Class 3

Punjab State Board PSEB 3rd Class Hindi Book Solutions Chapter 24 हिम्मत Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Hindi Chapter 24 हिम्मत

Hindi Guide for Class 3 PSEB हिम्मत Textbook Questions and Answers

अभ्यास के प्रश्नों के उत्तर

I. बताओ

1. महाभारत के युद्ध में कौरवों की संख्या कितनी थी ?
उत्तर-
महाभारत के युद्ध में कौरवों की संख्या एक सौ थी।

2. पाँडव कितने थे ? उनके नाम लिखो।
उत्तर–
पाँडव पाँच थे। युधिष्ठिर, अर्जुन, भीम, नकुल और सहदेव।

3. अभिमन्यु वीरगति को कैसे प्राप्त हुआ ?
उत्तर-
सोलह वर्ष के बालक अभिमन्यु ने अकेले ही कौरवों की विशाल सेना को चीरते हुए चक्रव्यूह को नष्ट किया। इस कार्य में वह घायल हो गया था। कौरवों ने उसे घेर लिया और अभिमन्यु लड़तेलड़ते वीरगति को प्राप्त हुआ।

4. किस घटना से पता चलता है कि महाराजा रणजीत सिंह एक साहसी व्यक्ति थे ?
उत्तर-
तेज गति से बहती नदी की धारा में से घोड़े को लेकर नदी पार कर जाना बताता है कि महाराजा रणजीत सिंह एक साहसी व्यक्ति थे।

5. चींटी से आप क्या प्रेरणा ले सकते हैं ?
उत्तर-
चींटी हमें जीवन में हिम्मत से आगे बढ़ने की प्रेरणा देती है।

6. वीरता पुरस्कार किन बच्चों को दिया जाता है ?
उत्तर-
जो बच्चे अपने जीवन में साहस से भरा कोई काम करते हैं उन्हें वीरता पुरस्कार दिया जाता है।

7. यदि आपने जीवन में कोई साहस वाला | कार्य किया हो तो उसे लिखो।
उत्तर-
मैंने जीवन में साहस का परिचय देकर नदी में डूब रहे दो बच्चों को बचाया है।

II. वाक्य बनाओ

छक्के छुड़ाना = हौंसला ढह जाना = …………………………..
वीरगति को प्राप्त होना = युद्धभूमि में मारा जाना = …………………………..
धूल चटाना = हराना = …………………………..
दाँत खट्टे करना = हराना = …………………………..
उत्तर-
(i) छक्के छुड़ाना = हौंसला ढह जाना → अभिमन्यु ने अपनी वीरता से शत्रुओं के छक्के छुड़ा दिए।
(ii) वीरगति को प्राप्त होना = युद्धभूमि में मारा जाना→ युद्ध में हमारे कई सैनिक साहसपूर्वक लड़ते हुए वीरगति को प्राप्त हुए।
(iii) धूल चटाना = हराना → अकबर ने अपने साहस के बल पर अपने शत्रुओं को धूल चटा दी।
(iv) दाँत खट्टे करना = हराना → महाराजा रणजीत सिंह ने शत्रुओं के दाँत खट्टे कर दिए।

III. समान अर्थ वाले शब्द लिखो

हिम्मत = हौंसला
संकट = …………………………..
पराजित = …………………………..
युद्ध = …………………………..
शासक = …………………………..
पुरस्कार = …………………………..
नदी = …………………………..
घोड़ा = …………………………..
उत्तर-
(i) हिम्मत = हौंसला
(ii) संकट = मुसीबत।
(iii) पराजित = हराना।
(iv) युद्ध = लड़ाई।
(v) शासक = राजा।
(vi) पुरस्कार = ईनाम।
(vii) नदी = सरिता।
(viii) घोड़ा = अश्व।

IV. मिलान करो

हार – ज्यादा
फूल – अनिश्चित
कम – चलना
रुकना – जीत
निश्चित – काँटा
उत्तर-
विपरीतार्थक शब्दों का मिलान
(i) हार – जीत।
(ii) फूल – काँटा।
(iii) कम – ज्यादा।
(iv) रुकना – चलना।
(v) निश्चित – अनिश्चित।

V. नये शब्द बनाओ –

हिम्मत = म्म = चम्मच।
युद्ध = दूध = …………………………
संख्या = ख्य = …………………………
अन्त = न्त = …………………………
अवस्था = स्थ = …………………………
रास्ता = स्त = …………………………
प्रबन्ध = न्ध = …………………………
उत्तर-
शब्द
संयुक्त नया शब्द शब्द

• हिम्मत = म्म = चम्मच।
• युद्ध = द्ध = बुद्ध।(बुद्ध)
• संख्या = ख्य = व्याख्या।
• अन्त = न्त = सन्त।
• अवस्था = स्थ = स्वस्थ।
• रास्ता = स्त = अस्त।
• प्रबन्ध = न्ध = अन्धा।

VI. दिए गए शब्दों को पढ़ो और बताओ कि वे किन-किन अक्षरों के मेल से बने हैं-

शत्रु, आज्ञा, दृढ़, श्री, चक्र, मार्ग।

• शत्रु = श् + अ + त् + र् + उ।
• आज्ञा = आ + ग् + य् + आ।
• दृढ़ = द् + अ + अर् + टू + अ।
• श्री = श् + र् + ई।
• चक्र = च् + अ + क् + अ + र्।
• मार्ग = म् + आ + र् + ग् + अ।

VII. शब्द में शब्द ढूंढकर लिखो

महाभारत, सामना, श्रीराम, सेनापतियों, महाराज।
उत्तर-

• महाभारत = महा, भारत, भार, भात, मात।
• सामना = साम, मना, नाम।
• श्रीराम = श्री, राम।
• सेनापतियों = सेना, पतियों।
• महाराज = महा, राज, हारा,मरा, जरा।

VIII. पाठ में आए व्यक्तियों और ग्रंथों के नाम छाँट कर लिखेंउत्तर-व्यक्तियों के नाम –

• श्रीराम।
• अभिमन्यु।
• अकबर।
• महाराजा रणजीत सिंह।
• झाँसी की रानी।
• कल्पना चावला।
• रावण।

ग्रंथों के नाम-

1. रामायण।
2. महाभारत।

हिम्मत Summary & Translation in Hindi

पाठ का सार

‘हिम्मत’ पाठ के लेखक विक्रमजीत नूर ने अपने पाठ में कुछ शूरवीरों की गाथाओं को बताते हुए कहा हमें मुश्किल के समय में हिम्मत से काम लेना चाहिए। मुसीबत के समय हिम्मत से काम लिया जाए तो कभी भी हार का मुँह नहीं देखना पड़ता। हिम्मत, हाँसला और दिलेरी ऐसे महान् गुण हैं, जिनके होते हुए हार कहीं नज़र नहीं आती। हमारे इतिहास में ऐसे अनेक शूरवीर हुए हैं जिन्होंने संकट के समय हिम्मत से काम लिया और जीत प्राप्त की।

रामायण में रावण जैसे पराक्रमी योद्धा, जिसके पास विशाल सेना थी को श्री राम ने अपने साहस व वानरों की सेना के साथ पराजित किया। महाभारत के युद्ध में पाँच पांडवों ने एक सौ कौरवों पर साहस के बल पर ही विजय पाई थी। सौलह वर्ष के वीर अभिमन्यू ने अपने साहस के बल पर ही दुश्मनों के छक्के छुड़ा दिए थे। तेरह वर्ष के अकबर ने अपने साहस के बल पर ही शत्रुओं को धूल चटा दी थी।

पंजाब के वीर महाराजा रणजीत सिंह भी न केवल एक वीर योद्धा थे बल्कि जीवन में हर मुश्किल का सामना अपने साहस के बल पर किया। बल्कि उनकी वीरता का परिचय अटक की इस घटना से भी चलता है। आपकी सेना पठानों की सेना से बहुत कम थी। महाराजा रणजीत सिंह सेना लेकर स्वयं युद्ध के मैदान की तरफ चल पड़े। मार्ग में अटक नदी बड़ी तेज़ गति से बह रही थी। शत्रुओं ने पुल तोड़ दिया था। नदी को पार करने का कोई रास्ता नहीं था। सैनिक रुक गए। रणजीत सिंह ने आज्ञा दी, “सेना को दूसरी ओर पहुँचाने का शीघ्र प्रबन्ध किया जाए।” सरदारों ने कहा, “महाराज! नदी का पानी बड़े वेग | से बह रहा है, पुल टूट चुका है, आगे जाने का कोई रास्ता ही नहीं है।”

यह सुनकर महाराजा रणजीत सिंह ने कहा, “रणजीत सिंह के लिए अटक-अटक नहीं बन सकता।” यह कहकर उन्होंने अपने घोड़े को एड़ी | लगायी। घोड़ा नदी में कूद पड़ा और देखते ही देखते | वे दूसरे किनारे पर पहुंच गए। उनका हौंसला देखकर सभी सैनिकों में भी साहस जाग उठा। वे भी अपने महाराज के पीछे नदी में कूद पड़े। सारी सेना नदी पार कर गई। इस प्रकार समय पर पहुँचकर उन्होंने अपने शत्रुओं के दाँत खट्टे किये।

बच्चो! हिम्मत के बल पर बड़े से बड़े संकट का सामना किया जा सकता है। जीवन में तुम हारोगे भी और जीतोगे भी। तुम्हें जीत का सपना लेकर चलना चाहिए। चींटी अपने हिम्मत के बल पर ही अपने भार से दस गुणा भार उठा लेती है। चलने में ही जीत निहित होती है। इसलिए जीतने के लिए चलते रहना चाहिए। रुक जाना तो मौत की निशानी है। जो बच्चे साहस से भरा कार्य करते हैं भारत सरकार उन्हें ‘वीरता पुरस्कार’ से सम्मानित करती है।

कठिन शब्दों के अर्थ ।

मुसीबत = संकट, मुश्किल, कठिन समय।
हिम्मत = संयम, धैर्य, हौंसला।
दिलेरी = बहादुरी, साहस।
शूरवीर = बहादुर।
संकट = मुश्किल।
पराक्रमी = वीर, बहादुर।
विशाल = बहुत बड़ी।
बल = ताकत, ज़ोर।
जूझना = लड़ना।
शक्ति = ताकत।
जिन्दगी = जीवन।
चक्रव्यूह = चक्र के आकार में सेना की स्थापना।
भेदन = काटना, तोड़ना, नष्ट करना।
शत्रु = दुश्मन।
लोहा लेना =, टक्कर लेना, लड़ना।
वीरगति = शहीद, मारे जाना।
अबोध = नादान, नासमझ।
धूल चटाना = हरा देना।
मार्ग = रास्ता।
शीघ्र = जल्दी।
प्रबन्ध = व्यवस्था, उपाय।
तट = किनारा ।
अद्भुत = अनोखा।
दाँत खट्टे करना = हरा देना।
दृढ़-इरादा = पक्का इरादा।
निहित = रखी हुई।
पुरस्कार = इनाम।
उद्देश्य = लक्ष्य।
निश्चित = पक्का।
शासक = राजा, शासन करने वाला।
अद्भुत = अनोखा।
साम्राज्य = विशाल राज्य।
निहित = रखा हुआ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Hindi Book Solutions Chapter 23 सत्यं वद Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Hindi Chapter 23 सत्यं वद

Hindi Guide for Class 3 PSEB सत्यं वद Textbook Questions and Answers

अभ्यास के प्रश्नों के उत्तर

I. बताओ

1. गुरु जी ने शिष्यों को पहले दिन कौन-सा पाठ पढ़ाया ?
उत्तर-
गुरु जी ने शिष्यों को पहले दिन ‘सत्यम् वद’ अर्थात् सच बोलो का पाठ पढ़ाया।

2. गुरु जी द्वारा पढ़ाए गए पाठ को किसने नहीं सुनाया और क्यों ?
उत्तर-
गुरु जी द्वारा पढ़ाए गए पाठ को युधिष्ठिर ने नहीं सुनाया क्योंकि उसे पाठ याद नहीं हुआ था।

3. कक्षा में बैठे सभी शिष्य युधिष्ठिर का मज़ाक क्यों उड़ाते थे ?
उत्तर-
युधिष्ठिर से एक सरल सा पाठ भी याद नहीं हो रहा था। इसी कारण कक्षा में बैठे सभी शिष्य युधिष्ठिर का मज़ाक उड़ाते थे।

4. युधिष्ठिर को गुरु द्वारा पढ़ाए गए पाठ को याद करने में ज्यादा दिन क्यों लगे ? ..
उत्तर-
युधिष्ठिर जब भी गुरु जी द्वारा दिए गए पाठ को याद करके सच बोलने की कोशिश करता तो कहीं न कहीं कुछ झूठ बोला जाता, इससे उसे लगता कि अभी मुझे पाठ अच्छी तरह याद नहीं हुआ।

5. गुरु जी ने युधिष्ठिर को गले क्यों लगाया ?
उत्तर-
गुरु जी द्वारा सिखाए गए पाठ के प्रति युधिष्ठिर की सच्ची निष्ठा और लग्न देखकर गुरु जी ने प्रसन्न होकर उसे गले से लगा लिया।

II. सही शब्दों पर गोले लगाओ

कोरव/कौरव असान/आसान
गुरु/गुरू हँसने/हसने
शिष्य/शिश्य युधिष्ठर/युधिष्ठिर
हेरान/हैरान प्रन्तु/परन्तु
उत्तर-
सही शब्द
(i) कौरव।
(ii) आसान।
(iii) गुरु।
(iv) हँसने।
(v) शिष्य।
(vi) युधिष्ठिर।
(vii) हैरान।
(viii) परन्तु।

III. समान अर्थ वाले शब्द जोड़ो

उत्तर-
समान अर्थ वाले शब्द
(i) सौ एक सौ/सैंकड़ा।
(ii) गुरु अध्यापक।
(iii) वद बोलना।
(iv) शिष्य
(viii) दिन दिवस।
(ix) सरल आसान।
(x) झूठ – मिथ्या।

IV. संयुक्त अक्षरों से बने शब्द पाठ में से चुनकर लिखो

क् + ष = क्ष = कक्षा
द् + व = द्व = ………………………………
क् + य = क्य = ………………………………
प् + र = प्र = ………………………………
उत्तर-
(i) क् + ष = क्ष = कक्षा
(ii) द् + व = व = विद्वान्
(iii) क् + य = क्य = क्या
(iv) प् + र = प्र = प्रबल

V. इस जाल में पाँच पाँडवों के नाम छिपे हैं। उन्हें ढूँढ़ो उन पर गोला लगाओ और उनके नाम लिखो।

उत्तर-
(i) युधिष्ठिर।
(ii) अर्जुन।
(iii) भीम।
(iv) नकुल।
(v) सहदेव।

सत्यं वद Summary & Translation in Hindi

पाठ का सार

पाण्डव और कौरव शिक्षा प्राप्त करने के लिए जब अपने गुरु जी के पास गए तो गुरु जी ने उन्हें पहले दिन पाठ पढ़ाया-‘सत्यम् वद’ अर्थात् सच बोलो। गुरु जी ने अपने शिष्यों से इस पाठ को याद करने के लिए कहा। अगले दिन जब गुरु जी ने पाठ सुना तो सिवाय युधिष्ठिर के सभी ने पाठ सुना दिया। युधिष्ठिर से जब गुरु जी ने पूछा तो उन्होंने कहा मुझे पाठ याद नहीं हुआ है। गुरु जी ने उसे अगले दिन पाठ याद करने को कहा। अगले दिन भी गुरु जी के पूछने पर युधिष्ठिर ने यही कहा कि गुरु जी मुझे पाठ याद नहीं हुआ।

इस पर सारी कक्षा हँसने लगी। गुरु जी ने उन्हें कहा कि जब तुम्हें अच्छी तरह पाठ याद हो जाए तभी कक्षा में आना। इस तरह काफी दिन बीत गए। फिर एक दिन युधिष्ठिर कक्षा में आया। गुरु जी के पूछने पर युधिष्ठिर ने कहा, “गुरु जी मुझे पाठ याद हो गया है।” गुरु जी के कहने पर उन्होंने कह दिया “सत्यम् वद” अर्थात् सच बोलो।

गुरु जी ने फिर कहा कि इतना सरल पाठ याद करने में तुमने इतने दिन लगा दिए। युधिष्ठिर ने कहा कि गुरु जी रोज़ाना सत्य बोलने की बात सोच कर भी कभी-कभी रोज़ झूठ निकल जाता था। ऐसे में फिर मैं आपसे कैसे कह देता कि मुझे पाठ याद हो गया है। आज मैंने मन से सच बोलने का प्रण लिया है। मैं जीवन भर सच बोलूँगा। गुरु जी ने युधिष्ठिर को गले से लगा लिया और कहने लगे, “बेटा ! सचमुच सच बोलने का पाठ सारी कक्षा में से तुमने ही सबसे अच्छी तरह याद किया है।”

कठिन शब्दों के अर्थ

सत्यम् = सत्य, सच ।
वद = बोलना।
शिष्य = चेला, शिक्षा पाने वाला।
पाठशाला = विद्यालय, स्कूल ।
शान्त = चुप।
सरल = आसान।
प्रण = प्रतिज्ञा, संकल्प, व्रत।
मज़ाक उड़ाना = हँसी उड़ाना।

Punjab State Board PSEB 3rd Class Hindi Book Solutions Chapter 22 गुरु गोबिंद सिंह को शीश झुकाएँ Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 Hindi Chapter 22 गुरु गोबिंद सिंह को शीश झुकाएँ

Hindi Guide for Class 3 PSEB गुरु गोबिंद सिंह को शीश झुकाएँ Textbook Questions and Answers

अभ्यास के प्रश्नों के उत्तर

I. बताओ

1. कविता में इतिहास पुरुष किसे कहा गया
उत्तर-
कविता में इतिहास पुरुष गुरु गोबिन्द सिंह जी को कहा गया है।

2. गुरु गोबिन्द सिंह जी को वंश दानी क्यों कहा जाता है ?
उत्तर-
गुरु गोबिन्द सिंह जी ने अपने पिता और अपने चारों पुत्रों को देश और धर्म की रक्षा की खातिर न्योछावर कर दिया। इस प्रकार उन्होंने अपने वंश को ही देश पर लुटा दिया। इसी कारण उन्हें ‘वंशदानी’ कहा जाता है।

3. खालसा पंथ की स्थापना किसने की थी ?
उत्तर-
खालसा पंथ की स्थापना श्री गुरु गोबिन्द सिंह जी ने की थी।

4. गुरु गोबिन्द सिंह जी का अन्य क्या नाम प्रसिद्ध है ?
उत्तर-
गुरु गोबिन्द सिंह जी को ‘दशम गुरु’ के नाम से भी जाना जाता है।

5. गुरु गोबिन्द सिंह जी ने अपने देश और धर्म की खातिर कितने पुत्रों का बलिदान दिया था ?
उत्तर-
गुरु गोबिन्द सिंह जी ने अपने देश और धर्म की खातिर अपने चारों पुत्रों का बलिदान दिया था।

II. कविता की पंक्तियाँ पूरी करो

देश-धर्म पर वार दिए सुत,
…………………………..
चिड़ियों से जो बाज लड़ाए,
…………………………..
वंश दान करने वाले,
…………………………..
उत्तर-
(i) देश-धर्म पर वार दिए सुत, उस दानी को शीश झुकाएँ।
(ii) चिड़ियों से जो बाज लड़ाए, उस योद्धा पर बलि-बलि जाएँ।
(iii) वंश दान करने वाले, गुरु गोबिन्द सिंह पर बलि-बलि जाएँ।

III. वाक्यों में प्रयोग करो

इतिहास पुरुष = …………………………..
वंश दानी = …………………………..
देश धर्म = …………………………..
संत सिपाही = …………………………..
उत्तर-
(i) इतिहास पुरुष = श्री गुरु गोबिन्द सिंह जी एक इतिहास पुरुष हैं।
(ii) वंश दानी = अपने पूरे वंश को धर्म की वेदी पर न्योछावर करने के कारण श्री गुरु गोबिन्द सिंह जी वंश दानी कहलाते हैं।
(iii) देश-धर्म = हमारे लिए देश-धर्म पहले है।
(iv) संत सिपाही = संत सिपाही गुरु गोबिन्द सिंह जी का जन्म पटना में हुआ।

IV. तुक मिलाओ

सुनायें	कहलाये।
उठाता	झुकायें
आना	बनाता।
आये	जाना।

उत्तर-
(i) सुनायें = झुकायें।
(ii) उठाता = बनाता।
(iii) आना = जाना।
(iv) आये = कहलाये।

V. दो-दो पर्यायवाची लिखो

शीश = ………………………….. …………………………..
सुत = ………………………….. …………………………..
तलवार =………………………….. …………………………..
कथा= ………………………….. …………………………..
पितागुरु = ………………………….. …………………………..
उत्तर
(i) शीश = सिर, माथा।
(ii) सुत = बेटा, तनय।
(iii) तलवार कृपाण, खड्ग।
(iv) कथा = कहानी, गाथा।
(v) पिता = तात, बाप।
(vi) गुरु = शिक्षक, अध्यापक।

VI. ‘इतिहास’ शब्द में ‘इक’ लगाकर नया शब्द ‘ऐतिहासिक बना। इसी प्रकार ‘इक’ लगाकर नए शब्द बनाओ –

धर्म + इक = …………………………..
समाज + इक = …………………………..
परिवार + इक = …………………………..
अन्तर + इक = …………………………..
उत्तर-
(i) धर्म + इक = धार्मिक।
(ii) समाज + इक = सामाजिक।
(iii) परिवार + इक = पारिवारिक।
(iv) अन्तर + इक = .. आन्तरिक।

VII. चौखाने में सिक्खों के दस गुरुओं के नाम छिपे हैं। उन पर गोला लगाओ और सामने क्रम अनुसार उनके नाम लिखो –

उत्तर-
दस गुरुओं के नाम

1. श्री गुरु नानक देव जी
2. श्री गुरु अंगद देव जी
3. श्री गुरु अमरदास जी
4. श्री गुरु रामदास जी
5. श्री गुरु अर्जुन देव जी
6. श्री गुरु हर गोबिन्द जी
7. श्री गुरु हरिराय जी
8. श्री गुरु हरि कृष्ण जी
9. श्री गुरु तेग़ बहादुर जी
10. श्री गुरु गोबिन्द सिंह जी।

गुरु गोबिंद सिंह को शीश झुकाएँ Summary & Translation in Hindi

पद्यांशों के सरलार्थ

1. आओ तुम्हें इतिहास पुरुष के, बलिदानों की कथा सुनाएँ। देश धर्म पर वार दिए सुत, उस दानी को शीश झुकाएँ। जीती कौमें बलिदानों पर, यह इतिहास बताता है। देश धर्म की रक्षा करने, सन्त सिपाही आता भेज पिता को धर्म की खातिर, खुद तलवार उठाता है। पंथ खालसा का सिरजन कर, इक इतिहास बनाता है। चिड़ियों से जो बाज लड़ाए, उस योद्धा पर बलि-बलि जाएँ। देश धर्म पर वार दिए सुत, उस दानी को शीश झुकाएँ। सरलार्थ-प्रस्तुत पंक्तियाँ हमारी हिन्दी पाठ्यपुस्तक से कविता “गुरु गोबिन्द सिंह को शीश झुकाएँ” से ली गई हैं। इसमें कवि ने सिक्खों के दसवें गुरु गोबिन्द सिंह जी के त्याग और बलिदान का वर्णन किया है। कवि कहता है कि आओ आज तुम्हें एक ऐसे वीर की कहानी सुनाएँ जिसने अपने त्याग, और बलिदान से इतिहास ही लिख दिया। जिस वीर ने अपने देश और अपने धर्म के लिए अपने बेटों को न्योछावर कर दिया, उस महादानी को अपना शीश नमन करें।

कवि बताता है कि बलिदान के बल पर ही राष्ट्र जीता है और इन्हीं बलिदानों से इतिहास बनता है। इतिहास तो यही बताता है कि देश और धर्म की रक्षा करने के लिए सन्त सिपाही गुरु गोबिन्द सिंह जी इस संसार में आए जिन्होंने अपने पिता को भी धर्म की खातिर बलिदान देने को भेज दिया और जुल्मों को रोकने के लिए खुद तलवार भी उठा ली। पंथ की सृजना (खालसा पंथ की स्थापना) करके जिसने एक इतिहास लिख दिया। वह योद्धा, जिसने चिड़ियों से बाज़ों को लड़वा दिया। उस वीर योद्धा पर बलिहारी जाएँ। जिस वीर ने अपने देश और धर्म की खातिर अपने बेटों को भी न्योछावर कर दिया, उस दानी, वीर को अपना शीश झुकाएँ। भाव-विशेष-कवि ने वीर सिपाही गुरु गोबिन्द सिंह जी के प्रति अपने श्रद्धा सुमन अर्पित किए हैं।

2. धर्म है पहले देश है पहले, बाकी आना जाना है। कुर्बानी की अजब कहानी, को फिर से दोहराना है। दीवारों में चिने लाल दो, धर्म-युद्ध में काम दो आए। पिता दान-फिर पुत्र दान कर, वंशदानी जो कहलाए॥ वंश दान करने वाले, गुरु गोबिन्द सिंह पर बलि-बलि जाएँ। देश धर्म पर वार दिए सुत, उस दानी को शीश झुकाएँ।

सरलार्थ-प्रस्तुत पंक्तियाँ हमारी हिन्दी पाठ्यपुस्तक से कविता ‘गुरु गोबिन्द सिंह को शीश झुकाएँ’ से ली गई हैं। इसमें कवि ने सिक्खों के दसवें गुरु गोबिन्द सिंह जी के त्याग और बलिदान की गाथा का वर्णन किया है। कवि बताते हैं कि गुरु गोबिन्द सिंह जी के लिए देश और धर्म पहले था। उनके बलिदान की कहानी को आज फिर दोबारा से सुनना है। उनके दो वीर बेटे दीवारों में चिनवा दिए गए और दो बेटे धर्म की रक्षा करते काम आए। इस वीर पुरुष ने पहले अपने पिता और फिर अपने चारों पुत्रों को देश के लिए, अपने धर्म की रक्षा के लिए दान में दे दिया और ऐसा करके वे अनूठे वीर पुरुष कहलाए जिन्होंने अपने वंश का ही दान दे दिया। ऐसे वंश-दानी, गुरु गोबिन्द सिंह जी पर आओ बलिहार जाएँ। जिस वीर पुरुष ने अपने देश और धर्म की रक्षा के लिए अपने बेटों तक को न्योछावर कर दिया, आओ उस महादानवीर को सिर झुकाएं। भाव-विशेष-कवि ने सन्त सिपाही गुरु गोबिन्द सिंह जी के प्रति अपने श्रद्धा-सुमन अर्पित किए हैं।

कठिन शब्दों के अर्थ

इतिहास-पुरुष = इतिहास रच देने वाले व्यक्ति।
सुत = बेटा।
बलिदान = कुर्बानी।
वार दिए = न्यौछावर कर दिए, कुर्बान कर दिए।
दानी = दान देने वाला।
शीश झुकाना = नमन करना।
कौम = राष्ट्र।
रक्षा करना = बचाना।
खातिर = के लिए।
खुद = स्वयं।
सिरजन = निर्माण, बनाना।
बाज = पक्षी का नाम।
यौद्धा = युद्ध करने वाला।
अजब = अद्भुत।
दोहराना = दोबारा से।
चिने = चिनवाए।
लाल = बेटे।
धर्म-युद्ध = धर्म की, न्याय की लड़ाई।
काम आए = मारे गए।
वंशदानी = वंश को दान करने वाला (यहाँ गुरु गोबिन्द सिंह जी को वंशदानी कहा गया है )

Punjab State Board PSEB 3rd Class English Book Solutions Chapter 6 Lazy Param Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 English Chapter 6 Lazy Param

English Guide for Class 3 PSEB Lazy Param Textbook Questions and Answers

I. Think and Answer

A. Answer the following questions :

Question 1.
Who was a lazy boy? (ਅਲਤੀ ਲਤਦਾ ਕੋਟ ਸੀ ?)
Answer:
Param was a lazy boy. (ਪਰਮ ਇਕ ਆਲਸੀ ਲਤਦਾ ਸੀ |)

Question 2.
What did he do till late at night? (ਡਿਰ ਕੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਕੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ?)
Answer:
He used to watch T.V. and play video games on mobile phone. (ਉਹ ਦੇਰ ਰਾਤ ਤੱਕ ਟੀ. ਵੀ. ਦੇਖਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ‘ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਜ਼ ਖੇਡਦਾ ਸੀ |)

Question 3.
What did he see in his dream? (ੳਸਨੇ ਸੁਧਨੇ ਵਿਖ ਦੀ ਦੇਖਿਆ ?)
Answer:
He saw some worms coming out of his ears and teeth. (ਉਸਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕੁੱਝ ਕੀੜੇ ਉਸਦੇ ਕੰਨਾਂ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ।)

B. Write True or False :

1. Param always brushes his teeth properly.
Answer:
False

2. Param’s mother was worried about him.
Answer:
True

3. Param used to play outside with his friends.
Answer:
False

4. Worms were irritating his skin.
Answer:
True.

Match the following words according to the lesson :

Answer:
mother-worried,
Param-lazy,
worms-crawling,
ears-dirty.

II. Vocabulary

III. Language Corner

A. Read aloud these doing words :

Answer:
do (ਭੂ)
drink (ਛਿੰਕ)
read (ਰੀਡ)
eat (ਈਟ )
trim (ਟ੍ਰਿਸੁ)
write (ਰਾਈਟ)
comb (ਕਾਂਬ)
wear (ਵੀਅਰ)
ask (ਆਸਕ)
brush (ਬੁਰਮ)
listen (ਲਿਸਨ)
fight ( ਫਾਈਟ)
wash (ਵਾਸ )
take ( ਟੋਕ)
sleep (ਸਲੀਪ )

B. Encircle the verbs in the following sentences :

Answer:

C. Put these verbs at right place :
move listen wear drink brush say
1. Drink water.
2. Wear uniform.
3. Move in a line.
4. Listen carefully.
5. Brush your teeth.
6. Say thank you.

D. Use of has/have :

ਨੋਟ : He, She, It ਅਤੇ ਇਕ ਵਚਨ Noun ਦੇ ਨਾਲ has ਅਤੇ I, We, You, They ਅਤੇ ਬਰੁਵਥਨ Noun ਦੇ ਨਾਲ have ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ |

E. Make sentences :

Answer:
1. He has a good health.
2. She has a good health.
3. I have a good health.
4. They have a good health.

Fill in the blanks using has/have :
1. Bunty has a toothbrush.
2. Ujwal ………………….. a raincoat.
3. Teacher ………………….. a notebook.
4. Girls …………………..a newspaper.
5. Children ………………….. a football.
Answer:
1. Bunty ………………has……………… a toothbrush.
2. Ujwal ……………….has…………………. a raincoat.
3. Teacher ……………………has………………………. a notebook.
4. Girls ……………….have…………………… a newspaper.
5. Children ………………….have………………….. a football.

IV. Listen, Speak and Enjoy

A. Rhyme

Get up early
Brush your teeth fairly.
No loose talk,
Go for a walk.
Then back on the path,
Take a nice bath.
Say your prayers,
With a heart so pure.
Have your breakfast,
To the bite last.
Then go to school,
With a mind so cool.

ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕਰਨ । ਇਹ Rhyme ਚੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ।

V. Reading Practice

A. Read the following sentences :

At Home

Go to bed early. ਜਲਦੀ ਸੌਂ ਜਾਓ ।
Get up early. ਜਲਦੀ ਉੱਠੋ ।
Brush your teeth twice a day. ਆਪਣੇ ਦੰਦ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ।
Take a bath everyday. ਹਰ ਰੋਜ਼ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰੋ ।
Obey your parents. ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਮੰਨੋ ।

At School

Always reach school on time. ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਸਕੂਲ ਪਹੁੰਚੋ ।
Respect your teachers. ਆਪਣੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰੋ ।
Write down neatly. ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼ ਲਿਖੋ ।
Listen to your lessons carefully. ਆਪਣੇ ਪਾਠ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਣੋ ॥
Keep your classroom and school clean. ਆਪਣੇ ਕਲਾਸ ਦੇ ਕਮਰੇ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖੋ |

B. Learn the following magic words :

VI. Writing Task

A. Look at the picture and write words for different times of the day :

B. Rearrange the words to make sentences :
1. Param lazy boy a was.
Param was a lazy boy.

2. just was dream a It.
It was just a dream.

3. brushed never He his teeth.
He never brushed his teeth.

VII. Value I learnt (ਮੱਲ ਬੋਧ)

Good habits polish our personality. (ਥੰਗੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਸਾਡੀ ਸਖਸੀਲਤ ਨੂੰ . ਸਵਾਰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਵਾਰਦੀਆਂ ਹਨ |)

VIII. Activity

Tick (✓) good habits.

Fact
ਤੱਥ (ਸਥਾਈ) Health is wealth. (ਸਿਰਤ ਪਨ ਹੈ |)

Lazy Param Summary & Translation in Hindi

A. Word-Meanings

Word/Phrase	Meaning in English	Meaning in Punjabi
Early	before time	ਜਲਦੀ
Promise	commitment	ਵਚਨ ਦੇਣਾ
Dream	fantasy	ਸੁਪਨਾ
Always	regularly/without fail	ਹਮੇਸ਼ਾ
Mirror	looking glass	ਸ਼ੀਸ਼ਾ
Fear	terror	ਡਰ
Properly	rightly	ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ
Save	defend	ਬਚਾਓ
Skin	upper layer of the body	ਚਮੜੀ
Dirty	dusty	ਗੰਦੇ
Worms	tiny insects	ਕੀੜੇ
Scared	got afraid	ਡਰ ਗਿਆ

B. Punjabi Translation Of The Lesson

ਪਰਮ ਇਕ ਆਲਸੀ ਲੜਕਾ ਸੀ । ਉਸਨੂੰ ਘਰ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਕਦੀ ਵੀ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਖੇਡਣ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ । ਉਹ ਟੀ.ਵੀ. ਦੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਤੱਕ ਮੋਬਾਈਲ ‘ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਜ਼ ਖੇਡਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਕਦੀ ਵੀ ਜਲਦੀ ਨਹੀਂ ਉੱਠ ਸਕਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਲਈ ਸਦਾ ਲੇਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਹਰ ਰੋਜ਼ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਬਿਸਤਰੇ ਤੋਂ ਖਿੱਚ ਕੇ ਉਠਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਥਰੂਮ ਵਿਚ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਭੇਜਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ । ਉਹ ਕਦੀ ਵੀ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਉਸਦੇ ਕੰਨ ਬਹੁਤ ਗੰਦੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਨਹਾਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਪੁੱਛਦੀ, “ਕੀ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਨ ਸਾਫ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ ?” ਪਰਮ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ, “ਮਾਂ, ਮੈਂ ਵਚਨ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ, ਕਿ ਕੱਲ੍ਹ ਸਾਫ਼ ਕਰ ਲਵਾਂਗਾ ” ਪਰੰਤੂ ਉਹ ਕਦੀ ਆਪਣਾ ਵਚਨ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਮਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਚਿੰਤਾ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ।

ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਆਪਣੇ ਬਿਸਤਰੇ ਤੋਂ ਉੱਠਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਕੇ ਆਪਣੇ ਦੰਦ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲੱਗਾ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਨਾਂ ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਕੀੜੇ ਬਾਹਰ ਆਉਂਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ ! ਉਹ ਡਰ ਗਿਆ । ਰੇਂਗਦੇ ਹੋਏ ਕੀੜਿਆਂ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਖਿੱਚਖਿਚਾਹਟ ਹੋਣ ਲੱਗੀ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਗਈ । ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰੰਤੂ ਉਹ ਪਾ ਨਾ ਸਕਿਆ । ਉਹ ਡਰ ਨਾਲ ਚਿਲਾਉਣ ਲੱਗਾ, ‘ਮਾਂ ! ਮੱਦਦ ਕਰੋ ! ਮੈਨੂੰ ਬਚਾਓ ! ਇਹ ਕੀੜੇ ਮੇਰੀ ਚਮੜੀ ਖਾ ਰਹੇ ਹਨ।”

ਅਚਾਨਕ ਉਸਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਹਿਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਪਰ ਜਾਗ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉੱਥੇ ਕੋਈ ਕੀੜਾ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਸੁਪਨਾ ਸੀ ਪਰਮ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਸੀ । ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦਿਲਾਸਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਜਲਦੀ ਉੱਠੇਗਾ ਅਤੇ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹਾਏਗਾ ।.

Punjab State Board PSEB 3rd Class English Book Solutions Chapter 5 A Bear and A Rabbit Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 English Chapter 5 A Bear and A Rabbit

English Guide for Class 3 PSEB A Bear and A Rabbit Textbook Questions and Answers

I. Think and Answer

A. Answer the following questions :

Question 1.
Who was taking rest ? ਅਰਾਮ ਕੌਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ?
Answer:
The bear was taking rest. (ਭਾਲੂ ਅਰਾਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ।

Question 2.
Who likes carrot? (ਗਾਜਰ ਕਿਸਨੂੰ ਪਸੰਦ ਹੈ ?)
Answer:
Bunny, the rabbit likes carrot. (ਗਾਜਰ ਬੰਨੀ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਹੈ ।

Question 3.
Where does the rabbit live? ਖਰਗੋਸ਼ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ?)
Answer:
The rabbit lives in a burrow. (ਖਰਗੋਸ਼ ਖੁੱਡ/ਗੁਫ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ |

Question 4.
Who was digging a pit? (ਖੱਡਾ ਕੌਣ ਪੁੱਟ ਰਿਹਾ ਸੀ ?)
Answer:
A hunter was digging a pit. (ਇਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਖੱਡਾ ਪੁੱਟ ਰਿਹਾ ਸੀ )

Question 5.
Where was the pit? (ਖੱਡਾ ਕਿੱਥੇ ਸੀ ?)
Answer:
The pit was on the way to the bear’s cave : (ਖੱਡਾ ਭਾਲੂ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ ਦੇ ਵਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਰਾਸਤੇ ਵਿੱਚ ਸੀ ॥

B. Write True or False :

1. The bear was sleeping in the cave.
2. Bunny was a mouse.
3. The rabbit liked carrots.
4. Hunter was digging a pit.
Answer:
1. False
2. False
3. True
4. True.

II. Vocabulary

A. Write down names of Fruits.

B. Read and understand
Opposites (ਵਿਰੋਧੀ ਸਬਦ)

1. near
2. day
3. here
4. sweet
5. open

III. Language Corner

A. Pronouns

ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ।

Read the following passage carefully :

A bear was taking rest near a tree. A rabbit came there. His name was Bunny. The bear asked him to come near and eat pear. But Bunny did not like pear. He said that he liked carrot. The bear said, “I like honey.” “Would you like to be my friend ?” said the rabbit. “Yes,” said the bear. And they became good friends.

Underline the pronouns in above passage and write in given space :
1. His
2. him
3. He
4. he
5. I
6. you
7. my
8. they

B. Change the number

1. This is a tree.
These are trees.

2. This is a rabbit.
These are rabbits.

3. This is a carrot.
This: These are carrots.

4. This is a cave.
These are caves.

5. That is a burrow.
Those are burrows.

Note for Teacher: Give oral practice of conversation “What is this? What are these?

C. Punctuation

Note for Teacher: Tell the students about punctuation marks (ਵਿਸਗਸ ਥਿੰਨ੍ਹ ) (.) (,) and capital letters (ਅੰਗਰੇਸੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਅੱਖਰ) and their use.

Punctuate the following sentences :
1. I am not a parrot
2. thank you, dear
3. the honey is sweet
4. where do you live
5. my name is bunny

Answer:
1. I am not a parrot.
2. Thank you, dear.
3. The honey is sweet.
4. Where do you live?
5. My name is Bunny.

IV. Listen, Speak and Enjoy

A. Rhyme :

Jerry calls Harry,
Give me a berry.
Oh, Yes. I will,
Oh, Yes I will.
I also want cherry.
Will you give me cherry?
No, I will not.
No, I will not.
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਕਰਨ ।

B. Do as I say :

Sit properly. ਸਿੱਟ ਪ੍ਰਪਰਲੀ |
Make a queue. ਮੇਰ ਆ ਕਿਉ |
Open your books. ਓਪਨ ਯੂਅਰ ਬੁੱਕਸ ।
Switch on the fan. ਸਵਿੱਚ ਆਨ ਦ ਫੈਨ |
Give me your book. ਗਿਵ ਮੀ ਪੂਅਰ ਬੱਕ |
Look at the blackboard. ਲੁਕ ਐਟ ਦ ਬਲੈਕਬੋਰਡ ।

V. Reading Practice

A. Read aloud :

ਨੋਟ- ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਉਚਾਰਨ ਦਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ।

B. Circle the odd one (ਬੇਮੇਲ ਸਬਦ ) out :

1. rain, brain, rack, chain, plain
2. tick, year, kick, click, thick
3. gear, tear, again, near

Answer:

 

VI. Writing Task

A. Look at the pictures and name them :

B. Find the rhyming words from the text :
1. pear bear
2. parrot carrot
3. Bunny honey
4. here there

C. Read these sentences and write in your notebook :

1. Milk is healthy food. (ਦੁੱਧ ਇਕ ਸਿਹਤ ਵਧਾਊ ਭੋਜਨ ਹੈ ।
2. Milk makes our teeth strong. ਦੁੱਧ ਸਾਡੇ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ।
3. Milk makes our bones strong. ਦੁੱਧ ਸਾਡੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ !
4. We must drink it daily. (ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੁੱਧ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

VII. Value I learnt (ਮੁੱਲ ਬੇਧ )

A friend in need is a friend indeed. (ਮਿੱਤਰ ਉਹ ਜਿਹੜਾ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਆਏ ) .
We should help others. (ਸਾਨੂੰ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ |

VIII. Activity

Colour the picture and try to draw the same in your notebook :

ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ । Fact ਤੱਥ ਸੱਚਾਈ
Giraffes have blue tongue. ਜਿਰਾਫ਼ਾਂ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਨੀਲੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।

Bear and A Rabbit Summary & Translation in Hindi

A. Word-Meanings

Word/Phrase	Meaning in English	Meaning in Punjabi
Rest	relaxation	ਅਰਾਮ
Digging	dig down	ਪੱਟਣਾ
Pear	a fruit	ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ
Burrow	den/hole	ਖੁੱਡ/ਗੁਫ਼ਾ
Hungry	one who is feeling something to eat	ਭੁੱਖਾ
Cave	den	गाढ़ा
Jungle	wood	ਜੰਗਲ
Leaves	petals	ਪੱਤੀਆਂ
Rabbit	hare	ਖਰਗੋਸ਼
Hunter	one who hunts animals/birds	ਸ਼ਿਕਾਰੀ
Honey	a sweet food produced by bees	ਸ਼ਹਿਦ
Tactfully	cleverly	ਚਲਾਕੀ

B. Punjabi Translation Of The Lesson
ਇਕ ਭਾਲੂ ਸੀ ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਵੱਡੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਇਕ ਗੁਫ਼ਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਦੇ ਦਰੱਖ਼ਤ ਦੇ ਕੋਲ ਅਰਾਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਗਰਮ ਸੀ । ਉੱਥੇ ਬੰਨੀ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਆਇਆ ॥
ਭਾਲੂ : ਉਹ ਪਿਆਰੇ ! ਇੱਥੇ ਆਓ ਅਤੇ ਇਕ ਹਰੀ ਨਾਸ਼ਪਾਤੀ ਲਵੋ ।
ਬੰਨੀ : ਕਿਉਂ ? ਮੈਂ ਤੋਤਾ ਨਹੀਂ ਹਾਂ ।
ਭਾਲੂ : ਤਾਂ, ਤੈਨੂੰ ਕੀ ਪਸੰਦ ਹੈ ?
ਬੰਨੀ : ਮੈਨੂੰ ਗਾਜਰ ਪਸੰਦ ਹੈ ਅਤੇ ਤੈਨੂੰ ?
ਭਾਲੂ : ਮੈਨੂੰ ਸ਼ਹਿਦ ਪਸੰਦ ਹੈ ।
ਬੰਨੀ : ਓ.ਕੇ. ! ਤੂੰ ਕਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈਂ ?
ਭਾਲੂ : ਮੈਂ ਗੁਫ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਤੂੰ ?
ਬੰਨੀ : ਮੈਂ ਬਿਲ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ।
ਭਾਲੂ : ਅੱਛਾ, ਤੇਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਆਰਾ ਮਿੱਤਰ ਕੌਣ ਹੈ ?
ਬੰਨੀ : ਕੋਈ ਨਹੀਂ ।
ਭਾਲੂ : ਮੇਰਾ ਵੀ ਕੋਈ ਮਿੱਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਬੰਨੀ : ਤਾਂ ਆਓ ਅਸੀਂ ਦੋਸਤ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ।
ਭਾਲੂ : ਓ.ਕੇ. ।
ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਦੋਵੇਂ ਚੰਗੇ ਦੋਸਤ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਚੰਗਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਲੱਗੇ । ਇਕ ਦਿਨ ਖਰਗੋਸ਼ ਨੇ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚ ਇਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਨੂੰ ਭਾਲੂ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾ ਖੱਡਾ ਪੁੱਟਦੇ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਢੱਕਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਿਆ | ਉਹ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇਸ ਜਾਲ ਫੌਦੇ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਲਈ ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਦੌੜਿਆ ।
ਬੰਨੀ : ਸੁਣੋ, ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ, ਇਕ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਸੀ । ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਖੱਡਾ ਪੁੱਟਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਿਆ ।
ਭਾਲੂ : ਓਹ ! ਮਜ਼ਾਕ ਬੰਦ ਕਰੋ ।
ਬੰਨੀ : ਨਹੀਂ ! ਨਹੀਂ ! ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ।
ਭਾਲੂ : ਮੈਨੂੰ ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਮੈਂ ਸ਼ਹਿਦ ਲੱਭਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ।
ਬੰਨੀ : ਰੁਕੋ। ਰੁਕੋ । ਉੱਥੇ ਨਾ ਜਾਵੇ । ਉੱਥੇ ਝਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਡੂੰਘਾ ਖੱਡਾ ਹੈ ।
ਭਾਲੁ : ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਮੇਰਾ ਸਮਾਂ ਖ਼ਰਾਬ ਨਾ ਕਰੋ ।

ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਨੇ ਚਲਾਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਖੱਡਾ ਦਿਖਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਇਕ ਪੱਥਰ ਸੁੱਟਿਆ । ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬਚਾ ਲਿਆ।
ਭਾਲੂ : ਪਿਆਰੇ ! ਧੰਨਵਾਦ ! ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ, ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਸੁਝਾਅ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ । ਤੂੰ ਸਿੱਧ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਦੋਸਤ ਹੈਂ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਦੋਸਤ ਉਹ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਆਏ ॥

Punjab State Board PSEB 3rd Class English Book Solutions Chapter 4 The Clock-My Friend Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 English Chapter 4 The Clock-My Friend

English Guide for Class 3 PSEB The Clock-My Friend Textbook Questions and Answers

I. Think and Answer

A. Answer the following questions :

Question 1.
Who is late for school ? (ਸਕੂਲ ਦੇ ਲਈ ਲੇਟ ਕੌਣ ਹੈ ?).
Answer:
Anmol is late for school. (ਅਨਮੋਲ ਸਕੂਲ ਦੇ ਲਈ ਲੇਟ ਹੈ .

Question 2.
Who is the narrator’s English teacher ? ਵਕਤਾ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਅਧਿਆਪਕ ਕੌਣ ਹੈ ?
Answer:
Mrs. Manjit is the narrator’s English teacher. ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਮਨਜੀਤ ਵਕਤਾ ਦੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਹਨ ॥

Question 3.
How does a clock help us? Or What does clock tell us ? ਘੜੀ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ? ਜਾਂ ਘੜੀ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ?
Answer:
A clock tells us time. ਘੜੀ ਸਾਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ॥

Question 4.
What would the narrator gift to his friend? ਵਕਤਾ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਕੀ ਤੋਹਫ਼ਾ ਦੇਵੇਗਾ ?
Answer:
The narrator would gift a clock to his friend. ਵਕਤਾ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਿੱਚ ਘੜੀ ਦੇਵੇਗਾ |

B. Show the time in the clock :

II. Vocabulary

A. Write the names of the months of the year.

Answer:
1. January
2. February
3. March
4. April
5. May
6. June
7. July
8. august
9. September
10. October
11. November
12. December

B. Write the names of seasons in the given space.

III. Language Corner

A. Match the pictures with correct prepositions.

Answer:

B. Fill in the blanks with the help of a picture.

in on near between under

Answer:
1. on
2. in
3. under
4. near
5. between.

IV. Listen, Speak and Enjoy

A. Tongue Twister
Tick-Tock, Tick-Tick Tack

B. Conversation
1. Is it a bottle? ਕੀ ਇਹ ਬੋਤਲ ਹੈ?
Yes, it is. ਹਾਂ, ਇਹ ਬੋਤਲ ਹੈ !

2. Is it a lion ? ਕੀ ਇਹ ਸ਼ੇਰ ਹੈ ?
No, it is a rabbit. ਨਹੀਂ, ਇਹ ਖ਼ਰਗੋਸ਼ ਹੈ ।

C. Conversation Practice

1. Is it a bird?
No, it is a flower.

2. Is it a zoo?
Yes, it is.

3. Is it a teddy?
No, it is a doll.

4. Is it a ribbon?
Yes, it is.

V. Reading Practice (ਯਾਦ ਕੱਥੇ )

Sixty seconds make a miraute. (ਇਕ ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ 60 ਸੈਕਿੰਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ |)
Sixty minutes- make an hour. (ਇਕ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ 60 ਮਿੰਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ|)
Twenty four hours make a day. (ਇਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 24 ਘੰਟੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ !)
Four weeks make a month. (ਇਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਹਫ਼ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ !)
Twelve months make a year. (ਇਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 12 ਮਹੀਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ !)

VI.Writing Task

A. Look and write the time :

B. Make your timetable :
At Home:

In the School

ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਕੇ Tables ਪੂਰਾ ਕਰਨ ।

VII. Value I learnt (ਮੁੱਲ ਬੇਧ )

Be puncutal. (ਸਸੇ ਦੇ ਪਾਬੰਦ ਰਹੇ |)

VIII. Activity

Colour the given picture :
img
ਨੋਟ- ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਚਿੱਤਰ ਵਿੱਚ ਖੁਦ ਰੰਗ ਭਰਨ ।
Fact ਤੱਥ (ਸੱਚਾਈ)
Time never stops. (ਸਸਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀ ਰੁਕਦਾ |)

The Clock-My Friend Summary & Translation in Hindi

A. Word-Meanings

Word/Phrase	Meaning in English	Meaning in Punjabi
Clock	time telling device	ਦੀਵਾਰ-ਘੜੀ
Value	respect/give importance	ਆਦਰ ਕਰਨਾ
Advise	suggest	ਸੁਝਾਅ ਦੇਣਾ
Discipline	order	ਅਨੁਸਨ
Know	realize/understand	ਜਾਣਨਾ
Strikes	rings	ਵਜਾਉਂਦੀ ਹੈ।
Follow	obey	ਪਾਲਣ ਕਰਨਾ
Punctual	regular	ਸਮੇਂ ਦਾ ਪਾਬੰਦ
Uniform	dress	ਯੂਨੀਫ਼ਾਰਮ
Respect	regard	ਆਦਰ ਕਰਨਾ
Stop	come to a halt	ਰੁਕ ਜਾਣਾ ,
Parents	mother-father	ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ
Bother	mind/care for	ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ/ਪਰਵਾਹ ਕਰਨਾ
Precious	valuable	ਕੀਮਤੀ

( B. Punjabi Translation Of The Lesson)
ਮੇਰੇ ਸਹਿਪਾਠੀ, ਅਨਮੋਲ ਨੂੰ ਅੱਜ ਫਿਰ ਦੇਰ ਹੋ ਗਈ । ਅਧਿਆਪਕਾ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਾਰੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ! ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਉਸਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੈ, ਪਰੰਤੂ ਉਹ ਕਦੀ ਵੀ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ | ਸਾਡੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਮਨਜੀਤ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਂ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰੁਕਦਾ । ਇਹ ਸਦਾ ਚੱਲਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘੜੀ ਸਾਨੂੰ ਸਮਾਂ ਦੱਸਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ । ਸਮਾਂ ਕੀਮਤੀ ਹੈ ? ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਧਨ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ : ਇਸ ਨੂੰ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ : ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਇਕ ਘੜੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਘੜੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਮੇਂਸਾਰਣੀ ਬਣਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਾਲਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕਮਰੇ ਵਿਚ ਦਾਦਾ ਜੀ ਦੀ ਇਕ ਵੱਡੀ ਦੀਵਾਰ ਘੜੀ ਹੈ । ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪਾਬੰਦ ਰਹਿਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਟਿਕ-ਟਿਕ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਸਵੇਰੇ ਦੇ 6 ਵਜੇ ਵਜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਜਗਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੰਦ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਦਾ ਹਾਂ । ਮੈਂ ਸਕੂਲ ਯੂਨੀਫ਼ਾਰਮ ਪਹਿਨ ਕੇ ਸਕੂਲ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ । ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਮੈਨੂੰ ਨਾਸ਼ਤਾ ਪਰੋਸਦੇ ਹਨ | ਜਦੋਂ ਘੜੀ ’ਤੇ ਸਵੇਰ ਦੇ 7:30 ਵੱਜਦੇ ਹਨ, ਮੇਰੀ ਸਕੂਲ ਬੱਸ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਮੈਂ ਉਸ ਵਿਚ ਚੜ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਸਕੂਲ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ । ਦੁਪਹਿਰ 2 ਵਜੇ ਮੈਂ ਘਰ ਵਾਪਿਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਘੜੀ ਨਾਲ ਫਿਰ ਮਿਲਦਾ ਹਾਂ | ਸ਼ਾਮ ਦੇ 5 ਵਜੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸੂਈਆਂ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਬਾਹਰ ਜਾਵੋ ਅਤੇ ਖੇਡੋ | ਰਾਤ 9 ਵਜੇ ‘ਗੁੱਡ ਨਾਈਟ’ ਕਹਿਣ ਅਤੇ ਸੌਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਮੇਰੀ ਮਿੱਤਰ ਘੜੀ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ । ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਾਰਣੀ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਮੇਰੇ ਮਿੱਤਰ ਦੇ ਕੋਲ ਵੀ ਇਕ ਘੜੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਘੜੀ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਿਚ ਦੇਵਾਂਗਾ । ਤਦ ਉਹ ਸਕੂਲ ਲਈ ਕਦੀ ਵੀ ਲੇਟ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ |

Punjab State Board PSEB 3rd Class English Book Solutions Chapter 3 Trees Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 English Chapter 3 Trees

English Guide for Class 3 PSEB Trees Textbook Questions and Answers

I. Think and Answer

A. Write True or False :

(a) Trees give us fruit and wood.
Answer:
True

(b) Trees do not grow.
Answer:
False

(c) Trees harm us.
Answer:
False

(d) Trees give us shade.
Answer:
True

B. Match the rhyming words:

1. know – evening
2. light – grow
3. morning – night
Answer:
1. know- grow
2. light-night
3. morning-evening.

C. Find these words in the grid :

II. Vocabulary

 

Write the names of colours in the given space.
Answer:

III. Language Corner

A. Use of was/were :

ਨੇਟ -was/were ਦੋ ਪ੍ਰਪੇਗ ਨੁੰ is/are ਦੀ ਤਰਜ ਤੋ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰੋ | Lesson 2 ਵਿੱਚ ਦੇਥੇ I ਦੇ ਨਾਲ Was ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

B. Make sentences :

Answer:
1. I was sleeping.
2. We were sleeping.
3. You were sleeping.
4. They were sleeping.
5. He was sleeping.
6. She was sleeping.
7. Cow was sleeping.
8. Birds were sleeping.

C. Rewrite the following sentences by replacing is/are with was/were :

Example: The leaves are green.
The leaves were green.
1. Birds are chirping.
Birds were chirping.
2. The sun is shining.
The sun was shining.
3. The cow is sleeping.
The cow was sleeping.
4. The flowers are fresh.
The flowers were fresh.
5. The roots are dry.
The roots were dry.

D. Join and write :

Answer:
1. holding
2. helping
3. growing
4. touching
5. spreading

IV. Listen, Speak and Enjoy

A. Rhyme

One little flower
One little bee,
One little blue bird
High in the tree,
One little brown bear (ਭੂਰਾ ਤਾਲੂ)
Smiling at me. ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਖ਼ੁਦ ਕਰਨ ।

B. Conversation

Note for the teacher : Give more practice of conversation.
ਨੋਟ-ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਉੱਤਰ ਦੇਣਾ ਸਿੱਖੋ !

V. Reading Practice

A. Silent letters

ਨੋਟ-ਧਿਆਨ ਦੇਵੋ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਬੋਲਦੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕੋਈ Letter (ਅੱਖਰ) ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ; ਜਿਵੇਂ-

B. Let’s learn how to spell r in following words.

rat arm car ring
farm bear rest
alarm chair rose
charm their read
dark water road
bark letter rope
paper round flower.
park shark

Note for Teacher: Teacher will help the students to pronounce the above words correctly.
ਨੋਟ-ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਉਚਾਰਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ।

VI. Writing Task

Make sentences using given words.
1. Trees give us wood.
2. Trees give us fruits.
3. Trees give us oxygen.
4. Trees give us shade.
5. Trees give us paper.

VII. Value I learnt (ਮੁੱਲ ਬੋਧ)

We should grow more trees.
(ਸਾਨੂੰ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰੱਖ਼ਤ ਉਗਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ |

VIII. Activity

Draw your favourite flower and colour it.

ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ ਵਿਚ ਰੰਗ ਭਰਣ !

[Fact ] ਤੱਥ (ਸੱਚਾਈ)
Peepal tree gives us oxygen day and night. (ਪਿੱਪਲ ਦਾ ਦਰੱਖ਼ਤ ਸਾਨੂੰ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਆਕਸੀਜਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ।)

Trees Summary & Translation in Hindi

A. Word-Meanings

Word/Phrase	Meaning in English	Meaning in Punjabi
Harm	do a loss	ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ
Gather	collect	ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ
Morning	sun-rising time	ਸਵੇਰ
Evening	sun-setting time	ਸ਼ਾਮ
Grow	develop	हॅपटा
Boughs	main branches of a tree	ਦਰੱਖ਼ਤ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਟਹਿਣੀਆਂ
Spread	scatter	ਫੈਲਾਉਣਾ
Words	meaningful groups of letters	ਸ਼ਬਦ
Hold	catch	ਫੜਨਾਂ
Shade	shadow	ਛਾਂ
Beams	rays	ਕਿਰਨਾਂ
Touch	feel	ਛੂਹਣਾ/ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ

B. ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਸਾਰ-

ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਹੈ । ਕਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਰੱਖ਼ਤ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਿਆਲੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ! ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ । ਉਹ ਬੱਸ ਵੱਧਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ! ਉਹ ਸੁੱਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਛਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਟਹਿਣੀਆਂ ’ਤੇ ਕਈ ਪੰਛੀ ਮੰਡਰਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਦਿਨ ਨਿਕਲਣ ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਰੱਖ਼ਤ ਹੀ ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਦੇ ਹਨ । ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਮ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਢਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅੰਤਿਮ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ (ਆਖ਼ਰੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਰੱਖ਼ਤਾਂ ‘ਤੇ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class English Book Solutions Chapter 2 Visit to A Park Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 English Chapter 2 Visit to A Park

English Guide for Class 3 PSEB Visit to A Park Textbook Questions and Answers

I. Think and Answer
A. Answer the following questions :

Question 1.
Who is riding a bicycle ? (ਮਾਈਕਲ ਕੌਣ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ?)
Answer:
Preet is riding a bicycle. (ਸਾਈਕਲ ਪ੍ਰੀਤ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ ।)

Question 2.
What is Komał doing ? (ਕੋਮਲ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ?)
Answer:
Komal is enjoying the swings. (ਕੋਮਲ ਝੂਲਿਆਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ ।

Question 3.
Where is the tree? (ਕਰੱਥਤ ਕਿਬੋ ਹੈ ?)
Answer:
The tree is in the middle of the park. (ਕਰੱਥਤ ਪਾਰਕ ਦੇ ਵਿਧਕਾਰ ਹੈ । )

Question 4.
Who are playing football? (ਫਟਬਾਲ ਕੇਟ ਧੇਡ ਰਹੇ ਹਨ? )
Answer:
Some children are playing football. ( ਕਝ ਬੱਥੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ।)

Question 5.
What is the gardener doing ? (ਮਾਲੀ ਦੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ?)
Answer:
The gardener is watering the plants. (ਮਾਲੀ ਪੇਕਿਆ ਨੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਰਿਗ ਰੈ |)

B. Rewrite the following words in alphabetical order :
Vicky Komal Preet Sumit Veena Bittu
Answer:
Bittu, Komal, Preet, Sumit, Veena, Vicky.

C. Match the names of birds with pictures :

II. Vocabulary :

A. Read the names of the days and write in the given space :

Days of the week
1. Monday
2. Tuesday
3. Wednesday
4. Thursday
5. Friday
6. Saturday
7. Sunday

ਨੇਟ ਕੱਡ ਦੇਸ਼ਾ ਵਿੱਖ Week ਦੀ ਮਰੂਸਾਤ sunday ਨਾਲ ਵੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ |

III. Language Corner
A. Makė a list of nouns from the text and read aloud :

For example: Veena, kite
1. Sunday
2. Bittu
3. Park
4. Preet
5. Bicycle
6. Vicky
7. Komal
8. Sumit
9. Swings
10. Tree
11. Birds.

B. Use of a/an :

Note for the teacher : Use of a/an depends on the beginning sound of the word not the actual letter. Words beginning with consonant sound take ‘a’ as article and the words beginning with vowel sound take ‘an’ as article (ਕਿਸੇ ਸ਼ਬਦ (ਆਮਤੌਰ ‘ਤੇ Noun) ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ a ਜਾਂ an ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਬੋਲਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂ ਦੀ ਧੁਨੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । Consonant (ਕ, ਖ ਆਦਿ) ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ a ਅਤੇ vowel ae,i,o,u) ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ an ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ॥

Examples

C. Write a/an before the words given below :

……… ball
………..Owl
………… ice-cream

……… eagle
……… tiger
…………….. aeroplane

……….. onion
………. banana
……….. queen.
Answer:
a ball
an owl
an eagle

a tiger
an ice-cream
an aeroplane

an onion
a banana
a queen.

D. Fill in the blanks with a/an :

1. This is ……….. fruit shop.
Answer:
a

2. We can ride ……….. elephant.
Answer:
an

3. There is …………. ink pot.
Answer:
an

4. I have ……….. pencil and ………. eraser.
Answer:
a, an

5. This is …………. computer.
Answer:
a.

E. Use of islam/are :

ਨੋਟ- ਦੇ ਨਾਲ am, Singular Noun ਅਤੇ Singular Pronoun (He, She, It ਆਦਿ) ਦੇ ਨਾਲ is ng Plural Nouns m Pronouns ਦੇ ਨਾਲ are ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਧਿਆਨ ਹੱਥੇ ਕਿ you ਨੂੰ ਰਸੇਸਾ Pural ਰੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |

F. Make sentences using the grid :

Answer:
1. I am jumping.
2. She is jumping.
3. They are jumping
4. You are jumping.

G. Make sentences :

1. I am sleeping/clapping/eating.
2. Vijay and Vivek are clapping/sleeping/eating.
3. Parul and Priya are eating/sleeping/clapping.
4. Simran is sleeping/eating/clapping.
5. All are clapping/eating/sleeping. Note : ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿਕਲਪਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਵਾਕ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ |

IV. Listen, Speak and Enjoy

Rhyme
Sunday, Monday, Tuesday too,
Wednesday, Thursday just for you.
Friday, Saturday that’s the end,
Now let’s say those days again.
ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ Rhyme ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਹਫ਼ਤੇ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਯਾਦ ਕਰਨ

V. Reading Practice

A. Read Aloud

ਨੋਟ- ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਬੋਲਣ ਦਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨ ।

VI.Writing Task

A. Write words for the following pictures :

B. See the picture and frame sentences :

Answer:
(a) The girl is sitting on a swing.
(b) Some children are flying kites.
(c) The boy is playing football.
(d) The ducks are swimming in a pond.
(e) The boy is riding a bicycle.
(f) The bird is flying in the sky.

C. Write the following sentences in cursive form :
(a) Today is Sunday.
Today is Sunday.

(b) A fountain is running.
A fountain is running.

(c) A quick brown fox jumped over the lazy dog.
A quick brown fox jumped over the lazy dog.

VII. Value I learnt (ਮੁੱਲ ਬੇਧ)

Save the nature and enjoy it. (ਕਕਰਤ ਦਾ ਬਥਾਅ ਕਰੇ ਅਤੇ ਤਿਸਦਾ ਆਨਂਦ ਲਵੇ |)

VIII. Activity
A. Make a list of items you will carry for a picnic.

B. How should we behave in a park?
Tick (✓) all the correct options.
1. Do not pluck flowers.
2. Shout loudly.
3. Use dustbin.
4. Disturb others.

Fact (ਤੱਬ (ਸੱਸਾਈ)
Plants give us oxygen. (ਪੇਦੇ ਸਹਨੂੰ ਆਕਸੀਸਜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ |)

Visit to A Park Summary & Translation in Hindi

A. Word-Meanings

Word/Phrase	Meaning in English	Meaning in Punjabi
Park	garden	ਬਾਗ
Bright	clear	ਸਾਫ਼
Middle	center	ਮੱਧ/ਵਿਚਕਾਰ
Nectar	holy drink/juice	ਰਸ
Sipping	(Here) sucking	ਚੂਸ ਰਹੇ
Slide	a slanting surface	ਸਲਾਈਡ
Fountain	a spraying device	ਫੁਹਾਰਾ
Holiday	a free day	ਛੁੱਟੀ
Running	playing	ਚਲ ਰਿਹਾ ਹੈ
Fun	entertainment	ਅਨੰਦ/ਮਨੋਰੰਜਨ

(B. Punjabi Translation Of The Lesson)

ਅੱਜ ਐਤਵਾਰ ਹੈ । ਦਿਨ ਸਾਫ਼ ਹੈ । ਬਿੱਟੂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਿੱਤਰ ਪਾਰਕ ਵਿਚ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਉਹ ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਪਾਰਕ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ । ਉਹ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹਨ । ਪ੍ਰੀਤ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਸਾਈਕਲ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ । ਵਿੱਕੀ ਅਤੇ ਵੀਨਾ ਪਤੰਗ ਉਡਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਸੁਮਿਤ ਅਤੇ ਬਿੱਟੂ ਸਲਾਈ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ ! ਕੋਮਲ ਪੰਘੂੜਿਆਂ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ |

ਪਾਰਕ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇਕ ਵੱਡਾ ਸਾਰਾ ਦਰੱਖ਼ਤ ਹੈ । ਉਸ ’ਤੇ ਪੰਛੀ ਚਹਿ-ਚਹਾ ਰਹੇ ਹਨ । ਇਕ ਔਰਤ ਅਤੇ ਇਕ ਬੱਚਾ ਦਰੱਖ਼ਤ ਦੇ ਕੋਲ ਇਕ ਬੈਂਚ ‘ਤੇ ਬੈਠੇ ਹਨ । ਕੁੱਝ ਬੱਚੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹਨ । ਉੱਥੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੁੱਲ ਹਨ । ਤਿੱਤਲੀਆਂ ਅਤੇ ਮਧੂ-ਮੱਖੀਆਂ ਫੁੱਲਾਂ ਤੋਂ ਰਸ ਚੂਸ ਰਹੀਆਂ ਹਨ | ਮਾਲੀ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਫੁਹਾਰਾ ਚਲ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਕ ਬੱਤਖ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬੱਚੇ ਤਲਾਬ ਵਿੱਚ ਤੈਰ ਰਹੇ ਹਨ ! ਸਾਰੇ ਭਰਪੂਰ ਅਨੰਦ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class English Book Solutions Chapter 1 Me and My Family Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 3 English Chapter 1 Me and My Family

English Guide for Class 3 PSEB Me and My Family Textbook Questions and Answers

I. Think and Answer

A. Tick the right option for Ravi’s family :
1. Grandfather is a ………………………..
(a) student
(b) nurse
(c) shopkeeper
Answer:
(c) shopkeeper.

2. Father is a ……………………..
(a) pilot
(b) doctor
(c) teacher.
Answer:
(b) doctor.

3. Aunt is a ………………………
(a) singer
(b) actress
(c) nurse.
Answer:
(c) nurse.

B. Match the following :

1. grandfather	(a) thirty-eight years
2. Ravi	(b) thirty-five years
3. father	(c) sixty-nine years
4. uncle	(d) eight years.
5. mother	(e) forty years
6. sister	(f) seven years.

Answer:

1. grandfather	(c) sixty-nine years
2. Ravi	(d) eight years.
3. father	(e) forty years
4. uncle	(a) thirty-eight years
5. mother	(b) thirty-five years
6. sister	(f) seven years.

Fill in the blanks :

1. Ravi’s grandmother likes to ………………………….. .
Answer:
read holy books.

2. Ravi’s aunt works in a ………………………….. .
Answer:
hospital.

3. Ravi’s father likes to ………………………….. .
Answer:
help the poor.

4. Ravi’s pet likes to ………………………….. .
Answer:
play with ball.

5. Ravi’s brother likes to ………………………….. .
Answer:
play cricket.

D. Ravi’s Family:
See the picture and write the relations of the members.

II. Vocabulary

A. Write one to twenty in words:

III. Language Corner Look at the pictures and words written on the blackboard.

A. Colour the candies with Naming Words

ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ (V) ਵਾਲੀ candies ਵਿੱਚ ਖੁੱਦ ਰੰਗ ਭਰਨ।

B. Pronouns :
ਨੋਟ-1. Noun ਦੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ Pronoun ਕਹਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ | He, she, it, they, you ਆਦਿ ਸ਼ਬਦ Pronouns ਹਨ ।

2. Males ਦੇ ਲਈ He, Females ਦੇ ਲਈ She ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰਜੀਵ ਵਸਤਾਂ ਦੇ ਲਈ It ਦਾ ਪ੍ਰਧੋਗ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ |

Q. Pick the words and write in the correct column.

Answer:

C. Change the gender

Answer:

IV. Listen, Speak and Enjoy

Skip Counting

Skip count, skip count, count by 2’s
Skip count, skip count, count by 2’s
We can count to 20.
2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20.

Skip count, skip count, count by 5’s
Skip count, skip count, count by 5’s
We can count to 50.
5, 10, 15, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50.

Skip count, skip count, count by 10’s
Skip count, skip count, count by 10’s
We can count to 100.
10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.

ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ Tables (2,5,10, ਦੇ) ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਲਈ ਇਸ Rhyme ਨੰ ਯਾਦ ਕਰਨ |

V. Reading Practice

1. ਵਿਕਿਆਰਥੀ ਵੱਧ ਵੱਧ ਸਬਦਾਂ ਨਾਲ ‘th’ ਅਤੇ ‘wh’ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਣ
2. ‘th’ ਸਬਦੇ ਕੋ ਸਰ ਵਿੱਚ ਅੱਤ ਅਤੇ ਮੱਧ ਕਿਧਰੇ ਵੀ ਆ ਮਰਦਾ ਹੈ |

VI. Writing Task

Write about yourself.

(a) My name is ……………………………..
(b) My father’s name is ……………………………..
(c) My mother’s name is ………………………………
(d) I read in ……………………………..
(e) I am …………………………….. years old.
(f) I study in …………………….. school.
(g) I like to play……………………………..
ਨੋਟ–ਇਹ ਵਾਕ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ।

VII. Activity

A. Write name and age of your family members in the given space :

ਨੋਟ-ਇਸ Box ਨੂੰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੁਆਰਾ ਆਪ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ।

B. Fill your I-card and paste your picture in the given space :

ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇਸ I-card ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ।

ਤੱਥ (ਸੱਚਾਈ)
We cannot live without family.
ਅਸੀਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ।
Family is our strength.
ਪਰਿਵਾਰ ਸਾਡੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ ।

Me and My Family Summary & Translation in Hindi

(A. Word-Meanings)

Word/Phase	Meaning in English	Meaning in Punjabi
Year	a unit/period of twelve months	ਸਾਲ
Music	melody	ਸੰਗੀਤ
Holy	sacred	ਪਵਿੱਤਰ
Kind	full of pity	ਦਿਆਲੂ
Joint Family	a family in which children live with their parents and grandparents	ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ
Class	standard	ਕਲਾਸ
Shopkeeper	one who sells things on one’s shop	ਕਰੀਨਕਾਰ
Homemaker	one who takes care of the family members	ਗੁਰਿਟੀ
Hospital	a place where the patients are nursed and treated	ਹਸਪਤਾਲ
Faithful	loyal	ਵਫ਼ਾਦਾਰ

B. Punjabi Translation Of The Lesson
I am Ravi. ਮੈਂ ਰਵੀਂ ਹਾਂ ।
I am eight years old. ਮੈਂ ਅੱਠ ਸਾਲ ਦਾ ਹਾਂ ।
I study in class three. ਮੈਂ ਤੀਸਰੀ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹਾਂ ।
I live in a joint family. ਮੈਂ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ।

He is my grandfather. ਉਹ ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਹਨ ।
He is sixty-nine years old. ਉਹ 69 ਸਾਲ ਦੇ ਹਨ ।
He is a shopkeeper. ਉਹ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਹਨ ।
He likes to read newspaper. ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਖ਼ਬਾਰ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਹੈ ।

She is my grandmother. ਉਹ ਮੇਰੀ ਦਾਦੀ ਮਾਂ ਹੈ ।
She is sixty-five years old. ਉਹ 65 ਸਾਲ ਦੇ ਹਨ ।
She is very kind. ਉਹ ਬਹੁਤ ਦਿਆਲੂ ਹਨ ।
She likes to read holy books. ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨਾ ਪਸੰਦ ਹੈ ।

He is my father. ਉਹ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਹਨ ।
He is forty years old. ਉਹ ਚਾਲੀ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਹਨ ।
He is a doctor. ਉਹ ਡਾਕਟਰ ਹਨ ।
He likes to help the poor. ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਰੀਬਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ।

She is my mother. ਉਹ ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ ਜੀ ਹਨ ।
She is thirty-five years old. ਉਹ 35 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਹਨ ।
She is a homemaker. ਉਹ ਇੱਕ ਹਿਣੀ ਹਨ ।
She likes to cook.ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣਾ ਪਸੰਦ ਹੈ ।

He is my uncle. ਉਹ ਮੇਰੇ ਅੰਕਲ ਹਨ ।
He is thirty-eight years old. ਉਹ 38 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਹਨ ।
He is a pilot. ਉਹ ਪਾਇਲਟ ਹਨ ।
He is fond of music. ਉਹ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹਨ ।

She is my aunt. ਉਹ ਮੇਰੀ ਆਂਟੀ ਹੈ ।
She is thirty-four years old. ਉਹ 34 ਸਾਲ ਦੇ ਹਨ ।
She is a nurse. ਉਹ ਇਕ ਨਰਸ ਹਨ ।
She works in a hospital. ਉਹ ਇਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

He is my brother. ਉਹ ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਹੈ ।
He is ten years old. ਉਹ 10 ਸਾਲ ਦਾ ਹੈ ।
He studies in class five. ਉਹ ਪੰਜਵੀਂ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ।
He likes to play cricket. ਉਸਨੂੰ ਕ੍ਰਿਕੇਟ ਖੇਡਣਾ ਪਸੰਦ ਹੈ ।

This is my pet. ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਹੈ ।
Its name is Bob.ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਬਾਂਬ ਹੈ ।
It is very faithful. ਇਹ ਮੇਰਾ ਪਾਲਤੂ ਪਸ਼ੂ ਹੈ ।
It likes to play with ball. ਇਸਨੂੰ ਗੇਂਦ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ ਪਸੰਦ ਹੈ ।

She is my sister. ਉਹ ਮੇਰੀ ਭੈਣ ਹੈ ।
She is seven years old. ਉਹ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਹੈ ।
She studies in class two. ਉਹ ਦੂਸਰੀ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਹੈ।
She likes to play with doll.ਉਸਨੂੰ ਗੁੱਡੀ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ ਪਸੰਦ ਹੈ ।

Punjab State Board PSEB 3rd Class English Book Solutions English Conversation Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB 3rd Class English Conversation

Question 1.
What is your name? ਤੁਹਾਡਾ ਕੀ ਨਾਂ ਹੈ?
Answer:
My name is …………………………..
ਮੇਰਾ ਨਾਂ …………………………… ਹੈ ।

Question 2.
What is the name of your father ? ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਕੀ ਨਾਂ ਹੈ ?
Answer:
Sir/Mam, my father’s name is Shri
ਸ੍ਰੀਮਾਨ ਜੀ/ਮੈਮ, ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ ਸੀ …………………….. ਹੈ ।

Question 3.
Who stole your pen? .ਤੁਹਾਡਾ ਪੈਂਨ ਕਿਸਨੇ ਚੋਰੀ ਕੀਤਾ ?
Answer:
Mam, I don’t know.
ਮੈਮ, ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ।

Question 4.
In which class do you read ? ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੀ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋ ?
Answer:
I read in the third class.
ਮੈਂ ਤੀਸਰੀ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹਾਂ ।

Question 5.
In which school do you read ?: ਤੁਸੀਂ ਕਿਹੜੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋ ?
Answer:
I read in Hero Public School.
ਮੈਂ ਹੀਰੋ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹਾਂ ।

Question 6.
Where is the Red Fort? ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਕਿੱਥੇ ਹੈ?
Answer:
The Red Fort is in Delhi.
ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਹੈ ।

Question 7.
Where is your school? ਤੁਹਾਡਾ ਸਕੂਲ ਕਿੱਥੇ ਹੈ?
Answer:
My school is near the post office.
ਮੇਰਾ ਸਕੂਲ ਡਾਕ-ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ ।

Question 8.
When do you get up? ਤੁਸੀਂ ਕਦੋਂ ਉਠਦੇ ਹੋ?
Answer:
I get up at five.
ਮੈਂ ਪੰਜ ਵਜੇ ਉਠਦਾ ਹਾਂ ।

Question 9.
When do you go to school? ਤੁਸੀਂ ਸਕੂਲ ਕਦੋਂ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ?
Answer:
I go to school at 8.00 a.m.
ਮੈਂ ਸਵੇਰੇ 8.00 ਵਜੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ।

Question 10.
How are you?
Or
How do you do? ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਹੋ?
Answer:
I am quite well, thank you.
ਮੈਂ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਹਾਂ, ਤੁਹਾਡਾ ਧੰਨਵਾਦ ।

Question 11.
How old are you? ਤੁਹਾਡੀ ਉਮਰ ਕਿੰਨੀ ਹੈ ?
Answer:
I am eight years old.
ਮੇਰੀ ਉਮਰ ਅੱਠ ਸਾਲ ਹੈ ।

Question 12.
How many hands have you? ਤੁਹਾਡੇ ਕਿੰਨੇ ਹੱਥ ਹਨ?
Answer:
I have two hands.
ਮੇਰੇ ਦੋ ਹੱਥ ਹਨ ।

Question 13.
How many days are there in a week? ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
Answer:
There are seven days in a week.
ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਸੱਤ ਦਿਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।

Question 14.
How many months are there in a year? ਸਾਲ ਵਿਚ ਕਿੰਨੇ ਮਹੀਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
Answer:
There are twelve months in a year.
ਸਾਲ ਵਿਚ ਬਾਰਾਂ ਮਹੀਨੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।

Question 15.
Do you take exercise daily ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ?
Answer:
Yes, I do.
ਹਾਂ, ਮੈਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ।

Question 16.
Do you tell a lie ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਝੂਠ ਬੋਲਦੇ ਹੋ ?
Answer:
No, never.
ਨਹੀਂ, ਕਦੇ ਨਹੀਂ ।

Question 17.
Have you got a car ? ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਕਾਰ ਹੈ ?
Answer:
No, we don’t have any.
ਨਹੀਂ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ ।

Question 18.
Do you serve your parents ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ?
Answer:
Yes, it is my duty.
ਹਾਂ, ਇਹ ਮੇਰਾ ਕਰਤੱਵ ਹੈ ।

Question 19.
Does your sister help you ? ਕੀ ਤੁਹਾਡੀ ਭੈਣ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ?
Answer:
Yes, she does.
ਹਾਂ, ਉਹ ਕਰਦੀ ਹੈ ।

Question 20.
Did you go to Shimla during the summer vacation ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਗਰਮੀ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਿਮਲਾ ਗਏ ਸੀ ?
Answer:
ਹਾਂ, ਮੈਂ ਗਿਆ ਸੀ । .
Yes, I did.