Punjab State Board PSEB 5th Class Punjabi Book Solutions Chapter 7 ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ Textbook Exercise Questions and Answers.
PSEB Solutions for Class 5 Punjabi Chapter 7 ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ
1. ਖ਼ਾਲੀ ਸਥਾਨ ਭਰੋ:
ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂਵਾਂ ਭਰੋ
(ਉ) ਸਤਨਾਮ ਦੇ ਪਾਪਾ ਅਤੇ ਸੈਂਟੀ ਦੇ ਡੈਡੀ ……… ਸਨ ।
(ਅ) ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ………. ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ………….. ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
(ਇ) ਇਹ ਜੜਾਂ ਲਾਉਣ ਲਈ ………..ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ਸ) ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ …. ਕਰਦਾ ਹਾਂ ।
(ਹ) ਫਿਰ ਸਤਨਾਮ ਹਰ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ……… ਆਉਣ ਲੱਗਿਆ ।
ਉੱਤਰ:
(ੳ) ਸਤਨਾਮ ਦੇ ਪਾਪਾ ਅਤੇ ਸੈਂਟੀ ਦੇ ਡੈਡੀ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਸਨ ।
(ਅ) ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
(ੲ) ਇਹ ਜੜਾਂ ਲਾਉਣ ਲਈ ਜੇਬ ਦਾ ਖ਼ਰਚ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
(ਸ) ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਵਾਇਦਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ।
(ਹ) ਫਿਰ ਸਤਨਾਮ ਹਰ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਫਸਟ ਆਉਣ ਲੱਗਿਆ ।
2. ਇੱਕ-ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ:
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਤੇ ਜੋੜਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਇਕ ਦਿਨ ਸਤਨਾਮ ਨੇ ਪਾਪਾ ਨੂੰ ਕੀ ਪੁੱਛਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਤਨਾਮ ਨੂੰ ਪਾਪਾ ਦੀ ਕਹੀ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਸਮਝ ਆ ਗਈ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਵਿੱਦਿਆ ਰੂਪੀ ਬੂਟੇ ਦੇ ਫਲੁ ਖਾਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਤਨਾਮ ਨੇ ਪਾਪਾ ਨਾਲ ਕੀ ਵਾਇਦਾ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ।
3. ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋ:
ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਾਕਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਖਾਦ, ਜੇਬ-ਖ਼ਰਚੀ, ਲਗਨ, ਮਿਹਨਤ, ਵਾਇਦਾ, ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦਾ ।
ਉੱਤਰ:
1. ਖਾਦ ਰੂੜੀ, ਫਸਲਾਂ-ਪੌਦਿਆਂ ਲਈ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਖ਼ੁਰਾਕ)-ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇਸੀ ਖਾਦ ਪਾ ਕੇ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
2. ਜੇਬ-ਖ਼ਰਚੀ ਰੋਜ਼ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਖ਼ਰਚ ਲਈ ਜੇਬ ਵਿਚ ਪਏ ਪੈਸੇ)-ਸਕੂਲ ਗਏ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਜੇਬ-ਖ਼ਰਚੀ ਵੀ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
3. ਲਗਨ ਲਗਾਓ, ਸ਼ੌਕ)-ਮੈਂ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਬੜੀ ਲਗਨ ਨਾਲ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।
4. ਵਾਇਦਾ ਇਕਰਾਰ-ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨਾਲ ਵਾਇਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਅੱਗੋਂ ਪੂਰੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਾਂਗਾ ।
5. ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇਰਾਦਾ ਪੱਕਾ ਇਰਾਦਾ)-ਬੰਦੇ ਕੋਲ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਸਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਹੀਂ ਟਿਕਦੀ ।
4. ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਪੜੋ ਤੇ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝੋ:
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਗੁਰਮੁਖੀ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਵਿਚ ਲਿਖੋ-
ਮਿੱਠਾ, ਪਾਣੀ, ਘਰ, ਸੁਖ, ਦਿਨ, ਜਲਦੀ, ਫਲ, ਖ਼ੁਸ਼ ।
ਉੱਤਰ:
5. ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਉਪਰੋਕਤ ਮਾਟੋ ਲਿਖ ਕੇ ਆਪਣੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿਚ ਲਾਓ ।
ਉੱਤਰ:
(ਨੋਟ-ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਆਪੇ ਹੀ ਕਰਨ )
6. ਪੈਰਿਆਂ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪੈਰੇ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹੋ ਤੇ ਅੱਗੇ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਲਿਖੋ-
ਬੇਟਾ ! ਇਸੇ ਲਈ ਹੀ ਮੈਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ । ਜੜ੍ਹਾਂ ਹੀ ਲਾਉਣੀਆਂ ਔਖੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਨੇ । ਇਹ ਜੜਾਂ ਲਾਉਣ ਲਈ ਲਗਨ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਸੋ ਅਜੇ ਸਮਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਵਿੱਦਿਆ-ਰੂਪੀ ਬੂਟੇ ਦਾ ਮਿੱਠਾ ਫਲ ਖਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੋ,, ਸਤਨਾਮ ਦੇ ਪਾਪਾ ਨੇ ਗੱਲ ਖ਼ਤਮ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ , । ਠੀਕ ਹੈ, ਪਾਪਾ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠਾਂਗਾ, ਟੈਲੀਵੀਜ਼ਨ ਵੀ ਘੱਟ ਦੇਖਾਂਗਾ । ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਲ ਵਧੇਰੇ ਧਿਆਨ ਦੇਵਾਂਗਾ । ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਵਿੱਦਿਆ-ਰੂਪੀ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਲਗਨ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਸਿੰਜਾਂਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਸ ਬੂਟੇ ਕੋਲੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਵੱਡਾ ਫਲ ਲੈਣਾ ਹੈ, ਸਤਨਾਮ ਨੇ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ।
ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ! ਪੁੱਤਰਾ । ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਇਹੋ ਉਮੀਦ ਹੈ । ਸਤਨਾਮ ਦਾ ਪਾਪਾ ਖੁਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਸਤਨਾਮ ਨੂੰ ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਦੇ ਅਰਥ ਸਮਝ ਆ ਗਏ ਸਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਵਿੱਦਿਆ ਰੂਪੀ ਮਿੱਠਾ ਫਲ ਖਾਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਲਗਨ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਜੁੱਟ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਸਤਨਾਮ ਨੇ ਪਾਪਾ ਨਾਲ ਕੀ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ?
ਉੱਤਰ:
ਸਤਨਾਮ ਨੇ ਪਾਪਾ ਨਾਲ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠੇਗਾ, ਟੈਲੀਵੀਜ਼ਨ ਨਹੀਂ ਦੇਖੇਗਾ ਅਤੇ ਵਿੱਦਿਆ ਰੂਪੀ ਬੂਟੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਲਗਨ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਸਿੰਜੇਂਗਾ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਸਤਨਾਮ ਵਿੱਦਿਆ ਦੇ ਬੂਟੇ ਤੋਂ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਫਲ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਆਪਣੇ ਪਾਪਾ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਡਾ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਸਤਨਾਮ ਨੂੰ ਕਿਸ ਦੇ ਅਰਥ ਸਮਝ ਆ ਗਏ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਕਿ ਵਿੱਦਿਆਂ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੜਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ।
7. ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਬਹੁਵਿਕਲਪੀ ਉੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਠੀਕ ਉੱਤਰ, ਅੱਗੇ ਸਹੀ (✓) ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲਾਓ-
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
“ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ “ਫਲ ਜੀਵਨੀ ਕਿਸ ਦੀ ‘ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਡਾ: ਜਾਗੀਰ ਸਿੰਘ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਸਤਨਾਮ ਕਿਸ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਪਾਤਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਿੱਠਾ ਨਾ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਵਿੱਦਿਆ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਕਿਹੋ-ਜਿਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਕੌੜੀਆਂ ਨੀ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਪਾਪਾ ਜੀ ਨੇ ਵਿੱਦਿਆ ਨੂੰ ਕਿਸ ਵਰਗਾ ਦੱਸਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਰੁੱਖ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਕਿਸ ਦੇ ਪਾਪਾ ਕੋਲ ਵਧੀਆ ਘਰ ਤੇ . ਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਸ਼ੈਟੀ ਦੇ ਨੀ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਸ਼ੈਟੀ ਦਾ ਪਾਪਾ ਸਤਨਾਮ ਦੇ ਪਾਪਾ ਦਾ ਕੀ ਲਗਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਚਚੇਰਾ ਭਰਾ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਸ਼ੈਟੀ ਦੇ ਪਾਪਾ ਨੂੰ ਜੇਬ-ਖ਼ਰਚ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਮਿਲਦਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਖੁੱਲਾ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਸੈਂਟੀ ਦਾ ਪਾਪਾ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਬੇਪਰਵਾਹ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਸਤਨਾਮ ਦੇ ਪਾਪਾ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਕਿਹੋਜਿਹੇ ਸਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਮਿਹਨਤੀ ਤੇ ਲਾਇਕ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 11.
ਸਤਨਾਮ ਦਾ ਪਾਪਾ ਪੜ-ਲਿਖ ਕੇ ਕੀ ਬਣਿਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਚੰਗਾ ਅਫ਼ਸਰ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 12.
ਸਤਨਾਮ ਦੇ ਪਾਪਾ ਦੁਆਰਾ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਕੀ ਸਿੱਟਾ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ:
ਖ਼ੁਸ਼ਹਾਲੀ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 13.
ਵਿੱਦਿਆ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ:
ਲਗਨ ਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 14.
ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਸਤਨਾਮ ਨੂੰ ਸਮਝ ਲੱਗ ਗਈ ਕਿ, “ਵਿੱਦਿਆ ਦਾ ਫਲ ਮਿੱਠਾ ਤੇ ਜੜਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਹੋਣ ਦਾ ਕੀ ਅਰਥ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਪਾਪਾ ਉੱਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ:
ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਏ (✓) ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 15.
“ਫਿਰ ਸਤਨਾਮ ਹਰ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ … ਆਉਣ ਲੱਗਿਆ । ਵਾਕ ਵਿਚ ਖ਼ਾਲੀ ਥਾਂ ਭਰਨ ਲਈ ਢੁੱਕਵਾਂ ਸ਼ਬਦ ਚੁਣੋ :
ਉੱਤਰ:
ਫ਼ਸਟ (✓) ।