭਾਗ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪੜਤਾਲ ਕਰੋ :
(a) 96 ÷ 12
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 8
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
96 = 8 × 12 +0
96 = 96

(b) 98 ÷ 14
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 7
ਅਤੇ ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
98 = 14 × 7 + 0
98 = 98

(c) 78 ÷ 16
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 4
ਬਾਕੀ = 14
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
78 = 4 × 16 + 14
78 = 64 + 14
78 = 78

(d) 760 ÷ 19
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ= 40
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
760 = 40 × 19 +0
760 = 760

(e) 550 ÷ 13
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ= 42
ਬਾਕੀ = 4
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
550 = 42 × 13 + 4
550 = 446 + 4
550 = 550

(f) 894 ÷ 24
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ= 37
ਬਾਕੀ = 6
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
894 = 37 × 24 + 6
894 = 888 + 6
894 = 894

(g) 913 ÷ 66
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 13
ਬਾਕੀ = 55
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
913 = 13 × 66 + 55
913 = 858 + 55
913 = 913

(h) 826 ÷ 34
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 24
ਬਾਕੀ = 10
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
826 = 24 × 34 + 10
826 = 816 + 10
826 = 826

(i) 7645 ÷ 12.
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ= 637
ਬਾਕੀ = 1
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ= ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
7645 = 637 × 12 + 1
7645 = 7644 +1
7645 = 7645

(j) 7813 ÷ 13
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 601
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
7813 = 601 × 13 +0
7813 = 7813

(k) 5375 ÷ 25
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 215
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ :ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
5375 = 215 × 25 + 0
5375 = 5375

(l) 6767 ÷ 33
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 205
ਬਾਕੀ = 2
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ % ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
6767 = 205 × 33 + 2
6767 = 6765 + 2
6767 = 6767

(m) 9600 ÷ 50
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 192
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
9600 = 192 × 50 +0
9600 = 9600

(n) 9999 ÷ 33
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 303
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
9999 = 303 × 33 + 0
9999 = 9999

(o) 9660 ÷ 60.
ਹੱਲ:

ਇੱਥੇ ਭਾਗਫ਼ਲ = 161
ਬਾਕੀ = 0
ਪੜਤਾਲ : ਭਾਜ = ਭਾਗਫ਼ਲ × ਭਾਜਕ + ਬਾਕੀ
9660 = 161 × 60 + 0
9660 = 9660
ਭਾਗ (ਵੰਡ) ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸ਼ਾਬਦਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.7 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.7

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
18 ÷ 9 = ___
ਹੱਲ:
2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
77 ÷ 7 = ___
ਹੱਲ:
11

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
48 ÷ 8 = ___
ਹੱਲ:
6

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
78 ÷ ___ = 6
ਹੱਲ:
13

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
42 ÷ 7 = ___
ਹੱਲ:
6

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
84 ÷ 14 = ___
ਹੱਲ:
6

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
28 ÷ ___ = 7
ਹੱਲ:
4

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
0 ÷ 8 = ___
ਹੱਲ:
0

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
50 ÷ 5 = ___
ਹੱਲ:
10

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
12 ÷ 1 = ___
ਹੱਲ:
12

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
54 ÷ ___ = 9
ਹੱਲ:
6

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
__ ÷ 15 = 1
ਹੱਲ:
15

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
70 ÷ 5 = ___
ਹੱਲ:
14

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
100 ÷ 10 = __
ਹੱਲ:
10

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
81 ÷ 9 = ___
ਹੱਲ:
9

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.6 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.6

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤੋਂ 15 ਹੈ ।9 ਕਾਪੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕਿੰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ?
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 15
9 ਕਾਪੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 15 × 9
= ₹ 135.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇੱਕ ਪੈਕਟ ਵਿੱਚ 75 ਪੈਨਸਿਲਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਸ ਵਰਗੇ 19 ਪੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਪੈਨਸਿਲਾਂ ਆਉਣਗੀਆਂ ?
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਪੈਕਟ ਵਿੱਚ ਪੈਨਸਿਲਾਂ = 75
19 ਪੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਨਸਿਲਾਂ = 75 × 19
= 1425.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਇੱਕ ਮਾਲਾ ਵਿੱਚ 79 ਮੋਤੀ ਹਨ । ਇਸ ਵਰਗੀਆਂ 68 ਮਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਮੋਤੀ ਹੋਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਮਾਲਾ ਵਿਚ ਮੋਤੀ = 79
68 ਮਾਲਾ ਵਿਚ ਮੋਤੀ = 79 × 68
= 5372.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਸਾਇਕਲ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤੋਂ 1560 ਹੈ । ਅਜਿਹੀਆਂ 6 ਸਾਇਕਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕਿੰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ?
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਸਾਇਕਲ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 1560
ਅਜਿਹੀਆਂ 6 ਸਾਇਕਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 1560 × 6 = ₹ 9360.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਜੇਕਰ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਵਿੱਚ 11 ਖਿਡਾਰੀ ਹੋਣ ਤਾਂ 12 ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਖਿਡਾਰੀ ਹੋਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਟੀਮ ਵਿਚ ਖਿਡਾਰੀ = 11
12 ਟੀਮਾਂ ਵਿੱਚ ਖਿਡਾਰੀ = 11 × 12
= 132

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਇੱਕ ਡੱਬੇ ਵਿਚ 1440 ਸਾਬਣ ਦੀਆਂ ਟਿੱਕੀਆਂ ਹਨ । 6 ਡੱਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਬਣ ਦੀਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਟਿੱਕੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ?
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਸਾਬਣ ਦੀਆਂ ਟਿੱਕੀਆਂ = 1440
6 ਡੱਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਾਬਣ ਦੀਆਂ ਟਿੱਕੀਆਂ = 1440 × 6 = 8640.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.

ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਬਜ਼ਾਰ ਗਏ-
(a) ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੇਬ ਅਤੇ 2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਅਮਰੂਦ ਖ਼ਰੀਦੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿੰਨੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ?
ਹੱਲ:
2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੇਬਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = 120 × 2 = ₹ 240
2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਅਮਰੂਦ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 35 × 2 = ₹ 70

ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਕੁੱਲ ਰਾਸ਼ੀ ਦਿੱਤੀ = ₹ 310.

(b) ਜੇਕਰ ਉਹ 3 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੰਤਰੇ ਅਤੇ 2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਅਨਾਰ ਖਰੀਦਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਦੇਣੇ ਪੈਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
3 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੰਤਰੇ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 45 × 3 = ₹ 135
2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਅਨਾਰ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 140 × 2 = ₹ 280

ਜਿੰਨੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇਣੀ ਪਵੇਗੀ = ₹ 415

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਸਾਰੇ ਨੋਟ ਅਤੇ ਸਿੱਕੇ, ਕਰਨ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਜਨਮਦਿਨ ‘ਤੇ ਮਿਲੇ । ਤੁਸੀਂ ਦੱਸੋ ਕਿ ਕਰਨ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹਨ ?

ਹੱਲ:
ਕਰਨ ਕੋਲ ਕੁੱਲ ਰੁਪਏ ਹਨ = ₹ 500 × 5 + ₹ 50 × 3 + ₹ 10 × 7 + ₹ 2 × 3
= ₹ 2500 + ₹ 150 + ₹ 70 + 6
= ₹ 2726.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਇੱਕ ਕਾਰ 1 ਲੀਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲ 16 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਹੈ । 28. ਲੀਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲ ਉਹ ਕਾਰ ਕਿੰਨੀ ਦੂਰੀ ਤੈਅ ਕਰੇਗੀ ?
ਹੱਲ:
1 ਲੀਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਦੂਰੀ = 16 ਕਿਲੋਮੀਟਰ
28 ਲੀਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਨਾਲ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਦੂਰੀ = 16 ਕਿਲੋਮੀਟਰ × 28 = 448 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਇੱਕ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਇਕ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ 125 ਸਾਬਣ ਦੀਆਂ ਟਿੱਕੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ? 8 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਸਾਬਣ ਦੀਆਂ ਟਿੱਕੀਆਂ ਬਣਨਗੀਆਂ ?
ਹੱਲ:
1 ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਸਾਬਣ ਦੀਆਂ ਟਿੱਕੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ = 125
8 ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਸਾਬਣ ਦੀਆਂ ਟਿੱਕੀਆਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ = 8 × 125
= 1000

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ :
(a) 4 × 1 = __
ਹੱਲ:
4

(b) 5 × 10 = ___
ਹੱਲ:
50

(c) 6 × 100 = ___
ਹੱਲ:
600

(d) 190 × 0 = ___
ਹੱਲ:
0

(e) 19 × __ = 1900
ਹੱਲ:
100

(f) __ × 100 = 1600
ਹੱਲ:
16

(g) ___ × 791 = 0
ਹੱਲ:
0

(h) __ × 9 = 9 × 8
ਹੱਲ:
8

(i) 4 × 10 = ___
ਹੱਲ:
40

(j) 7 × 100 = ___
ਹੱਲ:
700

(k) 9 × 1000 = __
ਹੱਲ:
9000

(l) 10 × 1000 = ___
ਹੱਲ:
10000

(m) 15 × ___ = 150
ਹੱਲ:
10

(n) ___ × 10 = 760
ਹੱਲ:
76

(0) 798 × ___ = 798.
ਹੱਲ:
1.

Punjab State Board PSEB 4th Class Maths Book Solutions Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 4 Maths Chapter 2 ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਉੱਪਰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ Ex 2.4

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਗੁਣਨਫਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :
(a) 41 × 4
ਹੱਲ:

(b) 25 × 36
ਹੱਲ:

(c) 445 × 22
ਹੱਲ:

(d) 269 × 36
ਹੱਲ:

(e) 368 × 19
ਹੱਲ:

(f) 145 × 68
ਹੱਲ:

(g) 150 × 59
ਹੱਲ:

(h) 4639 × 2
ਹੱਲ:

(i) 1569 × 6
ਹੱਲ:

(j) 1179 × 8
ਹੱਲ:

(k) 1988 × 5
ਹੱਲ:

(l) 5000 × 2
ਹੱਲ:

(m) 303 × 31
ਹੱਲ:

(n) 425 × 17
ਹੱਲ:

(0) 706 × 12
ਹੱਲ:

(p) 308 × 28.
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਵਿਧੀ ਰਾਹੀਂ ਗੁਣਨਫਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :
(a) 52 × 7
ਹੱਲ:
52 × 7 = (50 + 2) × 7 =
50 × 7 + 2 × 7 = 350 + 14 = 364.

(b) 63 × 4
ਹੱਲ:
63 × 4 = (60 + 3) 3 4 = 60 × 4 + 3 × 4 = 240 + 12 = 252.

(c) 81 × 9
ਹੱਲ:
81 × 9 = (80 + 1) × 9 = 80 × 9 + 1 × 9 = 720 + 9 = 729.

(d) 123 × 5
ਹੱਲ:
123 × 5 = (100 + 20 + 3) × 5 = 100 ×5 + 20 × 5 + 3 × 5 = 500 + 100 + 15 = 615.

(e) 205 × 6.
ਹੱਲ:
205 × 6 = (200 + 5) × 6 = 200 × 6 + 5 × 6 = 1200 + 30 = 1230.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਲੇਟਿਸ ਐਲਗੋਰਿਥਮ ਨਾਲ ਗੁਣਨਫਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :
(a) 43 × 15 (From Board M.Q.P.)

ਹੱਲ:

ਪਗ 1 : 43 × 1 ਚਿੱਤਰ ਵਿਚ ਦਰਸਾਏ ਅਨੁਸਾਰ ਲਿਖੋ ।
ਪਗ 2 : 43 ×5 ਚਿੱਤਰ ਵਿਚ ਦਰਸਾਏ ਅਨੁਸਾਰ ਲਿਖੋ ।
ਪਗ 3 : ਵਿਕਰਣੀ ਅੰਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ 0, 6, 4, 5 ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਖਿਆ 45 ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ 43 × 15 = 645.

(b) 426 × 35 (From Board M.Q.P.)

ਹੱਲ:
ਪਗ 1:426 × 3 ਚਿੱਤਰ ਵਿਚ ਦਰਸਾਏ ਅਨੁਸਾਰ ਲਿਖੋ ।
ਪਗ 2:426 ×5 ਚਿੱਤਰ ਵਿਚ ਦਰਸਾਏ ਅਨੁਸਾਰ ਲਿਖੋ ।
ਪਗ 3 : ਵਿਕਰਣੀ ਅੰਕਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ 1,4, 9, 1, 0 ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਖਿਆ 14910 ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
ਇਸ ਲਈ 426 × 35 = 14910.