Punjab State Board PSEB 10th Class Agriculture Book Solutions Chapter 9 ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ Textbook Exercise Questions and Answers.
PSEB Solutions for Class 10 Agriculture Chapter 9 ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ
Agriculture Guide for Class 10 PSEB ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ Textbook Questions and Answers
ਅਭਿਆਸ
(ੳ) ਇੱਕ-ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :-
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਦੋ ਮੈਕਸੀਕਣ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਲਰਮਾ ਰੋਹੋ, ਸੋਨਾਰਾ 64.
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬੀਜ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਸੀਡ ਡਰ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਦੋ ਨਵੀਆਂ ਸੁਧਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਡਬਲਯੂ. ਐੱਚ. 1105, ਪੀ. ਬੀ. ਡਬਲਯੂ. 621.
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੇ ਥੈਲੇ ਉੱਪਰ ਕਿੰਨੇ ਟੈਗ ਲਗਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਦੋ, ਹਰਾ ਤੇ ਨੀਲਾ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਉੱਪਰ ਕਿਸ ਰੰਗ ਦਾ ਟੈਗ ਲਗਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਫ਼ੈਦ ਟੈਗ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਟੀ. ਐੱਲ. ਬੀਜ਼ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਟਰੁੱਥਫੁੱਲੀ ਲੇਬਲਡ (Truthfully labelled).
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਬੀਜ ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਹੜੇ ਸਾਲ ਵਿਚ ਬਣਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਸਾਲ 1966 ਵਿਚ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਕਣਕ ਦੇ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਕਿੰਨੀ ਉੱਗਣ ਸ਼ਕਤੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
85 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਝੋਨੇ ਦੇ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਕਿੰਨੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
98 ਫੀਸਦੀ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਨਰਮੇ ਦੇ ਕਿਸੇ ਇਕ ਜੱਦੀ-ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਪੀਂਡਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ, ਟਿੰਡਿਆਂ ਦਾ ਔਸਤ ਵਜ਼ਨ ।
(ਅ) ਇੱਕ-ਦੋ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :-
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬੀਜ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਕੀ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ ਅਤੇ ਕਦੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਸ ਐਕਟ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਨਸਲ ਦਾ ਬੀਜ ਵਾਜਬ ਕੀਮਤਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਾਉਣਾ । ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ 1966 ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਨਰਮੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਦੋ ਜੱਦੀ-ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਨਰਮੇ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਜੱਦੀ-ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣ ਹਨ-ਈਂਡਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ, ਟਾਂਡਿਆਂ ਦਾ ਔਸਤ ਵਜ਼ਨ, ਫਲਦਾਰ ਟਾਹਣੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਆਦਿ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਉਹ ਬੀਜ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਬੀਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਬੀਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬੀਜ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸੰਸਥਾ (Punjab State Seed Certification Authority) ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜੱਦੀ-ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਕਣਕ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਜੱਦੀ ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣ ਹਨ-ਪ੍ਰਤੀ ਪੌਦਾ ਸ਼ਾਖਾ ਦੀ ਗਿਣਤੀ, ਪ੍ਰਤੀ ਸਿੱਟਾ ਦਾਣਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ, ਦਾਣਿਆਂ ਦਾ ਵਜ਼ਨ, ਸਿੱਟੇ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਆਦਿ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਬਰੀਡਰ ਬੀਜ ਕਿਸ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਜਿਸ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਉਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਹ ਮੁੱਢਲਾ ਬੀਜ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸੇ ਸੰਸਥਾ ਵੱਲੋਂ ਮੁੱਢਲੇ ਬੀਜ ਤੋਂ ਬਰੀਡਰ ਬੀਜ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਬੀਜ ਦੇ ਕੋਈ ਤਿੰਨ ਬਾਹਰੀ ਦਿੱਖ ਵਾਲੇ ਗੁਣਾਂ ਬਾਰੇ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਬੀਜ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਦਿੱਖ ਵਾਲੇ ਗੁਣ ਹਨ-ਬੀਜ ਦਾ ਰੰਗ-ਰੂਪ, ਅਕਾਰ, ਵਜ਼ਨ ਆਦਿ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਉਹ ਬੀਜ ਹਨ ਜੋ ਮਿੱਥੇ ਹੋਏ ਮਿਆਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬੀਜ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਧੀਨ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੇ-ਪਣ ਦੀ ਦੂਰੀ ਦੀ ਕੀ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੂਸਰੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਬੀਜ ਦੇ ਮਿਆਰ ਤੇ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਓਪਰੇ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਬੀਜ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਣਾ ਕਿਉਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਜ ਮਿਆਰੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਮਿਲਾਵਟੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ।
(ੲ) ਪੰਜ-ਛੇ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਦਿਓ :-
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਜੱਦੀ ਪੁਸ਼ਤੀ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਦਿੱਖ ਵਾਲੇ ਗੁਣਾਂ ਵਿਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਬੀਜ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਦਿੱਖ ਵਾਲੇ ਗੁਣ-ਬੀਜ ਦਾ ਰੰਗ-ਰੂਪ, ਆਕਾਰ, ਵਜ਼ਨ, ਟੁੱਟ-ਭੱਜ ਰਹਿਤ ਬੀਜ, ਕੂੜਾ-ਕਰਕਟ ਰਹਿਤ, ਨਦੀਨ ਰਹਿਤ ਤੇ ਹੋਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਰਲੇਵੇਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਕੁਆਲਟੀ ਦੇ ਸ਼ੁੱਧ ਬੀਜ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਜੱਦੀ ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣ – ਇਹ ਉਹ ਗੁਣ ਹੈ ਜੋ ਬਾਹਰੋਂ ਦੇਖ ਕੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦੇ । ਇਹ ਬੀਜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਇੱਕ ਫ਼ਸਲ ਤੋਂ ਅਗਲੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸਲੀ ਗੁਣ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਨਸਲੀ ਗੁਣ ਵੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਕਿਸੇ ਫ਼ਸਲ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਅੰਤਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬੀਜ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਕੋਈ ਤਿੰਨ ਮਿਆਰ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
- ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਦੂਸਰੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ।
- ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿਚ ਓਪਰੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ।
- ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿਚ ਬਿਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਬਾਰੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਓ ।
ਉੱਤਰ-
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ।
(1) ਖੇਤ ਵਿਚ ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਮਿਆਰ
(2) ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਮਿਆਰ ।
(1) ਖੇਤ ਵਿਚ ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਮਿਆਰ – ਬੀਜ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਫੇਲ ਜਾਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਮਿਆਰ ਹਨ ।
- ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਦੁਸਰੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ।
- ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿਚ ਓਪਰੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ।
- ਬੀਜ ਵਾਲੀ ਫ਼ਸਲ ਵਿਚ ਬੀਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ।
(2) ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਮਿਆਰ – ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਬੀਜ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਦੀ ਪਰਖ ਕਰਕੇ ਅਜਿਹੇ ਮਿਆਰਾਂ ਬਾਰੇ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਮਿਆਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ-
- ਬੀਜ ਦੀ ਉੱਗਣ ਸ਼ਕਤੀ
- ਬੀਜ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ
- ਬੀਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ
- ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਨਦੀਨ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਵਪਾਰਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਲਈ ਤਰੀਕਾ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਵਪਾਰਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਇਹ ਧੰਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਢੰਗ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ-
- ਇਹ ਧੰਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਸੰਬੰਧੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਲੁਧਿਆਣਾ, ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰਾਂ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਹਿਕਮਾ, ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬੀਜ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸੰਸਥਾ, ਪਨਸੀਡ ਵਰਗੇ ਅਦਾਰਿਆਂ, ਮਹਿਕਮਿਆਂ ਤੋਂ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ।
- ਕਿਹੜੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਬੀਜ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਉਸ ਦੀ ਚੋਣ, ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦਾ ਢਾਂਚਾ, ਮੰਡੀਕਰਨ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਢੁੱਕਵੀਂ ਵਿਉਂਤਬੰਦੀ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ।
- ਕੰਪਨੀ ਬਣਾ ਕੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮਹਿਕਮੇ ਤੋਂ ਲਾਇਸੈਂਸ ਲੈਣਾ ।
- ਬੀਜ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ, ਪੱਕਾ ਫਰਸ਼, ਸਟੋਰ, ਥੈਲੇ ਸਿਉਂਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ, ਬੀਜ ਪੈਕ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਆਦਿ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਬਾਰੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਤਜਰਬੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ।
- ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਬੀਜ, ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਬੀਜ ਦਾ ਬਿੱਲ ਫਰਮ/ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ।
- ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਬੀਜ ਤੋਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਫ਼ਸਲ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਫ਼ਸਲ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਸੀਡ ਸਰਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਮਹਿਕਮੇ ਕੋਲ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।
- ਫ਼ਸਲ ਵਿੱਚੋਂ ਓਪਰੇ ਪੌਦੇ, ਬੀਮਾਰੀ ਵਾਲੇ ਪੌਦੇ ਅਤੇ ਨਦੀਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਟਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ । ਉੱਪਰ ਦੱਸੇ ਮਹਿਕਮੇ ਤੋਂ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਦੋ-ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ
ਹੈ । - ਫ਼ਸਲ ਕੱਟ ਕੇ ਸਾਫ਼ ਕਰਕੇ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੈਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਲੋੜੀਂਦੇ ਟੈਗ ਬੀਜ ਵਾਲੇ ਥੈਲੇ ਤੇ ਲਗਾ ਦੇਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਜ ਨੂੰ ਮਹਿਕਮੇ ਵੱਲੋਂ ਬੀਜ-ਪਰਖ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿਚ ਪਰਖ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਤਿਆਂ ‘ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਓ ।
ਉੱਤਰ-
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੁਕਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਨ-
- ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘੋਖ ਕਰ ਲਵੋ ਕਿ ਕਿਹੜੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਸੌਖਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ।
- ਫ਼ਸਲ ਦੀ ਚੋਣ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕਰੋ ਜਾਂ ਜਿਸ ਦੀ ਖੁਦ ਕਾਸ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ਉਸ ਨੂੰ ਚੁਣੋ ।
- ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ਤੇ ਖਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਬੀਜ ਚੁਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ; ਜਿਵੇਂ-ਕਣਕ ਦਾ ।
- ਪਨਸੀਡ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਕਿਸਾਨ ਬਣ ਕੇ ਬੀਜ ਪਨਸੀਡ ਨੂੰ ਵੇਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ।
- ਜਿਸ ਵੀ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਉਸ ਦੀ ਚੰਗੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਕੇ, ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੇ ਨਿੰਗ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਧੰਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋ ।
- ਹਾਈਬਰਿਡ ਬੀਜ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਕੇ ਚੰਗਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ, ਸਿਖਲਾਈ ਤੇ ਸਬਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ।
- ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਮੁੱਢਲਾ ਢਾਂਚਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਪੈਸਾ ਖ਼ਰਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਮੁੱਢਲੇ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰ, ਪੱਕਾ ਫਰਸ਼, ਸੀਡ ਗਰੇਡਰ ਤੇ ਹੋਰ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਆਦਿ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ।
PSEB 10th Class Agriculture Guide ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ Important Questions and Answers
ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਮੈਕਸੀਕਨ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਦੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ?
ਉੱਤਰ-
1965-66 ਵਿਚ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਮੁੱਢ ਕਿੱਥੋਂ ਬੱਝਾ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੈਕਸੀਕਨ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਤੋਂ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਮੱਕੀ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਦੇ ਜੱਦੀ ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਛੱਲੀ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਤੇ ਮੋਟਾਈ, ਤੀ ਛੱਲੀ ਦਾਣਿਆਂ ਦੀ ਔਸਤ ਗਿਣਤੀ, 1000 ਦਾਣਿਆਂ ਦਾ ਔਸਤ ਵਜ਼ਨ, ਪੱਕਣ ਲਈ ਸਮਾਂ ਆਦਿ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਝੋਨੇ ਦੇ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਵਿਚ ਉੱਗਣ ਸ਼ਕਤੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਉੱਗਣ ਸ਼ਕਤੀ 80% ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੇ ਬੈਗ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਹਿਕਮੇ ਵੱਲੋਂ ਕਿਹੜੇ ਰੰਗ ਦਾ ਟੈਗ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦਾ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪਨਸੀਡ ਵੱਲੋਂ ਕਣਕ ਦਾ ਬੀਜ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਤੇ ਕਿੰਨੇ ਰੁਪਏ ਸਰਕਾਰੀ ਮਿੱਥੇ ਰੇਟ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
250/- ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ।
ਛੋਟੇ ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਚੰਗੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ ?
ਉੱਤਰ-
ਲਗਪਗ 50 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਮੈਕਸੀਕਨ ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਮੱਧਰੇ ਕਦ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਤੇ ਝਾੜ ਇੱਕਦਮ ਦੁੱਗਣਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬੀਜ ਕੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਅਜਿਹੇ ਦਾਣੇ ਜਾਂ ਪੌਦੇ ਦੇ ਭਾਗ ਜਿਵੇਂ ਕਿ-ਜੜ੍ਹ, ਤਣਾ, ਟਿਉਬੰਰ, ਗੰਡੀਆਂ ਆਦਿ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੀਜ ਕੇ ਨਵੀਂ ਫ਼ਸਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ । ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਬੀਜ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਗੁਣ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਬੀਜ ਵਿਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ-ਇਹ ਬੀਜ
- ਨਿਸਚਿਤ, ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
- ਬੀਮਾਰੀ ਤੇ ਨਦੀਨਾਂ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
- ਨਿਸਚਿਤ ਉੱਗਣ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਣਕ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਬੀਜ ਸੰਭਵ ਗੁਣ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
- ਉੱਗਣ ਸ਼ਕਤੀ – 85 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਾ ਹੋਵੇ
- ਸ਼ੁੱਧਤਾ – 98% ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਾ ਹੋਵੇ ।
- ਨਮੀ – 12% ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਾ ਹੋਵੇ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ‘ਤੇ ਲੱਗੇ ਹਰੇ ਟੈਗ ਤੋਂ ਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਟੈਗ ਉੱਪਰ ਬੀਜ ਦੀ ਉੱਗਣ ਸ਼ਕਤੀ, ਸ਼ੁੱਧਤਾ, ਬੀਮਾਰੀ ਤੇ ਹੋਰ ਮਿਆਰਾਂ ਦਾ ਰਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੱਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਬੀਜ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਤੇ ਖੇਤਰੀ ਫ਼ਤਰ ਕਿੱਥੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਲੁਧਿਆਣਾ, ਲੰਧਰ, ਕੋਟਕਪੁਰਾ ਵਿਚ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਤੱਕ ਕਿਵੇਂ ਪੁੱਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੁੱਢਲੇ ਬੀਜ ਤੋਂ ਬਰੀਡਰ ਬੀਜ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਬਰੀਡਰ ਬੀਜ ਤੋਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਤੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਤੋਂ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 8.
ਵੱਖ-ਵੱਖ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਥੈਲਿਆਂ ਤੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਟੈਗ ਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਬਰੀਡਰ ਬੀਜ ਤੇ ਗੋਲਡਨ ਟੈਗ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਤੇ ਸਫ਼ੈਦ ਟੈਗ, ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਜ ਤੇ ਨੀਲੇ ਟੈਗ ਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 9.
ਬੀਜ ਕਾਨੂੰਨ ਅਨੁਸਾਰ ਬੀਜ ਕਿੰਨੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹਨ ?
ਉੱਤਰ-
ਮੁੱਢਲੇ ਬੀਜ, ਬਰੀਡਰ ਬੀਜ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ, ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ, ਚਾਰ ਤਾਂ ਦੇ ਹਨ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 10.
ਟੀ. ਐੱਲ. ਬੀਜ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਬੀਜ ਦੀ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ Truthfully Belled ਟੀ. ਐੱਲ. ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਬੀਜ ਦੇ ਮਿਆਰ ; ਜਿਵੇਂ-ਨਸਲੀ ਤਾ, ਉੱਗਣ ਸ਼ਕਤੀ ਆਦਿ ਸਹੀ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ । ,
ਉੱਤਰਾਂ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਲਾਭ-ਹਾਨੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਮੰਡੀਕਰਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਧੰਦਾ ਫਾਇਦੇ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਅਜਿਹੇ ਬੀਜਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਆਮ ਬੀਜਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁੱਝ ਮੁੱਢਲੇ ਖਰਚੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ , ਜਿਵੇਂ-ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਬੀਜ ਦਾ ਖਰਚਾ, ਸਰਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਫੀਸ, ਓਪਰੇ ਪੌਦੇ ਕੱਢਣ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ, ਬੀਜ ਗਰੇਡਿੰਗ, ਬੀਜ ਪੈਕਿੰਗ, ਟੈਗ ਲਾਉਣੇ, ਸੀਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬੀਜ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨਾ ਆਦਿ । ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਣਕ ਅਤੇ ਝੋਨੇ ਦੇ ਬੀਜ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ‘ਤੇ 200 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਬੀਜ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਅਪਰੈਲ 205 ਵਿਚ ਕਣਕ ਦਾ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ 2200 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਤੋਂ ਵੀ ਉੱਪਰ ਵਿਕ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁੱਲ ਲਾਗਤ ਸਾਰੇ ਖ਼ਰਚੇ ਪਾ ਕੇ 1650 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਇੰਟਲ ਬਣਦੀ ਸੀ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਧੰਦਾ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਅਤੇ ਹਾਈਬਰਿਡ ਬੀਜ ਬਹੁਤ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ ।
ਇਸ ਧੰਦੇ ਵਿਚ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦਾ ਵੀ ਡਰ ਬਾਕੀ ਧੰਦਿਆਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਕਈ ਵਾਰ ਬੀਜ ਅਣਵਿਕਿਆ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਫੇਲ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ।ਪਰ ਅਣਵਿਕਿਆ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬੀਜ ਦੀ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੰਨੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ । ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਧੰਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਤੋਂ ਕੀ ਭਾਵ ਹੈ ? ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣ ਲਿਖੋ ।
ਉੱਤਰ-
ਉਪਰੋਕਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੋ ।
ਬਹੁ-ਵਿਕਲਪੀ ਪ੍ਰਸ਼ਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 1.
ਬੀਜ ਦੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਹਨ-
(ੳ) ਮੁੱਢਲਾ
(ਅ) ਬਰੀਡਰ
(ੲ) ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੇ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ
(ਸ) ਸਾਰੇ ।
ਉੱਤਰ-
(ਸ) ਸਾਰੇ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2.
ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਦੇ ਥੈਲੇ ਉੱਪਰ ਕਿਹੜੇ ਰੰਗ ਦਾ ਟੈਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਸਫ਼ੈਦ
(ਅ) ਨੀਲਾ
(ੲ) ਲਾਲ
(ਸ) ਪੀਲਾ ।
ਉੱਤਰ-
(ਉ) ਸਫ਼ੈਦ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 3.
ਬਰੀਡਰ ਬੀਜ ਦੇ ਥੈਲੇ ਉੱਪਰ ਕਿਹੜੇ ਰੰਗ ਦਾ ਟੈਗ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
(ਉ) ਗੋਲਡਨ
(ਅ) ਸਫ਼ੈਦ
(ੲ) ਨੀਲਾ
(ਸ) ਪੀਲਾ ।
ਉੱਤਰ-
(ਉ) ਗੋਲਡਨ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 4.
ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਜਿਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੀਮਾਰੀ ਘੱਟ ਲਗਦੀ ਹੈ ।
(ਉ) ਡਬਲਯੂ. ਐੱਚ. 1105.
(ਅ) ਪੀ.ਬੀ. ਡਬਲਯੂ. 621.
(ੲ) ਐੱਚ. ਡੀ. 3086.
(ਸ) ਸਾਰੇ ।
ਉੱਤਰ-
(ਸ) ਸਾਰੇ ।
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 5.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਥੈਲੇ ਉੱਪਰ ਸਰਕਾਰੀ ਟੈਗ ਦਾ ਰੰਗ ਕਿਹੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ?
(ਉ) ਨੀਲਾ
(ਅ) ਹਰਾ
(ੲ) ਸਫ਼ੈਦ
(ਸ) ਕੋਈ ਨਹੀਂ ।
ਉੱਤਰ-
(ਉ) ਨੀਲਾ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 6.
ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਦੇ ਥੈਲੇ ਉੱਪਰ ਕਿਹੜੇ ਰੰਗ ਦਾ ਟੈਗ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
(ਉ) ਗੋਲਡਨ
(ਅ) ਸਫ਼ੈਦ
(ੲ) ਗੁਲਾਬੀ
(ਸ) ਨੀਲੇ ।
ਉੱਤਰ-
(ਅ) ਸਫ਼ੈਦ
ਪ੍ਰਸ਼ਨ 7.
ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੇ ਥੈਲੇ ਉੱਪਰ ਕਿੰਨੇ ਟੈਗ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ?
(ਉ) 2
(ਅ) 3
(ੲ) 5
(ਸ) 4.
ਉੱਤਰ-
(ਉ) 2
ਠੀਕ/ਗਲਤ ਦੱਸੋ
1. ਜੱਦੀ ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਨਸਲੀ ਗੁਣ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਠੀਕ
2. ਪੀ. ਬੀ. ਡਬਲਯੂ. 621 ਕਣਕ ਦੀ ਕਿਸਮ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਠੀਕ
3. ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜਾਂ ਦੇ ਥੈਲੇ ਉੱਪਰ ਦੋ ਟੈਗ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਠੀਕ
4. ਰਮਾ ਰੋਹੋ ਕਣਕ ਦੀ ਮੈਕਸੀਕਨ ਕਿਸਮ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਠੀਕ
5. ਝੋਨੇ ਦੇ ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੀ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸ਼ੁੱਧਤਾ 98 ਫੀਸਦੀ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਠੀਕ
ਖਾਲੀ ਥਾਂ ਭਰੋ
1. ਟੈਂਡਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ …………………… ਦਾ ਇੱਕ ਜੱਦੀ ਪੁਸ਼ਤੀ ਗੁਣ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਨਰਮੇ
2. ਤਸਦੀਕਸ਼ੁਦਾ ਬੀਜ ਦੇ ਬੈਗ ਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮਹਿਕਮੇ ਵਲੋਂ …………………….. ਰੰਗ ਦਾ ਟੈਗ ਲੱਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਨੀਲੇ
3. ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਮੁੱਢ ……………………… ਕਣਕ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ।
ਉੱਤਰ-
ਮੈਕਸੀਕਨ
4. ਗੋਲਡਨ ਰੰਗ ਦਾ ਟੈਗ …………………….. ਬੀਜ ਦੇ ਥੈਲੇ ‘ਤੇ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਬਰੀਡਰ
5. ਬੁਨਿਆਦੀ ਬੀਜ ਦੇ ਬੈਗ ‘ਤੇ …………………………. ਟੈਗ ਲੱਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।
ਉੱਤਰ-
ਸਫੈਦ