Class 5

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.7 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.7

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਦਸ਼ਮਲਵ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦਰਸਾਓ :
(a) \(\frac{9}{10}\)
ਹੱਲ:
0.9

(b) \(\frac{35}{100}\)
ਹੱਲ:
0.35

(c) \(\frac{31}{1000}\)
ਹੱਲ:
0.031

(d) \(\frac{117}{100}\)
ਹੱਲ:
1.17

(e) \(\frac{37}{10}\)
ਹੱਲ:
3.7.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਭਿੰਨਾਤਮਕ, ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਭਿੰਨ ਨੂੰ ਦਸ਼ਮਲਵ ਰੂਪ ਵਿਚ ਬਦਲੋ :
(a) \(\frac{3}{5}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{3}{5}\) = \(\frac{3 \times 20}{5 \times 20}\) = \(\frac{60}{100}\) = 0.6

(b) \(\frac{15}{20}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{15}{20}\) = \(\frac{15 \times 5}{25 \times 5}\) = \(\frac{75}{100}\) = 0.75

(c) \(\frac{4}{25}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{4}{25}\) = \(\frac{4 \times 4}{25 \times 4}\) = \(\frac{16}{100}\) = 0.16

(d) \(\frac{5}{4}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{5}{4}\) = \(\frac{5 \times 25}{4 \times 25}\) = \(\frac{125}{100}\) = 1.25

(e) \(\frac{7}{40}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{7}{40}\) = \(\frac{7 \times 25}{40 \times 25}\) = \(\frac{175}{1000}\) = 0.175

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਦਸ਼ਮਲਵ ਸੰਖਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਭਿੰਨ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲਿਖੋ :
(a) 1.3
ਹੱਲ:
1.3 = \(\frac{13}{10}\)

(b) 1.75
ਹੱਲ:
1.75 = \(\frac{175}{100}\)

(c) 4.5
ਹੱਲ:
4.5 = \(\frac{45}{10}\)

(d) 0.35
ਹੱਲ:
0.35 = \(\frac{35}{100}\)

(e) 0.8
ਹੱਲ:
0.8 = \(\frac{8}{10}\)

(f) 3.84
ਹੱਲ:
3.84 = \(\frac{384}{100}\)

(g) 8.345
ਹੱਲ:
8.345 = \(\frac{8345}{1000}\)

(h) 0.024
ਹੱਲ:
0.024 = \(\frac{24}{1000}\)

(i) 3.00
ਹੱਲ:
3.00 = \(\frac{300}{100}\)

(j) 0.98.
ਹੱਲ:
\(\frac{98}{100}\)

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.6 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.6

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਡੀ ਭਿੰਨ ਦੱਸੋ :
(a) \(\frac{2}{5}\), \(\frac{2}{3}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{2}{5}\), \(\frac{2}{3}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਛੋਟਾ , ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{2}{3}\);\(\frac{2}{5}\) ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਿੰਨ ਹੈ । 7 7

(b) \(\frac{7}{9}\), \(\frac{7}{12}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{7}{9}\), \(\frac{7}{12}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ ਨੰ; \(\frac{7}{9}\); \(\frac{7}{12}\) ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(c) \(\frac{1}{8}\), \(\frac{1}{4}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{1}{8}\), \(\frac{1}{4}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ, \(\frac{1}{4}\) ; \(\frac{1}{8}\) ਜੇ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(d) \(\frac{4}{6}\), \(\frac{4}{8}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{4}{6}\), \(\frac{4}{8}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{4}{6}\), \(\frac{4}{8}\) ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(e) \(\frac{3}{7}\), \(\frac{3}{11}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{3}{7}\), \(\frac{3}{11}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{3}{7}\) ; \(\frac{3}{11}\) ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(f) \(\frac{5}{8}\), \(\frac{7}{8}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{7}{9}\), \(\frac{4}{9}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਹਰ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ । ਇਸ ਲਈ \(\frac{7}{9}\) ; \(\frac{4}{9}\) ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(g) \(\frac{3}{4}\), \(\frac{1}{4}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{3}{4}\), \(\frac{1}{4}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਹਰ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{3}{4}\) ; \(\frac{1}{4}\) ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(h) \(\frac{5}{8}\), \(\frac{7}{8}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{5}{8}\), \(\frac{7}{8}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਹਰ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਵੱਡੀ ਹੋਵੇਗੀ :
ਇਸ ਲਈ \(\frac{7}{8}\) ; \(\frac{5}{8}\) ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਦੱਸੋ :
(a) \(\frac{3}{5}\), \(\frac{3}{4}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{3}{5}\), \(\frac{3}{4}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ । ਇਸ ਲਈ 53 ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਹੈ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{3}{5}\) ; \(\frac{3}{4}\) ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਹੈ ।

(b) \(\frac{5}{8}\), \(\frac{5}{12}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{5}{8}\), \(\frac{5}{12}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{5}{12}\) ; \(\frac{5}{8}\) ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਹੈ ।

(c) \(\frac{7}{9}\), \(\frac{4}{9}\)
ਹੱਲ:
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਹਰ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{4}{9}\) ; \(\frac{7}{9}\) ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(d) \(\frac{3}{6}\), \(\frac{3}{8}\)
ਹੱਲ:
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{3}{8}\) ; \(\frac{3}{6}\) ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(e) \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{11}\)
ਹੱਲ:
ਉਪਰੋਕਤ ਦੋਵਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{5}{11}\) ; \(\frac{5}{7}\) ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ । 85

(f) \(\frac{8}{12}\), \(\frac{5}{12}\)
ਹੱਲ:
\(\frac{8}{12}\), \(\frac{5}{12}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਹਰ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ । ਉਹ ਭਿੰਨ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{5}{12}\) ; \(\frac{8}{12}\) ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(g) \(\frac{9}{4}\), \(\frac{7}{4}\)
ਹੱਲ:
ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਹਰ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ । ਉਹ ਭਿੰਨ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{7}{4}\) ; \(\frac{9}{4}\) ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

(h) \(\frac{9}{8}\), \(\frac{7}{8}\)
ਹੱਲ:
ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਹਰ ਇਕ-ਸਮਾਨ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇਗਾ । ਉਹ ਭਿੰਨ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{7}{8}\) ; \(\frac{9}{8}\) ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਭਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧਦੇ ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਲਿਖੋ :
(a) \(\frac{7}{12}\), \(\frac{4}{12}\), \(\frac{1}{12}\), \(\frac{5}{12}\)
(b) \(\frac{5}{12}\), \(\frac{5}{9}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{4}\)
(c) \(\frac{6}{11}\), \(\frac{4}{11}\), \(\frac{9}{11}\), \(\frac{3}{11}\)
(d) \(\frac{7}{8}\), \(\frac{7}{12}\), \(\frac{7}{4}\), \(\frac{7}{2}\)
(e) \(\frac{12}{15}\), \(\frac{12}{13}\), \(\frac{12}{17}\), \(\frac{12}{10}\)
ਹੱਲ :
(a) \(\frac{7}{12}\), \(\frac{4}{12}\), \(\frac{1}{12}\), \(\frac{5}{12}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦੇ ਹਰ ਇਕ ਬਰਾਬਰ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ, ਜਿਸ ਤਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੈ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਹੋਵੇਗੀ ।
ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚ \(\frac{1}{12}\) ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।
\(\frac{1}{12}\), \(\frac{4}{12}\), \(\frac{5}{12}\), \(\frac{7}{12}\) ਵੱਧਦਾ ਕ੍ਰਮ ਹੈ ।

(b) \(\frac{5}{12}\), \(\frac{5}{9}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{4}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦੇ ਅੰਸ਼ ਬਰਾਬਰ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।
ਇਸ ਲਈ ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚ \(\frac{5}{12}\) ਭਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।
\(\frac{5}{12}\), \(\frac{5}{9}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{4}\) ਵੱਧਦਾ ਕੂਮ ਹੈ ।

(c) \(\frac{6}{11}\), \(\frac{4}{11}\), \(\frac{9}{11}\), \(\frac{3}{11}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦੇ ਹਰ ਬਰਾਬਰ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ ਜਿਹੜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੈ, ਉਹ ਭਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ । ਭਾਵ \(\frac{3}{11}\) ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।
\(\frac{3}{11}\), \(\frac{4}{11}\), \(\frac{6}{11}\), \(\frac{9}{11}\) ਵੱਧਦਾ ਕੂਮ ਹੈ ।

(d) \(\frac{7}{8}\), \(\frac{7}{12}\), \(\frac{7}{4}\), \(\frac{7}{2}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦੇ ਅੰਸ਼ ਬਰਾਬਰ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ, ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ ।ਉਹ ਭਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।
ਇਸ ਲਈ ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚੋਂ \(\frac{7}{12}\) ਭਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।
\(\frac{7}{12}\), \(\frac{7}{8}\), \(\frac{7}{4}\), \(\frac{7}{2}\) ਵੱਧਦਾ ਗ਼ਮ ਹੈ ।

(e) \(\frac{12}{15}\), \(\frac{12}{13}\), \(\frac{12}{17}\), \(\frac{12}{10}\)
ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦੇ ਅੰਸ਼ ਬਰਾਬਰ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ, ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੈ । ਉਹ ਭਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਉਪਰੋਕਤ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਿਚੋਂ \(\frac{12}{17}\) ਭਿੰਨ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭਿੰਨ ਹੈ ।
\(\frac{12}{17}\), \(\frac{12}{15}\), \(\frac{12}{13}\), \(\frac{12}{10}\) ਵੱਧਦਾ ਗ਼ਮ ਹੈ ।

ਦਸ਼ਮਲਵ ਨੂੰ ਭਿੰਨ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲਿਖਣਾ ਯਾਦ ਰੱਖੋ-
ਜੇਕਰ ਦਸ਼ਮਲਵ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1 ਅੰਕ ਹੈ ਤਾਂ ਹਰ 10, 2.ਅੰਕ ਹੋਣ ਤਾਂ ਹਰ 100 ਅਤੇ 3 ਅੰਕ ਹੋਣ ਤਾਂ ਹਰ 1000 ਹੋਵੇਗਾ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.5 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੇ ਸਮਾਨ ਹਨ ਅਤੇ ਕਿਹੜੇ ਅਸਮਾਨ ਹਰ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਹਨ :

(a) \(\frac{3}{7}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{1}{7}\), ………….
ਹੱਲ:
ਸਮਾਨ ਹਰ,

(b) \(\frac{6}{9}\), \(\frac{4}{9}\), \(\frac{1}{9}\), ………….
ਹੱਲ:
ਸਮਾਨ ਹੋਰ,

(c) \(\frac{9}{12}\), \(\frac{7}{11}\), \(\frac{7}{10}\), ………….
ਹੱਲ:
ਅਸਮਾਨ ਹਰ,

(d) \(\frac{7}{10}\), \(\frac{6}{10}\), \(\frac{8}{10}\), ………….
ਹੱਲ:
ਸਮਾਨ ਹਰ,

(e) \(\frac{5}{3}\), \(\frac{5}{7}\), \(\frac{5}{9}\), ………….
ਹੱਲ:
ਅਸਮਾਨ ਹਰ ॥

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰੇਕ ਸਮੂਹ ਲਈ ਦੋ ਸਮਰ ਭਿੰਨਾਂ ਲਿਖੋ :
(a) \(\frac{1}{5}\), \(\frac{4}{5}\), \(\frac{3}{5}\), -, –
ਹੱਲ:
\(\frac{2}{5}\), \(\frac{6}{5}\)

(b) \(\frac{3}{9}\), \(\frac{4}{9}\), \(\frac{7}{9}\), -, –
ਹੱਲ:
\(\frac{1}{9}\), \(\frac{5}{9}\)

(c) \(\frac{2}{7}\), \(\frac{3}{7}\), \(\frac{9}{7}\), -, –
ਹੱਲ:
\(\frac{1}{7}\), \(\frac{4}{7}\)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਉਹ ਇਕਾਈ ਭਿੰਨ ਲਿਖੋ, ਜਿਸਦਾ ਹਰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੋਵੇ :
(a) 7
ਹੱਲ:
\(\frac{1}{7}\),

(b) 5
ਹੱਲ:
\(\frac{1}{5}\),

(c) 8
ਹੱਲ:
\(\frac{1}{8}\),

(d) 3
ਹੱਲ:
\(\frac{1}{3}\),

(e) 15.
ਹੱਲ:
\(\frac{1}{15}\)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨਾਂ ਅਤੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਅਣ-ਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨਾਂ ਹਨ :
(a) \(\frac{7}{12}\)
ਹੱਲ:
ਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨ,

(b) \(\frac{8}{3}\)
ਹੱਲ:
ਅਣਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨ,

(c) \(\frac{12}{18}\)
ਹੱਲ:
ਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨ,

(d) \(\frac{3}{5}\)
ਹੱਲ:
ਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨ,

(e) \(\frac{7}{9}\)
ਹੱਲ:
ਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) MCQ Questions and Answers.

PSEB 5th Class Maths Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) MCQ Questions

ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਨ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
₹ 13.50 ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦਾ ਮਾਨਕ ਢੰਗ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(a) ₹ 1350
(b) ₹ 13.50
(c) ₹ 1350
(d) ਕੋਈ ਨਹੀਂ
ਹੱਲ:
(b) ₹ 13.50.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤੋਂ 26 ਵਿੱਚ ਤੂੰ ਦੋ-ਦੋ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਸਿੱਕੇ ਹੋਣਗੇ ?
(a) 52
(b) 26
(c) 13
(d) 20
ਹੱਲ:
(c) 13

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਰੰਸੀ ਦਾ ਮਾਨਕ ਚਿੰਨ੍ਹ ਕਿਹੜਾ ਹੈ ?
(a) ₹
(b) $
(c) £
(d) £
ਹੱਲ:
(a) ₹

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਜੇਕਰ ਇੱਕ ਪੈਂਨ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 12 ਹੋਵੇ ਤਾਂ 11 ਪੈਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕਿੰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ?
(a) ₹ 120
(b) ₹ 23
(c) ₹ 1
(d) ₹ 132
ਹੱਲ:
(d) ₹ 132

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਇੱਕ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੇਬਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 80 ਹੈ ਅੱਧਾ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸੇਬਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
(a) ₹ 20
(b) ₹ 160
(c) ₹ 40
(d) ₹ 80
ਹੱਲ:
(c) ₹ 40

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਪੈਨਸਿਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 60 ਹੈ । ਇੱਕ ਪੈਨਸਿਲ ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੱਸੋ ।
(a) ₹ 12
(b) ₹ 5
(c) ₹ 60
(d) ₹ 30
ਹੱਲ:
(b) ₹ 5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
₹ 20 ਦੇ 7 ਨੋਟਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕਿੰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ?
(a) ₹ 27
(b) ₹ 14
(c) ₹ 140
(d) ₹ 13
ਹੱਲ:
(c) ₹ 140

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
480 ਪੈਸੇ ਨੂੰ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਓ ।
(a) ₹ 4.80
(b) ₹ 48.00
(c) ₹ 480
(d) ₹ 8.40.
ਹੱਲ:
(a) ₹ 4.80

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਸੁਖਦੇਵ ਨੇ ਬਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ₹ 25 ਖਰਚ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਉਸ ਕੋਲ ₹ 25 ਬਚ ਗਏ । ਉਸ ਕੋਲ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਸਨ ?
(a) ₹ 25
(b) ₹ 5.00
(c) ₹ 50
(d) ₹ 40.
ਹੱਲ:
(c) ₹ 50

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
₹ 10.40 + ₹ 15.30 + ₹ 8.20 ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੱਸੋ ।
(a) ₹ 33.90
(b) ₹ 34.00
(c) ₹ 30.90
(d) ₹ 339
ਹੱਲ:
(a) ₹ 33.90.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਇੱਕ ਕਮੀਜ਼ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 999.90 ਹੈ । ਦੁਕਾਨਦਾਰ, ਇਸਦਾ ਅਨੁਮਾਂਨਤ ਮੁੱਲ ਕਿੰਨਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗਾ ?
(a) ₹ 99
(b) ₹ 999
(c) ₹ 1000
(d) ₹ 999.95.
ਹੱਲ:
(c) ₹ 1000

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਇੱਕ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਦਿਨ ਦੀ ਕੀਮਤ ₹ 4 ਹੈ 1 ਜਨਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਕੁੱਲ ਕੀਮਤ ਕਿੰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ?
(a) ₹ 124
(b) ₹ 12
(c) ₹ 35
(d) ₹ 25
ਹੱਲ:
(a) ₹ 124.

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਅਨਮੋਲ ਆਪਣੇ ਜੇਬ ਖ਼ਰਚ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ₹ 5 ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਮਾਰਚ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਕੁੱਲ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਬਚਾਏ ?
(a) ₹ 36
(b) ₹ 31
(c) ₹ 155
(d) ₹ 150
ਹੱਲ:
(c) ₹ 155

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
8 ਮੀਟਰ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 680 ਹੈ । ਇੱਕ ਮੀਟਰ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੱਸੋ ।
(a) ₹ 80
(b) ₹ 85
(c) ₹ 70
(d) ₹ 90
ਹੱਲ:
(b) ₹ 85

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
₹ 5 ਵਿੱਚ ₹ 50 ਪੈਸੇ ਦੇ ਕਿੰਨੇ ਸਿੱਕੇ ਹੋਣਗੇ ?
(a) 250
(b) 55
(c) 20
(d) 10
ਹੱਲ:
(d) 10

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 16.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੇ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟਾਂ ਦਾ ਸਹੀ ਮੁੱਲ ਦੱਸੋ ।

(a) ₹ 4051
(b) ₹ 4510
(c) ₹ 4551
(d) ₹ 4501
ਹੱਲ:
(d) 4501

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 17.
ਰਮਨ

ਲੈ ਕੇ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਗਿਆ । ਉਹ ਹੇਠਾਂ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਰੁਪਇਆਂ ਨਾਲ ਕਿਹੜੀ-ਕਿਹੜੀ ਵਸਤੂ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ ਹੈ ?

(a) ਬੋਤਲ, ਕਿਤਾਬ, ਆਇਸਕੀਮ
(b) ਕਿਤਾਬ, ਬੋਤਲ, ਪਰਸ
(c) ਆਇਸਕੂਮ, ਬੋਤਲ, ਪਰਸ
(d) ਕਿਤਾਬ, ਆਇਸਕੂਮ, ਪਰਸ
ਹੱਲ:
(a) ਬੋਤਲ, ਕਿਤਾਬ, ਆਇਸਕੀਮ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 18.
ਰੇਟ ਲਿਸਟ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਦਿਓ ਜੀ. ਕੇ. ਕਰਿਆਨਾ ਸਟੋਰ ਖਰੜ ਵਸਤੂਆਂ ਦਾ ਵਿਵਰਣ ਦਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਸ਼ੱਕਰ

(i) 2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸ਼ੱਕਰ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
(ii) 500 ਗ੍ਰਾਮ ਚਾਹ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
(i) 2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਸ਼ੱਕਰ ਦਾ ਮੁੱਲ
= ₹ 60 × 2 = ₹ 120.

(ii) 500g = \(\frac{500}{1000}\) kg = \(\frac{1}{2}\) kg ਚਾਹਪੱਤੀ
ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 320 × \(\frac{1}{2}\) = ₹ 160.

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.4

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਤਾ ਕਰੋ ਕਿ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ :
(a) \(\frac{12}{14}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{12}{14}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਭਿੰਨ ਦੇ ਅੰਸ਼ 12 ਅਤੇ ਹਰ 14 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ ।
12 ਅਤੇ 14 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 2
ਇਹ ਭਿੰਨ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੰਸ਼ ਅਤੇ ਹਰ ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 1 ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਭਿੰਨ \(\frac{12}{14}\) ਨੂੰ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਅੰਸ਼ 12 ਅਤੇ ਹਰ 14 ਨੂੰ ਮ.ਸ.ਵ. 2 ਨਾਲ ਭਾਗ ਕਰਾਂਗੇ ।
ਭਿੰਨ \(\frac{12}{14}\) = \(\frac{12 \div 2}{14 \div 2}\) = \(\frac{6}{7}\)
ਇਸ ਲਈ ਭਿੰਨ \(\frac{12}{14}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ \(\frac{6}{7}\) ਹੈ ।

(b) \(\frac{21}{35}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{21}{35}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਭਿੰਨ ਦੇ ਅੰਸ਼ 21 ਅਤੇ ਹਰ 35 ਦਾ ਮ.ਬ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ । 21 ਅਤੇ 35 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 7

ਇਹ ਭਿੰਨ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੰਸ਼ ਅਤੇ ਹਰ ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 1 ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਭਿੰਨ \(\frac{21}{35}\) ਨੂੰ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਅੰਸ਼ 21 ਅਤੇ ਹਰ 35 ਨੂੰ ਮ.ਸ.ਵ. ਭਾਵ 7 ਨਾਲ ਭਾਗ ਕਰਾਂਗੇ ।
\(\frac{21}{35}\) = \(\frac{21 \div 7}{35 \div 7}\) = \(\frac{3}{5}\)
ਇਸ ਲਈ ਭਿੰਨ \(\frac{21}{35}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ \(\frac{3}{5}\) ਹੈ।

(c) \(\frac{13}{17}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{13}{17}\) ਵਿੱਚ ਅੰਸ਼ 13 ਅਤੇ ਹਰ 17 ਦਾ ਮ.ਬ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ ।
13 ਅਤੇ 17 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 1
ਇਸ ਲਈ ਭਿੰਨ \(\frac{13}{17}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੈ ।

(d) \(\frac{25}{50}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{25}{50}\) ਵਿਚ ਅੰਸ਼ 25 ਅਤੇ ਹਰ 50 ਦਾ ਮ.ਸ., ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
25 ਅਤੇ 50 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 25.

ਇਹ ਭਿੰਨ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੰਸ਼ ਅਤੇ ਹਰ ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 1 ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਭਿੰਨ \(\frac{25}{50}\) ਨੂੰ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਅੰਸ਼ 25 ਅਤੇ ਹਰ 50 ਨੂੰ ਮ.ਸ.ਵ. 25 ਨਾਲ ਭਾਗ ਕਰਾਂਗੇ ।
\(\frac{25}{50}\) = \(\frac{25 \div 25}{50 \div 25}\) = \(\frac{1}{2}\)
ਇਸ ਲਈ ਭਿੰਨ \(\frac{25}{50}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ \(\frac{1}{2}\) ਹੈ।

(e) \(\frac{14}{21}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{14}{21}\) ਵਿੱਚ ਅੰਸ਼ 14 ਅਤੇ ਹਰ 21 ਦਾ
ਮ.ਸਵ. ਪਤਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
14 ਅਤੇ 21 ਦਾ ਮ..ਵ. = 7

ਇਹ ਭਿੰਨ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅੰਸ਼ ਅਤੇ ਹਰ ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 1 ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਭਿੰਨ \(\frac{14}{21}\) ਨੂੰ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਸ਼ 14 ਅਤੇ ਹਰ 21 ਨੂੰ ਮ… 7 ਨਾਲ ਭਾਗ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।
\(\frac{14}{21}\) = \(\frac{14 \div 7}{21 \div 7}\) = \(\frac{2}{3}\)
ਇਸ ਲਈ ਭਿੰਨ \(\frac{14}{21}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ \(\frac{2}{3}\) ਹੈ ।

(f) \(\frac{8}{13}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{8}{13}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਭਿੰਨ ਦੇ ਅੰਸ਼ 8 ਅਤੇ ਹਰ 13 ਦਾ ਮ.ਸ. ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ ।

8 ਅਤੇ 13 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 1
ਇਸ ਲਈ \(\frac{8}{13}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੈ ।

(g) \(\frac{7}{15}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{7}{15}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਭਿੰਨ ਦੇ ਅੰਸ਼ 7 ਅਤੇ ਹਰ 15 ਦਾ ਮ.ਏ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ । 7 ਅਤੇ 15 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 1

ਇਸ ਲਈ ਭਿੰਨ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ।

(h) \(\frac{14}{27}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{14}{27}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਭਿੰਨ ਦੇ ਅੰਸ਼
14 ਅਤੇ ਹਰ 27 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ । . 14 ਅਤੇ 27 ਦਾ ਮ.ਸਵ. = 1

ਇਸ ਲਈ ਭਿੰਨ \(\frac{14}{27}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ।

(i) \(\frac{25}{35}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{25}{35}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਭਿੰਨ ਦੇ ਅੰਸ਼ 25 ਅਤੇ ਹਰ 35 ਦਾ ਮ. ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ । 25 ਅਤੇ 35 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 5

ਕਿਉਂਕਿ ਮਸਵ. 1 ਨਹੀਂ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਭਿੰਨ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
\(\frac{25}{35}\) = \(\frac{25 \div 5}{35 \div 5}\) = \(\frac{5}{7}\)
\(\frac{25}{35}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ \(\frac{5}{7}\) ਹੈ ।

(j) \(\frac{18}{23}\)
ਹੱਲ:
ਭਿੰਨ \(\frac{18}{23}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਭਿੰਨ ਦੇ ਅੰਸ਼ 18 ਅਤੇ ਹਰ 23 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. ਪਤਾ ਕਰਾਂਗੇ । 18 ਅਤੇ 23 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 1

ਇਸ ਲਈ ਭਿੰਨ \(\frac{18}{23}\) ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਵਿਚ ਹੈ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ ਲਿਖੋ:
(a) \(\frac{4}{8}\)
ਹੱਲ:
4 ਅਤੇ 8 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 4 ਹੈ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{4}{8}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{4 \div 4}{8 \div 4}\)
= \(\frac{1}{3}\)

(b) \(\frac{12}{18}\)
ਹੱਲ:
12 ਅਤੇ 18 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. 6 ਹੈ ।
ਇਸ ਲਈ \(\frac{12}{18}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ =
\(\frac{12 \div 6}{18 \div 6}\) = \(\frac{2}{3}\)

(c) \(\frac{15}{20}\)
ਹੱਲ:
15 ਅਤੇ 20 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 5
ਇਸ ਲਈ \(\frac{15}{20}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{15 \div 5}{20 \div 5}\) = \(\frac{3}{4}\)

(d) \(\frac{35}{45}\)
ਹੱਲ:
35 ਅਤੇ 45 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 5
ਇਸ ਲਈ \(\frac{35}{45}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{35 \div 5}{45 \div 5}\) = \(\frac{7}{9}\)

(e) \(\frac{24}{36}\)
ਹੱਲ:
24 ਅਤੇ 36 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 12
ਇਸ ਲਈ \(\frac{24}{36}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{24 \div 12}{36 \div 12}\) = \(\frac{2}{3}\)

(f) \(\frac{8}{12}\)
ਹੱਲ:
8 ਅਤੇ 12 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 4 .
ਇਸ ਲਈ \(\frac{8}{12}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{8 \div 4}{12 \div 4}\) = \(\frac{2}{3}\)

(g) \(\frac{18}{21}\)
ਹੱਲ:
18 ਅਤੇ 21 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 3
ਇਸ ਲਈ \(\frac{18}{21}\) ਹੈ ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{18 \div 3}{21 \div 3}\) = \(\frac{6}{7}\)

(h) \(\frac{25}{45}\)
ਹੱਲ:
25 ਅਤੇ 45 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 5
ਇਸ ਲਈ \(\frac{25}{45}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{25 \div 5}{45 \div 5}\) = \(\frac{5}{9}\)

(i) \(\frac{6}{12}\)
ਹੱਲ:
6 ਅਤੇ 12 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 6
ਇਸ ਲਈ \(\frac{6}{12}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{6 \div 6}{12 \div 6}\) = \(\frac{1}{2}\)

(j) \(\frac{9}{27}\)
ਹੱਲ :
9 ਅਤੇ 27 ਦਾ ਮ.ਸ.ਵ. = 9
ਇਸ ਲਈ \(\frac{9}{27}\) ਦਾ ਨਿਊਨਤਮ ਰੂਪ = \(\frac{9 \div 9}{27 \div 9}\) = \(\frac{1}{3}\)

ਯਾਦ ਰੱਖੋ:-

• ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼, ਹਰ ਨਾਲੋਂ ਛੋਟਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨ ਅਖਵਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਜਿਵੇਂ \(\frac{3}{5}\), \(\frac{7}{9}\), \(\frac{14}{17}\) ਕਿਤ ਤਿੰਨਾਂ ਹਨ ।
• ਜਿਸ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼, ਹਰ ਨਾਲੋਂ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅਣਉੱਚਿਤ ਭਿੰਨ ਅਖਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ।
  ਜਿਵੇਂ \(\frac{8}{5}\), \(\frac{13}{8}\), \(\frac{24}{13}\) ਅਣਉੱਚਿਤ ਤਿੰਨਾਂ ਹਨ ।

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) Ex 5.4 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) Ex 5.4

1. ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
₹ 258 × 17
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
₹ 410 × 20
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
₹ 518 × 18
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
₹ 220 × 14
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
₹ 206 × 25.
ਹੱਲ:

2. ਹੇਠ ਲਿਖਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
₹ 3120 ÷ 10
ਹੱਲ:
₹ 3120 ÷ 10 = ₹ 312

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
₹ 1590 ÷ 15
ਹੱਲ:
₹ 1590 ÷ 15 = ₹ 106

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
₹ 4272 ÷ 16
ਹੱਲ:
₹ 4272 ÷ 16 = ₹ 267

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
₹ 4200 ÷ 20
ਹੱਲ:
₹ 4200 ÷ 20 = ₹ 210

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
₹ 6500 ÷ 25
ਹੱਲ:
₹ 6500 ÷ 25 = ₹ 260

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਇਕ ਕੈਲਕੂਲੇਟਰ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤੋਂ 415 ਹੈ । ਅਜਿਹੇ 17 ਕੈਲਕੂਲੇਟਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੱਸੋ ।
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਕੈਲਕੂਲੇਟਰ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 415
17 ਕੈਲਕੂਲੇਟਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 415 × 17
= ₹ 7055

17 ਕੈਲਕੂਲੇਟਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 7055

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਇਕ ਲਿਟਰ ਘਿਓ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 435 ਹੈ । 18 ਲਿਟਰ ਘਿਓ ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੱਸੋ ।
ਹੱਲ:
ਇੱਕ ਲਿਟਰ ਘਿਓ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 435
18 ਲਿਟਰ ਘਿਓ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 435 × 18
= ₹ 7830

18 ਲਿਟਰ ਘਿਓ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 7830

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
24 ਕੱਚ ਦੇ ਗਲਾਸਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤੋਂ 2880 ਹੈ । ਇੱਕ ਗਲਾਸ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
ਕੱਚ ਦੇ 24 ਗਲਾਸਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 2880
ਕੱਚ ਦੇ 1 ਗਲਾਸ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 2880 – 24
= ₹ 120

1 ਕੱਚ ਦੇ ਗਲਾਸ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 120

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
19 ਜਿਓਮੈਟਰੀ ਬਾਕਸਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 2850 ਹੈ । ਇੱਕ ਜਿਓਮੈਟਰੀ ਬਾਕਸ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
19 ਜਿਓਮੈਟਰੀ ਬਾਕਸਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 2850
1 ਜਿਓਮੈਟਰੀ ਬਾਕਸ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 2850 ÷ 19
= ₹ 150

1 ਜਿਓਮੈਟਰੀ ਬਾਕਸ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 150

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਪੈਟਰੋਲ ਦੇ ਇੱਕ ਲਿਟਰ ਦਾ ਮੁੱਲ ਕੇ 73 ਹੈ ਤਾਂ 12 ਲਿਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ ਮੁੱਲ ਦੱਸੋ ।
ਹੱਲ:
1 ਲਿਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 73
12 ਲਿਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 73 × 12
= ₹ 876

12 ਲਿਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 876

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
25 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਚਾਵਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 2000 ਹੈ । ਇਕ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਚਾਵਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
25 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਚਾਵਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 2000
1 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਚਾਵਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 2000 ÷ 25
= ₹ 80

1 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਚਾਵਲਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 80

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
1 ਮੀਟਰ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ₹ 500 ਹੈ । 18 ਮੀਟਰ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪਤਾ ਕਰੋ ।
ਹੱਲ:
1 ਮੀਟਰ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 500
18 ਮੀਟਰ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 500 × 18
= ₹ 9000

18 ਮੀਟਰ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮੁੱਲ = ₹ 9000

10. ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
₹ 13 × 8 = __________
ਹੱਲ:
₹ 104

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
₹ 24 ₹ 5 = _________
ਹੱਲ:
₹ 120

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
₹ 24 ÷ 3 = _________
ਹੱਲ:
₹ 8

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
₹ 72 ÷ 8 = _________
ਹੱਲ:
₹ 9

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
₹ 25 × 6 = ________
ਹੱਲ:
₹ 150

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
₹ 100 ÷ 10 = ________
ਹੱਲ:
₹ 10

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
₹ 1000 ਵਿੱਚ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੇ_________ ਨੋਟ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
10

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
₹ 300 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਹ ਰੁਪਏ ਦੇ __________ ਨੋਟ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
6

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
₹ 500 ਵਿੱਚ ਵੀਹ ਰੁਪਏ ਦੇ __________ ਨੋਟ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
25

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
₹ 2000 ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਸੌ ਰੁਪਏ ਦੇ ____________ ਨੋਟ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
4

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 4 ਭਿੰਨਾਤਮਕ ਸੰਖਿਆਵਾਂ Ex 4.3

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਪਤਾ ਕਰੋ ਕਿ ਹੇਠਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਭਿੰਨਾਂ ਭੁੱਲ ਜਾਂ ਸਮਾਨ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ :
(a) \(\frac{3}{7}\) ਅਤੇ \(\frac{6}{14}\)
ਹੱਲ:
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ = 3 × 14 = 42
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ = 7 × 6 = 42
ਗੁਣਨਫਲ ਬਰਾਬਰ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਤੁੱਲ ਭਿੰਨਾਂ ਹਨ ।

(b) \(\frac{11}{14}\) ਅਤੇ \(\frac{77}{98}\)
ਹੱਲ:
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ = 11 × 98 = 1078
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ = 14 × 77 = 1078.
ਗੁਣਨਫਲ ਬਰਾਬਰ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਭੁੱਲ ਭਿੰਨਾਂ ਹਨ ।

(c) \(\frac{6}{9}\) ਅਤੇ \(\frac{24}{36}\)
ਹੱਲ:
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ = 6 × 36 = 216
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ = 9 × 24 = 216.
ਗੁਣਨਫਲ ਬਰਾਬਰ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਤੁੱਲ ਭਿੰਨਾਂ ਹਨ ।

(d) \(\frac{5}{8}\) ਅਤੇ \(\frac{10}{24}\)
ਹੱਲ:
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ = 5 × 24 = 120
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ = 8 × 10 = 80.
ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਣਨਫਲ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਭੁੱਲ ਭਿੰਨ ਨਹੀਂ ਹਨ ।

(e) \(\frac{7}{12}\) ਅਤੇ \(\frac{14}{21}\)
ਹੱਲ:
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦੇ ਹਰ = 7 × 21 = 147
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ = 12 × 14 = 168.
ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਣਨਫਲ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਭੁੱਲ ਭਿੰਨ ਨਹੀਂ ਹਨ।

(f) \(\frac{8}{9}\) ਅਤੇ \(\frac{40}{54}\)
ਹੱਲ:
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ
= 8 × 54 = 432
ਪਹਿਲੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਹਰ × ਦੂਜੀ ਭਿੰਨ ਦਾ ਅੰਸ਼ = 9 × 40 = 360.
ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਣਨਫਲ ਬਰਾਬਰ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਾਨ ਜਾਂ ਤੁੱਲ ਭਿੰਨ ਨਹੀਂ ਹਨ ।

 

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) Ex 5.3 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) Ex 5.3

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਰਵੀ ਨੇ ਤੋਂ 50 ਦੀ ਇੱਕ ਕਾਪੀ ਅਤੇ $ 125 ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਖਰੀਦੀ ਅਤੇ ਤੋਂ 150 ਦਾ ਇੱਕ ਪੈਨ ਖਰੀਦਿਆ ।ਉਸਨੇ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ?
ਹੱਲ:
ਰਵੀ ਨੇ ਇਕ ਕਾਪੀ ਜਿੰਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦੀ = ₹ 50
ਰਵੀ ਨੇ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਜਿੰਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦੀ = ₹ 125
ਰਵੀ ਨੇ ਇਕ ਪੈਨ ਜਿੰਨੇ ਦਾ ਖਰੀਦਿਆ = + ₹ 150
ਰਵੀ ਨੇ ਕੁੱਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ = ₹ 325

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਮਨਵੀਤ ਕੌਰ ਕੋਲ ਤੋਂ 148.50 ਹਨ । ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਤੇ 116.50 ਹੋਰ ਦੇ ਦਿੱਤੇ । ਹੁਣ ਮਨਜੀਤ ਕੌਰ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਮਨਵੀਤ ਕੌਰ ਕੋਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹਨ = ₹ 148.50
ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਜਿੰਨੇ ਹੋਰ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ = + ₹ 116.50
ਹੁਣ ਮਨਵੀਤ ਕੌਰ ਕੋਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। = ₹ 265.00

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਪਾਰਸ ਨੇ ਤੋਂ 450 ਦਾ ਇੱਕ ਬਸਤਾ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਤੋਂ 500 ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੇ । ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਉਸਨੂੰ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਵਾਪਿਸ ਕਰੇਗਾ ?
ਹੱਲ:
ਪਾਰਸ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਕ ਬਸਤਾ ਖ਼ਰੀਦਿਆ = ₹ 450
ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਨੂੰ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ = ₹ 500
ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਉਸਨੂੰ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਵਾਪਿਸ ਕਰੇਗਾ ।

ਪਾਰਸ ਨੂੰ ₹ 50 ਵਾਪਿਸ ਮਿਲੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਗੁਰਦੀਪ ਕੋਲ ₹ 1000 ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ₹ 742 ਦੇ ਬੂਟ ਖ਼ਰੀਦੇ । ਉਸ ਕੋਲ ਕਿੰਨਾ ਧਨ ਬਚੇਗਾ ?
ਹੱਲ:
ਗੁਰਦੀਪ ਕੋਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹਨ = ₹ 1000
ਉਸਨੇ ਜਿੰਨੇ ਦੇ ਬੂਟ ਖ਼ਰੀਦੇ = ₹ 7142
ਉਸ ਕੋਲ ਜਿੰਨਾ ਧਨ ਬਚੇਗਾ = ₹ 258

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਕੋਲ ਤੋਂ 2168.50 ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਸਿਮਰਜੀਤ ਕੋਲ ਤੋਂ 1248.50 ਹਨ । ਉਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹਨ ?
ਹੱਲ:
ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਕੋਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹਨ = ₹ 2168.50
ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਸਿਮਰਜੀਤ ਕੋਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹਨ = ₹ 1248.50
ਉਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਕੋਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹਨ = ₹ 3417.00
ਉਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਕੋਲ ₹3417.00 ਹਨ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਇੱਕ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਕੋਲ ਤੋਂ 1000 ਹਨ । ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਰੇਡੀਓ ਤੋਂ 650 ਦਾ ਖ਼ਰੀਦਿਆ । ਉਸ ਕੋਲ ਹੁਣ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਬਚੇ ਹੋਣਗੇ ?
ਹੱਲ:
ਇਕ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਕੋਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਹਨ = ₹ 1000
ਉਸਨੇ ਜਿੰਨੇ ਦਾ ਇਕ ਰੇਡੀਓ ਖ਼ਰੀਦਿਆ = ₹ 650
ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਹੁਣ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਬਚੇ ਹੋਣਗੇ = ₹350
ਉਸ ਕੋਲ ਹੁਣ ₹ 350 ਬਚ ਗਏ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਹਰਜੋਤ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਨਾਲ ਬਜ਼ਾਰ ਗਈ । ਉੱਥੇ ਉਸਨੇ ਦੇ 3467.50 ਦਾ ਸਮਾਨ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਜਦ ਕਿ ਉਸਦੀ ਸਹੇਲੀ ਨੇ 3350.25 ਦਾ ਸਮਾਨ ਖ਼ਰੀਦਿਆ ਹਰਜੋਤ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਨਾਲੋਂ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਵੱਧ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ।
ਹੱਲ:
ਹਰਜੋਤ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਮਾਨ ਖ਼ਰੀਦਿਆ = ₹ 3467.50
ਉਸਦੀ ਸਹੇਲੀ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਮਾਨ ਖ਼ਰੀਦਿਆ = ₹ 3350.25
ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਨਾਲੋਂ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਵੱਧ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੇ = ₹ 117.25
ਹਰਜੋਤ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਹੇਲੀ ਨਾਲੋਂ ₹ 117.25 ਵੱਧ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੇ ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਅਵਨੀਤ ਨੇ ਇੱਕ ਦੁਕਾਨ ਤੋਂ ₹ 1865.90 ਦੀ ਇੱਕ ਕਮੀਜ਼, ₹ 1060.30 ਦੀ ਇੱਕ ਪੈਂਟ ਅਤੇ ₹ 990.10. ਦਾ ਇੱਕ ਬੂਟਾਂ ਦਾ ਜੋੜਾ ਖ਼ਰੀਦਿਆ । ਉਸਨੇ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੇ ।
ਹੱਲ:
ਅਵਨੀਤ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਦੀ ਇਕ ਕਮੀਜ਼ ਖ਼ਰੀਦੀ = ₹ 1865.90
ਅਵਨੀਤ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਦੀ ਇਕ ਪੈਂਟ ਖ਼ਰੀਦੀ = ₹ 1060.30
ਅਵਨੀਤ ਨੇ ਜਿੰਨੇ ਦਾ ਇੱਕ ਬੂਟਾਂ ਦਾ ਜੋੜਾ ਖ਼ਰੀਦਿਆ = ₹ 990.10
ਅਵਨੀਤ ਨੇ ਕੁੱਲ ਜਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਖ਼ਰਚ ਕੀਤੇ = ₹ 3916.30

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) Ex 5.2 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) Ex 5.2

1. ਹੇਠਾਂ ਲਿਖਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.

ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.

ਹੱਲ:

2. ਹੇਠਾਂ ਲਿਖਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
₹ 3138.65 + ₹ 2124.15
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
₹ 4472.85 + ₹ 5200.32
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
₹ 5245.18 + ₹ 4216.27
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
₹ 4580.42 – ₹ 2292.18
ਹੱਲ:

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
₹ 831424 – ₹ 5218.16.
ਹੱਲ:

Punjab State Board PSEB 5th Class Maths Book Solutions Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) Ex 5.1 Textbook Exercise Questions and Answers.

PSEB Solutions for Class 5 Maths Chapter 5 ਧਨ (ਕਰੰਸੀ) Ex 5.1

1. ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਰੁਪਇਆਂ ਨੂੰ ਪੈਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
₹ 15
ਹੱਲ:
₹ 15 = (15 × 100) ਪੈਸੇ
= 1500 ਪੈਸੇ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
₹ 8.13
ਹੱਲ:
₹ 8.13 = (8 × 100 + 13) ਪੈਸੇ
= 813 ਪੈਸੇ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
₹ 12.63
ਹੱਲ:
₹ 12.63 = (12 × 100 + 63) ਪੈਸੇ
= 1263 ਪੈਸੇ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
₹ 13.50
ਹੱਲ:
₹ 13.50 = (13 × 100 + 50) ਪੈਸੇ
= 1350 ਪੈਸੇ

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
₹ 98.75.
ਹੱਲ:
₹ 98.75 = (98 × 100 + 75) ਪੈਸੇ
= 9875 ਪੈਸੇ

2. ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੇ ਪੈਸਿਆਂ ਨੂੰ ਰੁਪਇਆਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲੋ :

ਕਿਉਂਕਿ 1 ਪੈਸਾ = ₹ \(\frac{1}{100}\)

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
700 ਪੈਸੇ
ਹੱਲ:
700 ਪੈਸੇ = ₹ (700 ÷ 100)
= ₹7

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
925 ਪੈਸੇ
ਹੱਲ:
925 ਪੈਸੇ = ₹ (925 ÷ 100)
= ₹ 9.25

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
1972 ਪੈਸੇ
ਹੱਲ:
1972 ਪੈਸੇ = ₹ (1972 ÷ 100)
= ₹ 19.72

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
2816 ਪੈਸੇ
ਹੱਲ:
2816 ਪੈਸੇ = ₹ (2816 ÷ 100)
= ₹ 28.16

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
3650 ਪੈਸੇ
ਹੱਲ:
3650 ਪੈਸੇ = ₹ (3650 ÷ 100)
= ₹ 36.50

3. ਹੇਠਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ :

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
₹ 1 ਵਿੱਚ 50 ਪੈਸੇ ਦੇ …………………….. ਸਿੱਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
2

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
₹ 10 ਵਿੱਚ ₹ 2 ਦੇ …………………. ਸਿੱਕੇ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
5

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
₹ 1.50 ਵਿੱਚ 50 ਪੈਸੇ ਦੇ …………… ਸਿੱਕੇ ਹਨ ।
ਹੱਲ:
3

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
₹ 100 ਬਣਾਉਣ ਲਈ ₹ 10 ਦੇ ……………… ਨੋਟ ਲੱਗਣਗੇ ।
ਹੱਲ:
10

ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
₹ 20 ਬਣਾਉਣ ਲਈ ₹ 5 ਦੇ ………………. ਸਿੱਕੇ ਲੱਗਣਗੇ ।
ਹੱਲ:
4